فضلُ أهلِ
البيت وعلوُّ مكانتِهم عند أهل السنة والجماعة
Falalar Ahlul Baiti, da kuma Daukakuwar
Matsayinsu a wajen Ahlus Sunna Wal Jama'a
Wallafar
Abdul Muhsin Bn Hamad Al Abba-d Albadr
Fassarar
Abubakar Hamza
Abubuwan
da ke ciki:
Gabatarwa.................................................................................................................
Fasalin farko: Su
wanene Ahlul
baiti?................................................................
Fasali na biyu: dunkulen
akidar Ahlus sunna wal jama'a kan Ahlul
baiti..............................................................
Fasali na
uku:Falalar Ahlul baiti cikin
Qur'ani;..............................................................
Fasali na hudu:
Falalan Ahlul baiti cikin sunna mai
tsarki;..............................................................
Fasali na biyar:
Daukakan matsayin Ahlul baiti a wajen Sahabbai da wadanda su ka bi su da
kyautatawa;..............................................................
Fasali na shida:
Yabon wassu Maluma ga jama'a daga cikin Sahabbai Ahlul
baiti;..............................................................
Fasali na bakwai:
Yabon wassu Maluma ga jama'a daga cikin Sahabbai mata ( Ahlul
baiti)..............................................................
Fasali na takwas:
Yabon wassu Maluma ga jama'a daga cikin Tabiai da wassunsu Ahlul
baiti..............................................................
Fasali na tara:
'Yar aune tsakanin akidar Ahlus sunna da wassunsu kan Ahlul
baiti!..............................................................
Fasali na goma:
Haramcin danganta kai - ba tare da hakki ba - zuwa ga Ahlul
baiti..............................................................
Yabo da godiya sun tabbata ga Allah; muna
gode masa, kuma muna neman taimakonsa, da neman gafararsa, muna kuma neman
tsarin Allah daga sharrin kayukanmu da kuma munanan aiyukanmu; duk wanda Allah
ya shiryar babu mai batar da shi, wadda kuma ya batar to babu mai shiryad da shi,
Ina kuma shaidawa ba wadda ya cancanci a bauta masa sai Allah; shi kadai ya ke
ba shi da abokin tarayya, ina kuma shaidawa annabi Muhammadu bawansa ne
manzonsa ne, yabon Allah da tsirarsa tare da albarkarsa su tabbata a kansa, da
kuma iyalansa da sahabbansa, da wadda ya bi turbarsa, ya kuma shiriya da
shiriyarwarsa har ranar sakamako.
bayan haka:
saboda muhimmancin
bayanin matsayin iyalan gidan Annabi ( s a w) a wajen Sahabbai da wadanda su ka
bi su da kyautatawa; na yi Lecca a kan topic din a Hool din lecca a Jami'ar
musulunci da ke nan Madina - kafin shekara sha shida - To wai don ganin fa'idar
ta game, na ga ya dace na rubuta wata takkaicecciyar mata-shiya (panpalet) a
kan topic din; Na kuma yi mata take da:
فضلُ أهلِ
البيت وعلوُّ مكانتِهم عند أهل السنة والجماعة
Na kuma kasa
Littafin zuwa fasali goma; kamar haka:
Fasalin farko: Su
wanene Ahlul baiti?
Fasali na biyu:
dunkulen akidar Ahlus sunna wal jama'a kan Ahlul baiti
Fasali na
uku:Falalar Ahlul baiti cikin Qur'ani
Fasali na hudu:
Falalan Ahlul baiti cikin sunna mai tsarki
Fasali na biyar:
Daukakan matsayin Ahlul baiti a wajen Sahabbai da wadanda su ka bi su da
kyautatawa
Fasali na shida:
Yabon wassu Maluma ga jama'a daga cikin Sahabbai Ahlul baiti
Fasali na bakwai:
Yabon wassu Maluma ga jama'a daga cikin Sahabbai mata ( Ahlul baiti)
Fasali na takwas:
Yabon wassu Maluma ga jama'a daga cikin Tabiai da wassunsu Ahlul baiti
Fasali na tara:
'Yar aune tsakanin akidar Ahlus sunna da wassunsu kan Ahlul baiti!
Fasali na goma:
Haramcin danganta kai - ba tare da hakki ba - zuwa ga Ahlul baiti
Marubuci
1 / Rabiyus sani /
1422h
FASALIN FARKO:
SU WANENE KAM AHLUL BAITI?
Inganceccen zance kan abin nufi da " Alu
baitin " Annabi ( s a w ) su ne: Wadanda ya haramta su ci zakka; wadanda
su ne:
1- Matansa.
2- da zurriyarsa.
3- da kuma dukkan
musulmi da musulma cikin 'yayan Abdul muddalib; wadanda su ne 'Ya'yan Hashim bn
Abdi manaf; Ibnu Hazmin yana cewa - (a shafi 14) cikin Jamharatu ansabil arab -
: (( An haifa aifa wa Hashim bn Abdi manaf: Shaibat; wanda shi ne Abdul
muddalib, yana da daukaka kuma shi ne tushe, sannan Hashim bai kasance yana da
baya ba ( Haula da 'Ya'ya) sai ta hanyar Abdul muddalib kawai.
( Dangane da 'Yayan Abdul muddalib; ka yi dubi
zuwa ga p14 -15 cikin Jamharatu ansabil arab na Ibnu Hazmin, da kuma Attabyin
fi ansabil kurashiyyin na Ibnu kudamata; p76, da kuma Minhajus sunna na Ibnu
taimiyyata; vol: 7 / 304 -305, tare da Fathul bariy na Ibnu Hajar, vol: 7 / 78
-79 ).
Dalili da ke nuna shigan 'Yayan Baffanunsa
cikin Iyalan gidansa ( Ahlu baitihi) Shi ne: abin da Muslim ya ruwaito a
sahihinsa ( 1072) daga Abdul muddalib bn Rabi'ata bnul Harith bn Abdul muddalib
lallai shi ya tafi shi da Fadal bn Abbas zuwa ga Manzon Allah ( s a w ) su na
neman ya basu aikin karbo zakka da sarrafata ... domin su samu dukiyar da za su
yi aure da shi, sai ya ce musu:
" إنَّ الصدقة لا تنبغي لآل محمدٍ؛ إنما هي أوساخٌ الناس "
Ma'ana: "
Lallai ita zakka bata halatta ga Iyalan Muhammad; abin sani kawai ita daudar
Mutane ne " Sannan sai Annabi ( s a w ) ya yi umarni da a musu aure kuma a
bada sadakinsunsu daga Khumusi.
Hakika wassu
ma'abota ilimi - daga cikinsu akwai shafi'i da Ahmad - sun riskar da 'Ya'yan
Muddalib bn Abdi manaf wajen haramta musu sadaka da 'Ya'yan Hashim; saboda
tarayyarsu da su wajen basu Khumusi khumusi; saboda Hadisin da Bukhari ya
ruwaito cikin sahihinsa ( 3140) daga Jubairu ibnu Mud' im ( r a ); wanda a
cikinsa an bayyana cewa lallai bayarwan da Annabi ( s a w ) ya yi wa 'Ya'yan
Hashim da 'Ya'yan Almud dalib ya kuma bar 'Yan uwansu; 'Ya'yan Abdi shams, da
'Ya'yan Naufal; saboda 'Ya'yan Hashim da 'Ya'yan Almud dalib abu guda ne.
Amma dalili kan
shigan Matansa ( Allah ya kara yarda da su) cikin Iyalansa ( s a w ); to shi ne
fadin Allah mai girma da 'daukaka:
ﭽ ﭶ ﭷ ﭸ ﭹ ﭺ ﭻ ﭼ ﭽﭾ ﭿ ﮀ ﮁ ﮂ ﮃ ﮄ ﮅﮆ ﮇ ﮈ ﮉ ﮊ ﮋ ﮌ ﮍ ﮎ ﮏ ﮐ ﮑ ﭼ
Ma'ana: " Kuma
ku zauna a dakunanku (gidajenku), haka kuma kada ku yi fice irin fitan Jahiliyyar
farko, ku tsaida salla, kuma ku bada zakka, ku yi biyayya wa Allah da Manzonsa,
abin sani kawai Allah na nufin ya kawar da dauda ne daga gare ku ya ku mutanen
wannan gidan kuma ya tsarkake ku tsarkakewa * ku kuma tuna abin da a ke
karantawa a cikin dakunanaku na ayoyin Allah da hikima ( hadisi), Lallai Allah
mai tausasawa ne kuma mai bada labari ".
Wannan ayar tana
yin nuni kan shigansu ( matansa cikin Alin gidansa); kuma shigansu dinma dole
ne; saboda zubin ayoyin da ke kafinta da na bayanta (Ubangiji) na zance da su;
wannan kuma ba zai yi karo da abin da ya zo cikin sahihi Muslim ba ( 2424) daga
A'ishatu ( r a ) lallai ta ce: Annabi ( s a w ) ya fita cikin wata safiya
alhalin yana sanye da tufa mai zanen abin hawan rakumi da aka yi shi da gashi
baki; sai Hassan bn Aliyu ya zo; sai ya shigar da shi ta ciki, sai Husaini ma
ya zo sai ya shiga, sannan sai Fadimatu ta zo sai ya shigar da ita,sannan sai
Aliyu ya zo; sai ya shigar da shi, sannan ya ce:
ﭽ ﮇ ﮈ ﮉ ﮊ ﮋ ﮌ ﮍ ﮎ ﮏ ﮐ ﮑ ﭼ
saboda ayar ta yi nuni kan shigansu; saboda zance cikin duk ayoyin
da su ke yi, amman shigan Aliyu da
Fadimatu da Hassan da Husaini ( r a ) cikin ayar to wannan hadisin ne ya yi
nuni zuwa gare shi. kuma kebewar da Annabi ( s a w ) ya yi wa wadannan fudun -
cikin wannan hadisin - abin sani kawai na nuni ne kan karin kusantakansu da shi
fiye da sauran danginsa.
Kwatankwacin nunin
wannan ayar kan shigar da Matan Annabi ( s a w ) cikin iyalansa, da kuma nunin
hadisin A'ishatu ( r a ) da ya gabata kan shigar da Aliyu da Fadimatu da kuma
Hassan da Husaini ( r a ) cikin Iyalan gidansa, kwatankwacin wannan shi ne
klwatankwacin nunin fadin Allah:
ﭽ ﭱ ﭲ ﭳ ﭴ ﭵ ﭶ ﭷ ﮆ ﭼ
da ke nuna abin da ake nuni da shi shi ne: Masallacin Kuba'a, tare
kuma da nunin sunna cikin hadisin da Muslim ya ruwaito shi cikin sahihinsa(
1398) cewa abin da ake nufi da masallin da aka assasa shi a kan tak'wa shi ne:
masallacinsa ( s a w)
(wannan
kamancecceniyar Shekhul Islam bn taimiyyata ya ambace ta cikin mata-shiya da ya
yi kan Falalar Ahlul baiti da kuma hakkokinsu ( p20 -21).
Matansa ( s a w )
sun shiga karkashin lafazin:
(الآل)؛
saboda fadinsa ( s a w ):
" إنَّ الصدقة لا تحلُّ
لمحمدٍ ولا لآل محمدٍ؛ "
Ma'ana: " sadaka bata halatta ga Muhammad da iyalan Muhammad
" dadin - dadawa kuma lallai su ana ba su daga khumusi, haka kuma abin da
Ibnu abiy shaibata ya ruwaito cikin Musannaf dinsa ( vol: 3 / p214) da sanadi
ingatacce daga Ibnu abiy mulaikata: Lallai Khalid bn Sa'id ya tura wa A'ishata
Saniyar zakka sai ta dawo da ita, ta kuma ce:
(( إنَّا آل محمدٍ r لا
تحل لنا الصدقة ))
Ma'ana: " Mu
Iyalan Muhammadu zakka bata halatta mana"
Daga cikin abin da
Ibnul kayyim ya ambata cikin littafinsa ( Jala'ul afham, p331 - 333) lokacin da
ke ambato hujjojin masu shigar da
matansa ( s a w ) cikin Iyalan gidansa; fadinsa: " Wadannan sun ce: Abin
da ya shigar da mata cikin (Iyalai ); musamman Iyalan Annabi ( s a w) saboda
kamantuwansau da ( Danganta) wajen rashin yankewa;
1- saboda su
matansa ( s a w ) haduwansu da shi ba zai taba yankewa ba,
2- kuma waninsa
haramun ne a gare shi ya aure su - a rayuwar Annabi ( s a w ) ko bayan
rasuwarsa -,
3- dadin - dadawa
su matansa ne a duniya da lahira;
don haka alakar da ta ke tsakaninsu da Annabi (s a w) ta
tsaye ne tsayuwar Danganta, kuma Annabi ( s a w ) ya nassanta kan yi musu
salati - a lokacin yi masa salati -; shi yasa inganceccen magana - kuma shi ne
maganan Imamu Ahmad - Lallai cin zakka haramun ne su ma akansu; saboda
kasancewarta daudar Mutane; Allah kuma ya kiyaye Manzonsa da Iyalensa ga barin
dukkan daudar 'Yan - adam.
Yau ga abun mamaki!
yaya matan Annabi ( s a w ) za su shiga cikin fadinsa:
" اللهم اجعل رزق آل
محمدٍ قوتاً "
Ma'ana: " Ya
Allah ka sanya arzikin Muhammadu: bukatarsu ( abincinsu) "
da kuma fadinsa
akan abin Layya:
"
اللهم هذا عن محمد وآل محمد"
Ma'ana: " Ya
Allah ka karbi wannan ga Muhammad da Iyalan Muhammad! "
da kuma fadin A'ishatu
( r a ):
" ما شبع آل رسول الله r من
خبز برٍّ "
Ma'ana: " Iyalan Manzon Allah ba su taba koshi ba da
biredin alkama "
da kuma fadin mai
sallah:
" اللهم صلِّ على محمد وعلى آل محمد"
Ma'ana: " ya
Allah ka yi yabo wa Muhammad da kuma iyalan Muhammad "
amma ba za kuma shi
giga cikin fadinsa:
" إنَّ الصدقة لا تحل لمحمد ولا لآل محمد"
" Lallai
sadaka bata halatta ga Muhammad da kuma Iyalan Muhammad "!! tare da cewa
kuwa daudar Mutane ce; ai kuwa Matan Manzon Allah su su ka fi cancantar a kare
su daga ita, da kuma nisantar ta?!
To da za a ce: Da
zakka ta haramta musu to ko da ta haramta wa bayinsu da su ka 'yanta su; kamar
yadda yayin da ta zama haramun ga banu Hashim sai ta zama haramun ga 'yantattun
bayinsu; Ga shi ya tabbata cikin Bukhari da Muslim Lallai Bariratu an mata
sadakan nama; sai ta cinye shi, kuma Annabi ( s a w ) bai haramta shi
ba;alhalin ita kuma 'yancacciyar baiwar A'isha ce.
To sai a ce: Wannan
shi ne shubuhar ( dalilin) wanda ya halatta ta ga Matan Annabi ( s a w )
Amma amsar wannan
shubuhar ita ce: Lallai haramcin sadaka ga Matan Annabi ( s a w ) ba asali ne
ba, kai dai hakan na bin haramcinta ( sadakan ) ne a gare shi ( s a w ); saboda
ai sadakar halal ne su amfana da ita kafin saduwasu (aurensu) da shi; don haka
su ba asali ba ne wajen wannan haramcin, Shi kuma haramcinta ga 'yancaccen bawa
reshe ne na na haramcita ga shugabansa; don haka yayin da haramcin ( sadaka) ya
zama asali ga Banu Hashim sai hakan ya zama yayi naso kuma ya bi-bi-yi
'yantattun bayinsu, Yayin da kuma haramcinta ga matan Annabi ( s a w ) reshen
haramcinta ne a gare shi sai hakan bai yi karfin ya bi-bi-yi 'yantattun bayinsu
ba; saboda kasancewarsu reshen reshe.
su ka ce: ga shi
Allah madaukaki ya ce:
ﭽ ﯫ ﯬ ﯭ ﯮ ﯯ ﯰ ﯱ ﯲ ﯳ ﯴ ﯵﯶ ﯼ ﭼ وساق
الآيات إلى قوله تعالى: ﭽ ﮒ ﮓ ﮔ ﮕ ﮖ ﮗ ﮘ ﮙ ﮚﮛ ﮡ ﭼ
ya karanto ayoyin
nan, sannan ya ce: " sai su ka shiga cikin Ahlul baiti; saboda zancen gaba
dayansa cikin jerin ambatojnsu ne; don haka ne ma baya halatta a fitar da su
cikin wani abu daga cikijhnsa. Wallahu a'alam ".
Amma dalili kan
haramcin sadaka ga 'yantattun bayin Banu Hashim shi ne abin da Abu dawud ya
ruwaito cikin sunsn dinsa (1650) da tirmiziy (657) da Nasa'i (2611) da sanadi
ingacecce - lafazin kuma na Abu dawud ne - daga Abu rafi'i ( r a ) Lallai
Annabi ( s a w ) Lallai Annabi ( s a w ) ya tura wani daga Banu makhzumin aikin
zakka, sai ya ce wa Abu rafi'i: Ka aboce ni ( ka raka ni); don kai ma ka samu
daga zakkan, Sai ya ce masa: Sai na je wajen Manzon Allah ( s a w ) na tambaye
shi, sai ya zo masa ya kuma tambaye shin; Sai Annabi ( s a w ):
" مولى القوم من أنفسهم،
وإنا لا تحل لنا الصدقة "
Ma'ana: "
'yanceccen bawan Mutane na daga kayukansu ( saboda ya na daukar hukuncinsu); Mu
kuma zakka bata halatta mana ".
FASALI NA BIYU:
DUNKULEN AKIDAR AHLUS SUNNA WAL JAMA'A KAN AHLUL BAITI:
Akidar Ahlus sunna wal jama'a tsaka-tsaki ne
tsakanin wuce gona-da-iri da kuma gajertawa wajen bada hakkoki a dukkan nin
mas'alolin akida; daga ciki kuwa akwai: Akidarsu kan iyalan gidan Manzon Allah
( s a w ); sun kasance su kan so su kuma jibinci dukkan musulmi da musulma daga
tsatson Abdil muddalib, haka kuma matayen Annabi ( s a w ) gaba ki dayansu;
suna son gaba daya, suna kuma yaba musu, sannan suna saukar da su matsayinsu da
su ka cancance shi da adalci, ba,da son zuciya ko kakale ba, Kuma sun san
falalan wanda Allah ya hada masa daukakar imani da daukakar danganta; don haka
duk wadda ya kasance daga cikin ahlul baiti na cikin sahabban Manzon Allah to
su kan so shi saboda;
1- imaninsa da
takawarsa.
2- da kuma abotarsa
da Manzon Allah ( s a w ).
3- sannan don
kusancinsa da shi.
amma in ba sahabi
ba ne kuma to su kan so shi saboda;
1- imaninsa da
tsoron Allansa!
2- da kuma
kusancinsa da manzon Allah ( s a w ).
kuma sun gudure
cewa daukakar danganta na bin daukakar imani ne; wannan ya hukunta duk wanda
Allah ya hada masa biyun to hakika ya hada masa kyawawan abu biyu, wanda kuma
bai datar da shi da imani ba to daukakar dantaka ba zai amfanar da shi da komai
ba; Allah yana cewa:
ﭽ ﮀ ﮁ ﮂ ﮃ ﮄ ﮅﮆ ﮋ ﭼ
Ma'ana: "
Lallai mafi karamcinku ( girmanku) a wajen Allah shi ne: mafi takawanku ( wadda
yafi tsoron Allah), Annabi ( s a w ) ya ce a karshen hadisi dogo da Muslim ya
ruwaito shi cikin sahihinsa ( 2699) daga Abu hurairata ( r a ):
" من بطَّأ به عملُه لم
يسرِع به نسبُه"
Ma'ana: " Duk
wadda aikinsa ya yi saibi da shi to dangantansa ba zai gaggautar da shi ba
"
Ibnu Rajab - Allah
ya yi masa rahama - ya fada a sharhin wannan hadisin cikin littafinsa Jami'ul
ulumi wal hikam (p308) - " Ma'anarsa: shi dai aiki shi ke kai ya isar da
Mutum darajar Lahira kamar yadda Allah ya madaukaki ya ce:
ﭽ ﭑ ﭒ ﭓ ﭔﭕ ﭛ ﭼ
Ma'ana: " Kowa
yana da daraja ne gwargwadon aikinsa" don haka duk wadda aikinsa ya yi
saibin ya isar da shi matakai madaukaka a wajen Allah madaukaki, to dangantarsa
ba zai yi sauri da shi ya isar da shi wadannan darajojin ba; domin Allah
madaukaki ya rataya sakamako ne a kan aiki ba a kan danganta ba, kamar yadda ya
ke cewa:
ﭽ ﯦ ﯧ ﯨ ﯩ ﯪ ﯫ ﯬ ﯭ ﯮ ﯯ ﯰ ﭼ
Ma'ana: " Idan
aka yi busa cikin kaho ( busan farko ko na biyu) to a wannan yinin kam babu
dangantaka tsakaninsu, kuma ba za su tambayi juna ba ". Hakika Allah
madaukaki ya yi umurni da gaugawan neman gafararsa da rahamarsa da aiyuka,
kamar yadda ya ce:
ﭽ ﭒ ﭓ ﭔ ﭕ ﭖ ﭗ ﭘ ﭙ ﭚ ﭛ ﭜ ﭝ ﭞ ﭟ
ﭠ ﭡ ﭢ ﭣ ﭤ ﭥ ﭦ ﭧﭨ ﭩ ﭪ ﭫ ﭬ ﭭ ﭮ
ﭯ ﭰ ﭱ ﭲ ﭳ ﭴ ﭵ ﭶ ﭷ ﭸ ﭹ ﭺ ﭻ ﭼ ﭽ ﭾ ﭿ ﮀ ﮁ ﮂ ﮃ ﮄ ﭼ
Ma'ana: " Kuma
ku yi gaugawa zuwa ga wata gafara daga ubangijinku da wata aljanna da fadinta
shi ne fadin sammai da kassai, da aka tanada ta ga masu tsoron Allah * wadanda
su ke ciyarwa cikin saukin rayuwa da kunci ( kowani hali), masu kuma hadiye
fushi ( kamewa daga gare shi ), masu afuwa wa Mutane ... " sannan ya ce:
ﭽ ﯺ ﯻ ﯼ ﯽ ﯾ ﯿ ﰀ ﰁ ﰂ ﰃ ﰄ ﰅ ﰆ ﰇ ﰈ ﰉ ﰊ ﰋ ﰌ ﰍ ﭑ ﭒ ﭓ ﭔ ﭕ ﭖ ﭗ ﭘ ﭙ ﭚ ﭛ ﭜ ﭝ ﭞ ﭟ ﭠ ﭡ ﭢ ﭣ ﭼ
Ma'ana: " Lallai wadanda su ka kasance
dangane da tsoron Ubangijinsu masu tsoro ne * wadanda su ka kasance dangane da
ayoyin Ubangijinsu ( ayoyinsa na halittunsa da su ke nuna kadaitakarsa, da
ayoyinsa wadanda su ne umurninsa da haninsa) su ka kasance masu imani * kuma wadanda
su ka kasance dangane da Ubangijinsu basa hada shi da waninsa ( basa shirka ) *
kuma su ne wadanda su ke bada abin da su ke bayarwa ( na sadaka da zakka da
sauran aiyuka) alhalin zukatansu su na tsorace, lallai su zuwa ga ubangijinsu
za su koma * to irin wadannan su na gaugawa cikin alkhairori, su din nan kuma
zuwa gare su masu rigaye ne "
sannan sai ya
ambaci dalilai da ke kwadaitarwa kan aiyukan kwarai, da cewa samun kusaci da
Annabi ( s a w ) kawai yana kasancewa ne da takawa da kuma aikin kwarai, sannan
sai ya rufe da hadisin Amru bn Al' aas ( r a ) cikin sahihul Bukhari ( 5990) da
sahihu Muslim (215), ya ce: " Hujja kan duk abin da ya gabata shi ne abin
da ya zo cikin Bukhari da Muslim daga Amru bn Al' aas lallai shi ya ji Annabi (
s a w ) ya na cewa:
" إن آل فلانٍ ليسوا لي بأولياء، وإنما وليِّي الله وصالحُ
المؤمنين "
Ma'ana: "
Lallai Iyalan wane ba masoya na ba ne, abin sani kawai; Masoyi na shi ne: Allah
da kuma salihan muminai " kaga yana nuni cewa soyayyarsa ba a samunta da
dangantaka ko da kuma ya yi kusaci, kawai dai ana samunta ne da imani da aiki
na kwarai; don haka; Duk wadda ya kasance ya fi cikar imani da aiki to ya fi
zama cikakken masoyinsa; dai dai ne: yana da dangantaka na kusa da shi, ko ba
shi da ita; Shi ya sa wani ya ke cewa:
لعمرُك
ما الإنسانُ إلا بدينه
|
فلا تترك التقوى
اتكالاً على النسَب
|
لقد رفع
الإسلامُ سلمانَ فارسٍ
|
وقد وضع الشركُ النسيبَ
أبا لهب
|
Ma'ana: Mutum ba
komai ba ne sai da addininsa; a kan haka: kada ka bar biyayya wai don dogararka
da danganta;
shin ba ka san!
Musulunci ya daukaka Salmanul farisiy ba ne, kamar kuma yadda shirka ya
kaskantar da 'dan dangi: Abu lahabi ".
FASALI NA UKU:
FALALAR AHLUL BAITI CIKIN QUR'ANI
Allah madaukaki da buwaya yana cewa:
ﭽ ﮫ ﮬ ﮭ ﮮ ﮯ ﮰ
ﮱ ﯓ ﯔ ﯕ ﯖ ﯗ ﯘ ﯙ ﯚ ﯛ ﯜ ﯝ ﯞ ﯟ ﯠ ﯡ ﯢ ﯣ ﯤ ﯥ ﯦ ﯧ ﯨ ﯩ ﯪ ﯫ ﯬ ﯭ ﯮ ﯯ ﯰ ﯱ ﯲ ﯳ ﯴ ﯵﯶ ﯷ ﯸ ﯹ ﯺ ﯻ ﯼ ﭒ ﭓ ﭔ ﭕ ﭖ ﭗ ﭘ ﭙ ﭚ ﭛ ﭜ ﭝ ﭞ ﭟ ﭠ ﭡ ﭢ ﭣ ﭤ ﭥ ﭦﭧ ﭨ ﭩ ﭪ ﭫ ﭬ ﭭ ﭮ ﭯ ﭰ ﭱ ﭲ ﭳ ﭴ ﭵ ﭶ ﭷ ﭸ ﭹ ﭺ ﭻ ﭼ ﭽﭾ ﭿ ﮀ ﮁ ﮂ ﮃ ﮄ ﮅﮆ ﮇ ﮈ ﮉ ﮊ ﮋ ﮌ ﮍ ﮎ ﮏ ﮐ ﮑ ﮒ ﮓ ﮔ ﮕ ﮖ ﮗ ﮘ ﮙ ﮚﮛ ﮜ ﮝ ﮞ
ﮟ ﮠ ﮡ ﭼ.
Ma'ana: " Ya
kai wannan Annabi! ka gaya wa Matanka in kun kasance ku na nufin rayuwar duniya
da kawarta to ku zo na jiyar da ku dadi, na kuma sake ku shika mai kyau * idan
kuma kun kasance kuna nufin Allah ne da Manzonsa da gidan lahira to Allah ya yi
tanadi wa mai kyautatawa daga cikinku lada mai girma * ya ku matan wannan
Annabin duk wadda ta zo da alfasha mabayyaniya daga cikinku to za a ninka mata
azaba ninki biyu; haka kuwa mai sauki ne a wajen Allah * amma wacce ta yi
biyayya wa Allah da Manzonsa kuma ta aikata aiki mai kyau to za mu bata ladanta
kashi biyu, kuma mun mata tanadin arziki mai karamci ( a cikin gidan aljanna
tare da manzon Allah) * Ya ku matan wannan Annabin ku fa ba dadai ku ke da
sauran mata ba idan ku ka kiyaye dokoki Allah; don haka kada ku yi kan-kan da
murya; sai wadda akwai cutar sha'awa a zuciyarsa ya yi kwadayi, ku dai ku fadi
magana sananne (wanda ba fitina cikinsa) * kuma ku zauna cikin gidajenku kada
ku yi fita irin ta jahiliyyar farko, kuma ku tsayar da salla, ku bada zakka, ku
yi biyayya wa Allah da Manzonsa, Allah na nufin ya kawar mu ku da dauda (
Shedan da shirka da kuma dukkan sabo) ya ku Mutanen wannan gidan, ya kuma
tsarkake ku tsarkakewa * kuma ku tuna abin da a ke karantawa a cikin dakunanku
na ayoyin Allah da hikima ( Hadisai), Lallai Allah ya kasance mai taushi ne mai
bada labari "
Fadinsa:
ﭽ ﮇ ﮈ ﮉ ﮊ ﮋ ﮌ ﮍ ﮎ ﮏ ﮐ ﮑ ﭼ
Na nuni kan falalar
Dangin Annabi ( s a w ), wanda su ne sadaka ta haramta a gare su, na gaba-gaba
daga cikinsu kuma su ne: Matansa da zurriyarsa - kamar yadda bayanin hakan ya
gabata.
Ayoyin kuma su na
nuni kan wassu falalolin matan Annabi ( s a w ):
Na farkonsu:
Kasancewansu an su zabi tsakanin nufan rayuwar duniya da kawarta, da kuma zaban
Allah da Manzonsa da gidan lahira Sai su ka zabi Allah da Manzonsa da gidan
Lahiran, Allah ya kara musu yarda kuma ya yardar da su.
daga cikin dalilai
kan falalarsu = fadin Allah madaukaki:
ﭽ ﯞ ﯟﯠ ﯸ ﭼ
Ma'ana: " kuma
Matansa iyayensu ne "
kaga a nan ya
siffanta su da cewa su iyayen Muminai ne.
Amma fadinsa mai
girma da daukaka:
ﭽﭚ ﭛ ﭜ ﭝ ﭞ ﭟ ﭠ ﭡ ﭢ ﭣﭤ ﭱ ﭼ
Ma'ana: " Ka
ce bana tambayanku lada ( kan da'awata da duk alkhairi da na ke isar mu ku )
sai ku so ni saboda dangantakana da ku ( wato: in zan rasa amsawarku ga
da'awata to bai kamata na rasa soyayyarku ba; saboda ni danginku ne! ya ku
kuraishawa!!)
( ayar da ta
gabata) Inganceccen ma'ananta shi ne: Dukkan kabilun kuraishawa - kamar yadda
hakan ya zo cikn sahihul Bukhari ( 4818) daga Abdullahi bn Abbasin ( r a );
Bukhari ya ce:
Muhammadu bn
Bash-shar ya ban labari, ya ce:
Muhammadu bn
Ja'afar ya ban labari, ya ce:
Shu'ubatu ya ban
labari, ya ce:
daga Abdul malik bn
Maisarata shya ce: Na ji 'Dawuus ya ruwaito daga Ibnu Abbas
Lallai shi an
tambaye shi kan fadin Allah:
ﭽﭠ ﭡ ﭢ ﭣﭤ ﭼ
Sa'idu bn Jubair ya
ce: Makusanta: iyalan Annabi ( s a w ), Sai Ibnu Abbas ya ce: ka yi gaugawa;
domin Annabi ( s a w ) babu wani gida ( kabila ) daga cikin gidajen Kuraisahawa
face yana da danganta a cikinsu, Sai Ibnu Abbas ya ce: (ma'anar ayar) Sai dai ku sadar da abin da ke tsakani na da
tsakaninku na dangantaka.
Ibnu Kasir ya ce -
a tafsirinsa ga ayar -: " Kace - Ya kai Muhammad! - ga wadannan mushirkan
kafiran Kuraishawa: Ba zan tambaye wani dukiya ba da za ku ban shi kan wannan
isar da manzoncin da kuma nasihata gare ku, kawai dai; Ina nema daga gare ku ku
kame sharrinku daga gare ni, kuma ku kale ni na isar da manzancin ubangijina;
in ba ku taimake ni ba to kar ku cutar da ni; saboda abin da ke tsakanina
da tsakaninku na dangantaka ". sannan sai ya kawo maganan Ibnu
Abbas da ya gabata.
Amma kebancewan da
'Yan bidi'a su ka yi wa ( Kurbah ) da cewa su ne kawai: Fadimatu da Aliyu da
zurriyarsu to wannan bai inganta ba;
1- saboda ayar a
Makka ta sauka, amma auren Aliyu da Fadimatu ( r a ) kuma a Madina, Ibnu Kasir
yana cewa: " Wai ace kuma ayar ta sauka a Madina ne to wannan (ingancinsa
) ya yi nisa ; saboda saukarta a Makka,
2- kuma a wannan
lokacin Fadimatu bata da 'Ya'ya kwata-kwata; saboda ai bata yi aure da Aliyu ba
sai bayan yakin badar da a ka yi a shekara ta biyu da hijira, Kai dai gaskiya
shi ne: a fassara ayar da abin da Malamin al'umma, ma-fassarin Qur'ani
Abdullahi bn Abbas ( r a ) ya fassara ta da shi, kamar yadda Bukhari ya ruwaito
". sannan sai ya ambaci dalilai da su ke nuna Falalan Iyalan gidan Manzon
Allah ( s a w ) daga hadisan Annabi ( s a w ) da kuma maganganun Abubakar da
Umar ( r a ).
FASALI NA HUDU:
FALALAN AHLUL BAITI CIKIN SUNNA MA-TSARKAKIYA ( HADISAN
ANNABI S A W )
Muslim ya ruwaito cikin sahihinsa ( 2276)
daga Wasilatu bn Al-aska'a ( r a ) lallai shi ya ce: Na ji Manzon Allah ( s a w
) yana cewa:
" إنَّ الله اصطفى كنانة
من ولد إسماعيل، واصطفى قريشاً من كنانة، واصطفى من قريشٍ بني هاشم، واصطفاني من
بني هاشم "
Ma'ana" Lallai
Allah ya zabi Kinanat daga 'Ya'yan Annabi Isma'il, ya kuma zabi Kuraishawa daga
Kinanat, haka kuma ya zabi Banu Hashim daga daga Kuraishawa, sannan ya zabe ni
daga Kuraishawa "
Kuma Muslim ya
ruwaito cikin sahihinsa ( 2424 ) daga A'ishatu ( r a ) lallai ta ce: Manzon
Allah ( s a w ) ya fita a wata safiya yana sanye da mayafi mai zane - zane da
aka yi shi da bakin gashi; Sai Hassan bn Aliyu ya shigo sai ya shigar da shi
cikinsa ( mayafin ), sannan sai Husaini ya zo sai ya shiga tare da shi, sannan
sai Fadimatu ta zo sai ya shigar da ita, sannan sai Aliyu ya zo sai ya shigar
da shi, sannan ya ce:
ﭽ ﮇ ﮈ ﮉ ﮊ ﮋ ﮌ ﮍ ﮎ ﮏ ﮐ ﮑ ﭼ [الأحزاب: ٣٣]
Ma'ana: " Abin sani kawai Allah na nufin ya kawar mu
ku da dauda ne ( shedan da shirka ) ya ku mutanen wannan gidan, kuma ya
tsarkake ku tsarkakewa ".
Muslim ya sake
ruwaitowa ( 2404 ) daga hadisin Sa'ad bn Abiy Wakkas ( r a ) lallai shi ya ce:
" yayin da wannar ayar ta sauka:
ﭽ ﯩ ﯪ ﯫ ﯬ ﯭ ﯹ ﭼ [آل عمران: ٦١]
Sai Annabi ( s a w ) ya kira Aliyu da Fadima
da Hassan da Husaini; sa'anan ya ce:
"
اللهم هؤلاء أهل بيتي "
Ma'ana: " Ya
Allah wadannan iyalan gidana ne ".
Kuma Muslim ya sake
ruwaitowa cikin sahihinsa ( 2408 ) da sanadinsa daga Yazeed bn Hayyan, lallai
shi ya ce: Na tafi - ni - da Husain bn Sabrata da Umar bn Muslim zuwa ga Zaid
bn Arkam; yayin da mu ka zauna a wajensa; sai husain ya ce masa:
(( لقد لقيت - يا زيد! -
خيراً كثيراً؛ رأيت رسول الله r، وسمعت حديثَه، وغزوت معه، وصلَّيت خلفه،
لقد لقيت ـ يا زيد! - خيراً كثيراً؛ حدِّثْنا - يا زيد! - ما سمعتَه من رسول الله r
)).
Ma'ana: Ya Zaid!
Hakika ka hadu da alkhari mai yawa; kaga Manzon Allah ( s a w ), kuma ka ji
maganansa, kuma ka yi yaki da shi, haka kuma ka yi sallah a bayansa, Zaidu!
Hakika ka gamu da alkhari mai yawa; to ka bamu labarin abin da ka ji daga
Manzon Allah ( s a w ) ya kai zaidu!
Sai ya ce: ya 'dan
'dan uwana! Wallahi! Shekaruna sun yi yawa, kuma zamanina ya tsufa, na kuma
manta sashen abin da na rike daga MAnzon Allah ( s a w ); don haka: abin da na
baku labari ku karba, abin da kuma ban baku ba to kada ku kallafa min baku shi,
sannan ya ce: Manzon Allah ( s a w ) ya tashi a cikinmu yana mai khuduba a
wajen wani ruwa da ake kira Khum - tsakanin Makka da Madina - sai ya yi godiya
wa Allah ya kuma yaba masa, ya kuma yi wa'azi ya tunatar, sannan ya ce:
" أما بعد! آلا أيها
الناس! فإنما أنا بشرٌ يوشك أن يأتي رسول ربي فأجيب، وأنا تاركٌ فيكم ثقلين؛
أولهما: كتاب الله؛ فيه الهدى والنور؛ فخذوا بكتاب الله واستمسكوا به )، فحثَّ على
كتاب الله ورغَّب فيه، ثم قال: ( وأهل بيتي، أذكركم الله في أهل بيتي، أذكركم الله
في أهل بيتي، أذكركم الله في أهل بيتي "
Ma'ana: "
Bayan haka! Ya ku mutane ku saurara! sakawai ni Mutum ne; ya yi kusa kuma
Manzon Ubangijina ya zo min sai na amsa ( wato: yana nufin mai daukar rai );
sannan Ni zan bar mu ku da nauyayaan abu biyu; na farkonsu: Littafin Allah;
cikinsa akwai shiriya da haske; don haka! ku dau littafin Allah kuma ku yi riko
da shi " ya kwadaitar kan littafin Allah sannan ya ce: " da kuma
iyalan gidana; Ina tunatar da ku Allah kan iyalan gidana! Ina tunatar da ku
Allah kan iyalan gidana!! Ina tunatar da ku Allah kan iyalan gidana!!! "
Sai Husain ya ce
masa: Su wanene Iyalan gidansa? - ya kai Zaidu! - Shin Matansa basa cikin Iyaln
gidansa?
Sai ya ce: Matansa
suna daga cikin Iyalan gidansa, sai dai Iyalen gidansa su ne wadanda aka
haramta musu sadaka bayansa, sai ya ce: Wanene su? sai ya ce: Su ne Iyalan
Aliyu, da Iyalan Akilu, da Iyalan Ja'afaru, da Iyalan Abbas, sai ya ce: Duk
wadannan an hana su cin sadaka? Sai ya ce: na'am.
A wani lafazi: Sai
mu ka ce: Su wanene Ahlu baitihi? Matansa? Sai ya ce: A'a! Na rantse da Allah!!
Mace ta kan kasance tare da Mutum wani lokaci daga zamani sannan sai ya sake
ta; sai ta koma wajen Babanta da Mutanenta! Iyaln gidansa: su ne Tushensa da
kuma masu cin gadonsa da ta'asibi; wadanda aka haramta musu sadaka bayansa
".
Anan zan yi
fadakarwa kan wassu al'amura:
Na farko: Lallai ambaton
Aliyu da Fadimatu da 'Ya'yansu guda biyu cikin hadisin Mayafi da kuma hadisin
Mubahala ( rantsuwa tare da tsinuwa ) da su ka gabata ba sa nuni kan takaituwan
Ahlul baiti a kansu, kai dai kawai suna nuni ne cewa su ne na gaba - gaba cikin
iyalensa, kuma su ne su ka fi cancantan su shiga cikin lafazin ( Ahlul baiti );
wannan kuma ishara akansa ta gabata.
Na biyu: Ambaton
Zaidu ( r a ) Alu Akilu da Alu Aliyyu da Alu Ja'afar da Alul Abbas ba ya nuni
cewa su ne kawai sadaka ta haramta a kansu koma bayan wassunsu; saboda ai ta
haramta ga kowani musulmi da musulma na daga 'Ya'yan Abdul muddalib, kuma
hadisin Abdul muddalib bn rabi'ata bn Alharith bn Abdul muddalib da ke cikin
sahihu Muslim ya gabata; wanda a cikinsa ( akwai ) gamewar hakan ga 'Ya'yan
Rabi'atu bn Alharith bn Abdul muddalib.
Na uku: Dalili daga
Qur'ani da hadisi da ke nuna kasancewar matan Annabi ( s a w ) suna cikin
iyalan gidansa, da bayanin suma sadaka ta haramta musu = ya gabata, Amma abin
da ya zo cikin maganan Zaidu ( r a ) da ya gafata na shigar da su cikin Iyalan
a riwayar farko, da kuma rashin shigar da su cikin riwaya ta biyu; to abin lura
dai shi ne riwayar farko, amma abin da ya ambatan na rashin shigan na su abin
sani kawai zai dace ne da sauran mata banda matansa ( s a w ); Amma matansa ( r
a ) to lallai saduwansu da shi kamar danganta ne; saboda saduwansu da shi ba
zai taba daguwa ba, kuma su matansa ne a duniya da lahira - kamar yadda bayani
kan haka ya gabata cikin maganan Ibnul Kayyim - ( r a).
Na hudu: Lallai
ahlus sunna wal jama'a su su ka fi kowa rabauta wajen aiki da wasiyyar Annabi (
s a w ) dangane da iyalan gidansa - wanda ya zo cikin wannan hadisin -; saboda
suna sonsu gaba daya kuma suna jibintarsu, tare da ajiye kowa a matsayinsa da
su ka cancanceta da adalci, amma wassunsu = hakika Ibnu taimiyya cikin majmu'u
fatawa-hu ( 4 / 419 ) ya ce: " Wadanda su ka fi nisa ga barin wannar
wasiyyar su ne: Rafida ( 'Yan shi'a ); saboda su na gaba da Abbas da
zurriyarsa, kai suna gaba ma da mafi yawan Ahlul baitin kuma suna taimakon kafirai
a kansu "
Da kuma hadisin:
" كل سببٍ ونسبٍ منقطعٌ
يوم القيامة إلا سببي ونسبي "
Ma'ana: "
Dukkan wata alaka da danganta za ta yanke ranar tashin kiyama sai dai alaka da
ni da danganta da ni " - Ash sheikh Albani ( r a ) ya ambace shi cikin As
silsilatus sahihatu ( 2036 ) ya kuma jingina shi zuwa ga Ibnu Abbas da Umar da
Ibnu Umar da Almiswar bn Makhramata ( r a ), sannan ya ambaci wanda ya fitar da
hadisin daga gare su, ya ce: " Dunguln magana dai! Hadisin ya inganta da
hanyoyinsa. Wal=lahu a'alam. ". ya zo a wassu hanyoyin cewa wannan hadisin
shi ya sanya Umar ( r a ) ya yi kwadayin auren Ummu kulthum bintu ('Yar) Aliyu
daga Fadimatu 9 Allah ya kara yarda a daukacinsu gaba dayansu ).
Kuma Imamu Ahmad ya
ruwaito a cikin musnad=dinsa ( 5 / 374 ) daga Abdur razzak ya samo daga
Ma'amar, daga Ibnu dawuss, daga Abubakar bn Muhammad bn Amru bn Hazmin daga
wani Mutum daga cikin sahabban Annabi ( s a w ), daga Annabi ( s a w ) lallai
shi ya kasance yana cewa:
" اللهم صلِّ على محمدٍ، وعلى آل بيته، وعلى أزواجه
وذريته، كما صليت على آل إبراهيم إنك حميدٌ مجيدٌ، وبارك على محمدٍ، وعلى آل
بيته، وعلى أزواجه وذريته، كما باركت على آل إبراهيم إنك حميدٌ مجيدٌ "
Ma'ana: " Ya Allah! Ka kara yabo wa ( annabi )
Muhammadu, da iyalan gidansa da matansa da zuriyyarsa, kamar yadda ka yi yabo
ga iyalan ( annabi ) Ibrahim; lallai kai abun yabo ne mai girma, kuma ka yi
albarka wa ( annabi ) Muhammad da kuma iyalan gidansa, da matansa da
zurriyarsa, kamar yadda ka yi albarka wa iyalan ( annabi ) Ibrahim; lallai kai
abun yabo ne mai girma.
Ibnu Dawuss y ace:
Mahaifina ya kasance yana fadan kwatankwacin wannan.
Mazajen isnadin da ke kasan Sahabin Bukhari da
Muslim da ma'abota sunan guda hudu ( Abu Dawud da Tirmizi da Nasa'i da Ibn
Majah ) sun fitar da hadisinsu.
Albani ya fada a cikin siffar sallan Annabi (
s a w )… cewa: " Ahmad da 'Dahawiy
sun ruwaito shi da sanadi ingancecce ".
Amma ambaton salati wa wadannan Matan da
zuriyar ( Matan Annabi s a w da zuriyarsa ) to kuma shi ma ya tabbata cikin
Bukhari da Muslim daga hadisin Abu Humaid as sa'idiy ( r a ).
Sai dai ( hadisin ) baya nuna takaituwan Ahlul
baiti kan Matan da zurriyar kawai; abin sani dai sani dai kawai na tabbatuwan
shigansu ( cikin Ahlul baiti ) da kuma rashin fitarsu.
Amma ambaton Matansa da zuriyarsa da aka yi
bayan ( lafazin ) Ahlul baiti ( wadda ya game su …) cikin hadisin da ya gabata,
tare da yin ADAFINSU akansa to wannan na
daga cikin ambaton takaiceccen abu bayan ambaton ( lafazi ) mai fadi ( da ya
kunshi ta kaiceccen; don kara bawa takaiceccen muhummanci ). Ibnul Kayyim yana cewa bayan ya ambaci wani
hadisin da aka ambaci: Ahlul bai, da kuma wadannan Matan da zurriyar – amma
akwai maganganun Malalai kan ingancin sanadinsa - : " sai ya ambaci mata
da zurriya da kuma iyalai kuma ya hada
su, abin sani kawai ya bayyana su karara ne don ya bayyana cewa su din nan (
mata da zurriyar ) su su ka fi cancantar shiga cikin – lafazin – ( Al aal ),
kuma ba za su taba fita daga cikinsa ba, kuma su ne wadanda su ka fi cancantan
wadanda su ka shiga cikinsa, wannan kuma kamar irinsa ne ( da yawa ) ADAFUL
KHAS ALAL AMM, WA AKSIHI ( wato: ambaton kuntaceccen lafazi bayan ambaton mai
fadin da kuntaceccen ya ke cikinsa don kara nuna muhimmacin kebanceccen[1].
Amma kishiyan haka kuma shi ne: A fara ambaton kebanceccen lafazin sannan a bi
bayansa da mai fadi! ); ana yin haka ne ( ambaton kebanceccen bayan lafazi mai
fadin )don nuna daukakan kebanceccen, da kuma kebance shi da ambato daga cikin
sauran nau'insa; saboda kasancewarsa shi ya fi sauran nau'in cancantan shiga
cikin wannan nau'in " ( Jala'ul afhaam: shafi na 338 ).
( Annbi s a w) ya ce:
" إنَّ الصدقة لا
تنبغي لآل محمدٍ، إنما هي أوساخ الناس "
" Lallai sadaka bata halatta ga iyalan
Muhammadu; abin sani dai ita daudar Mutane ne " Muslim ne ya ruwaito shi
daga hadisin Abdul muddalib bn rabi'ata ( 1072 ) kamar yadda ya gabata.
FASALI NA BIYAR:
DAUKAKAN MATSAYIN AHLUL BAITI A WAJEN SAHABBAI DA WADANDA
SU KA BI SU DA KYAUTATAWA
Abubakar as siddiq ( r a ):
Bukhari ya ruwaito
cikin sahihinsa ( 3712 )cewa Lallai Abubakar ( r a ) ya ce wa Aliyu ( r a ):
(( والذي نفسي بيده لقرابة رسول الله r
أحبُّ إليَّ أنْ أصل من قرابتي ))
Ma'ana: " Na rantse da wadda raina ya ke
hanunsa! Wallahi dangin Manzon Allah ( s a w ) su su ka fi soyuwa a wajena da
na sadar fiye dad angina"
Kuma Bukhari ya sake ruwaitowa cikin sahihinsa
( 3713 ) daga Ibn Umar ( r a ), daga Abubakar ( r a ) ya ce:
(( ارقُبُوا محمداً r
في أهل بيته ))
Ma'ana: " Ku kiyaye Muhammad ( s a w ) cikin iyalan
gidansa ".
Ibnu Hajar ya ce a sharhinsa: " (
Abubakar ya fadi wannan ne) yana mai
zance da Mutane kuma yana musu wasiyya da shi, Abin da ake nufi kuma da
المراقبة للشيء:
Shi ne: kiyaye shi,
( Abubakar kenan ) yana cewa: ku kiyaye shi ( s a w ) kuma ku lura da shi a
cikinsu; don haka; kada ku cutar da su kuma kada ku munana musu ".
Yazo a cikin
sahihul Bukhari ( 3542 ) daga Ukbatu bn Al-harith ( r a ) lallai ya ce:
(( صلَّى
أبو بكر ( t ) العصر، ثم خرج يمشي، فرأى الحسنَ يلعب مع
الصبيان، فحمله على عاتقه، وقال:
بأبي
شبيهٌ بالنبي
|
|
لا شبيهٌ
بعلي
|
وعليٌّ يضحك ))
Ma'ana: " Abubakar ( r a ) ya yi sallan la'asar sannan sai ya fita yana
tafiya, sai yaga Al hasan yana wasa da yara, sai ya dauke shi akan kafadarsa ya
kuma ce: Ina fansanka da Babana! ( wannan ) ya yi kama da Annabi, be kuma yi
kama da Aliyu ba, Aliyu kuma ( yana ji ) yana dariya ".
Ibnu Hajar a
sharhinsa ya ce: "fadinsa:
( بأبي )
Akwai wani abin da
aka goge, ana kaddara shi da
(أُفْدِيه )
Ma'ana: Ina fansansa da Babana!.
Ya kuma ce:
(( وفي هذا الحديث فضلُ
أبي بكر ومحبتُه لقرابة النبيٍّ r
))
Ma'ana: cikin wannan hadisin akwai falalar
Abubakar, da kuma sonsa ga dangin Annabi ( s a w ) ".
Umar bn Al khaddaabi da kuma Uthman bn Affan (
r a ):
Bukhari ya ruwaito cikin sahihinsa ( 1010 ),
da ( 3710 ) daga Anas ( r a ) ya ce:
(( إنَّ عمر بن الخطاب كان
إذا قُحِطوا استسقى بالعباس بن عبد المطلب، فقال: اللهم إنا كنا نتوسَّل
بنيِّنا r
فتسقينا، وإنا نتوسَّل إليك بعمِّ نبيِّنا فاسقنا، قال: فيُسقَون )).
Ma'ana: " Lallai Umar bn Al khaddab ya
kasance idan aka musu fari yak an nemi shayarwa da addu'an Abbas bn Abdul
muddalib, sai ya ce: Ya Allah! Lallai mum un kasance muna tawassuli ( neman
tsani da kamun kafa ) da addu'ar Annabinmu ( s a w ), Sai ka shayar dam u (
kamar yadda ya faru a kisser Balaraben kauye ranar Juma'a da yadda ya nemi
Annabi s a w ya roki Allah ya saukar da ruwa!, cikin kissa sananniya ) to (
yanzu kuma ) lallai muna nema tsani da addu'ar baffan Annabinmu! ( ya Allah! )
ka shayar da mu! Sai ya ce: Sai a shayar da sun! ( ruwa ya sauko )
Abin da ake nufi da tsanin da Umar ( r a ) ya nema da Abbas
( r a ) shi ne: neman tsani ne da
addu'arsa kamar yadda bayanin hakan ya zo abayyane karara cikin wassu
riwayoyin, kuma Al hafiz ( Ibnu Hajar ) ya ambace su a sharhin hadisin a KITABU
LISTISKA'I a fathul bari.
Zabin kuma da Umar ( r a ) ya yi wa Abbas ( r
a ) don ya yi tsani da addu'ansa to hakan ya kasance ne saboda kusacinsa da
Manzon Allah ( s a w ); shi yasa ma y ace a cikin tawassulin nasa:
((وإنا نتوسَّل إليك بعمِّ
نبيِّنا ))
Be ce: da Abbas ba! Sai ya ce kuma lallai mu muna neman
kusaci zuwa gareka da addu'ar BAFFAN ANNABINMU!
Kuma dai sananne ne Lallai Aliyu ( r a ) ya fi
Abbas falala da daukaka, kuma yana cikin dangin ( makusantan ) Manzon Allah ( s
a w ), Sai dai Abbas kuma ya fi shi kusanci, kuma da Annabi ( s a w ) za a gaji
dukiyansa to da Abbas shi za a gabatar cikin haka; saboda fadin Manzon Allah (
s a w ):
" ألحِْقوا الفرائضَ
بأهلها، فما أبقت الفرائض فلأَوْلى رجلٍ ذكر "
Ma'ana: " Ku riskar da gado[2]
zuwa ga ma'abotanta ( masu ita ), abin da ya saura – bayan an cire rabon masu
rabo - to sai a bada shi ga mafi kusa kuma namiji
" Bukhari da Muslim ne su ka ruwaito shi. Ya zo kuma cikin Sahihul Bukhari
da sahihu Muslim daga cikin hadisin Abu Huraira = fadin Manzon Allah ( s a w )
wa Umar kan Baffansa Abbas:
" أما علمتَ أنَّ
عمَّ الرجل صنوُ أبيه "
Ma'ana: " Shin ba ka sani ban e; Lallai
Baffan Mutum kwatankwacin babansa bane?
A cikin tafsirin ibn kasir ga ayoyin shura
lallai umar bn kaddab yace wa Abbas (r.a) :
(( والله! لَإسلامُك يوم أسلمتَ كان أحبَّ إليَّ من إسلام الخطاب لو
أسلم؛ لأنَّ إسلامك كان أحبَّ إلى رسول الله r
من إسلام الخطاب))
Ma'ana: " Wallahi!! Lallai musuluntarka a ranar da ka musulunta ya fi soyuwa a gare
ni fiye da musuluntar Khaddabi day a musulunta!!; saboda musuluntarka ya fi soyuwa
a wajen Manzon Allah ( s a w ) fiye da musuluntar Khaddabi " Ibnu Sa'ad
cikin littafin Dabakaat ( 4 / 22, 30 ).
A cikin littafin Iqtidha'us siradis
mukhalafati ashabul jahim ( 1 / 446 ) na shaikhul islam Ibn taimiyya ( r
ahimahul lah ):
" Lallai Umar
( r a ) yayin day a sanya rigistan kyauta ya rubuta mutune ne gwargwadon
dangantakansu; sai ya farad a mafi kusacin dagantaka da Manzon Allah ( s a w )
sai wadda ke biye da shi,… day a kamala larabawa sai kuma ya shiga cikin
ajamawa, haka register =n ya kasance a zamanin Khalifofi shiryeeyyu, da kuma
sauran Khalifofin umawiyya da 'Ya'yan Abbas ( abbasiyyawa), sannan daga baya
abun ya canza ".
Kuma ya sake cewa ( 1 / 453 ): " Ka yi dubi zuwa ga Umar bn Al khaddabi
( r a ) yayin day a sanya register; kuma aka ce da shi: Amirul mu'uminina ya
farad a kansa! Sai y ace:
(( لا؛ ولكن ضعوا عمر حيث
وضعه الله! ))
A'a; ku dai ku sa Umar in da Allah ya sanya
shi " Sai ya fara da iyalan gidan Manzon Allah ( s a w ), sannan sai
wadanda su ke biye da su, har aka iso layinsa cikin Banu adiyyin; wadda su na
daga karshe karshe ne cikin cikkunan kuraishawa.
Kuma ya gabata cikin ( FALALAR AHLUL BAITI
DAGA HADISAI) hadisin:
"
كلُّ سببٍ ونسَبٍ منقطعٌ يوم القيامة إلا سببي ونسَبي "
Ma'ana: " Dukkan wata alaka da kuma dangantaka mai
yankewa ne ranar tashin kiyama sai dai alaka da ni ko dangantaka ta "
Wadda wannan shi ya tunkuda Umar ( r a ) zuwa ga neman auren Ummu kulthuum bint
Aliyu. Albaniy a cikin silsilatus sahihatu karkashin lamba ( 2036 ) ya ambaci
hanyoyin wannan hadisin daga Umar ( r a ).
Kuma sananne ne dukkan Khalifofi shiryeyyu
guda hudu ( r a ) surkan Manzon Allah ne ( s a w ); Abubakar da Umar ( r a ) sun samu Karin
daukaka da auren Annabi ( s a w) 'ya'yansu: A'ishatu da Hafsatu. Usman kuma da
Aliyu ( r a ) sun samu Karin daukaka saboda auren 'ya'yan Manzon Allah ( s a w
); Usman ( r a ) ya auri Rukayya, bayan rasuwarta kuma ya auri 'yar' uwarta
Ummu Kulthuum; shi ya sa ma ake ce masa: Zun nuuraini, Aliyu ( r a ) kuma ya
auri Fadimatu ( r a ).
Ya zo cikin siyaru
a'alamin nubala'i na Zahabi da tahzibut tahzibi na Ibnu Hajar cikin tarjamar
Abbas: " Lallai shi Abbas idan ya zo shige Umar ko UThman alhali suna kana
bin hawa sai su sauka har sai ya shige su; don girmama baffan Manzon Allah ( s
a w ) ".
UMAR BN ABDIL' AZIZ
( rahimahul lah ):
Ya zo cikin
'Dabakaat din Ibnu Sa'ad ( 5 / 333 ) da ( 5 / 387 – 388 ) da sanadinsa zuwa ga
Fadimatu bint Aliyu bn abiy 'Dalib Lallai Umar bn Abdil'aziz y ace mata: "
Yak e 'Yar Aliyu! Wallahi!! A doron kasa
babu mutanen wani gida da su ka fi soyuwa a wajena fiye da ku, kuma wallahi ku
ku ka fi soyuwa a wajena fiye da iyalan gidana".
ABUBAKAR IBN ABIY
SHAIBATA ( rahimahul lah ):
Ya zo cikin tahzibul kamali na Mizziy cikin
tarjamar Aliyu bn Al husain; Abubakar ibnu abiy Shaibata ya ce: " Mafi
ingancin sanadi gaba daya shi ne: Zuhuri ya karbo daga Aliyu bn Alhusain daga
babansa daga Aliyu ".
SHAIKHUL ISLAM IBNU
TAIMIYATA ( rahimahul lah ):
Ibnutaimiyyat ( rahimahul lah ) ya ce a cikin
akidatul wasidiyyatu: " Kuma suna
son ( yana nufin: Ahlus sunnati wal jama'ati ) Iyalan gidan Manzon Allah ( s a w ) kuma suna
jibintarsu, kuma suna kiyaye wasiyyar da Manzon Allah ( s a w ) ya yi a kansu ta
yadda ya ce - a ranar da su ka huta a
rijiyar da ta ke Khum ( Gadir Kuum):
" أُذكِّركم الله في أهل بيتي! "
Ma'ana: Ina tunatar da ku Allah kan iyalan gidana! ",
Sannan
ya ce dangane da Abbas – alhalin ( Abbas ya koka masa cewa lallai wassu daga
cikin kuraishawa sun a musu jafai'i ( basa basu hakkinsu :
" والذي نفسي بيده! لا
يؤمنون حتى يحبُّوكم لله ولقرابتي "
" Na rantse da wadda raina ke hanunsa!
Wallahi imaninsu ba zai cika ba har sai sun so ku don Allah da kuma kusaci da
ni ".
Ya ce:
" إنَّ الله اصطفى من
بني إسماعيل كنانة، واصطفى من كنانة قريشاً، واصطفى من قريشٍ بني هاشم، واصطفاني
من بني هاشم "
Ma'ana: " Lallai Allah ya zabi kinanata
daga cikin 'ya'yan Isma'il, ya zabi kuraishawa dag cikin kinana, ya kuma zabi
banu Hashim daga cikin kuraishawa, sannan ya zabe ni daga cikin banu Hashim
".
Sannan sun a jibintar matan Manzon Allah ( s a
w ) uwayen mu'uminai, sun kuma yi imani da cewa su matansa ne a lahira;
musamman Khadija ( r a ); uwar mafi yawan 'ya'yansa, sannan farkon wadda ya yi
imani da shi kuma ya karfafe shi kan a'amarinsa, dama ta kasance tana da
matsayi madaukaki a wajensa.da kuma mai yawan gaskiya 'yar mai yawan gaskiya (
A'ishatu bint Abubakar r a ) wacce Annabi ( s a
w) ya fada a kanta:
" وفضل عائشة على النساء كفضل الثريد على
سائر الطعام "
Ma'ana: " Kuma fifikon A'isha kan mata kamar fifikon
sarid[3] ne
akan sauran abinci ". Kuma suna bara'a ( kubutuwa da kauracewa ) irin
hanyar 'Yan shi'a da su ke kin sahabbai kuma su ke zaginsu, da kuma irin hanyar
Nasibawa[4] da
su ke cutar da Ahlul baiti da Magana ko da aiki ".
Ya sake cewa kuma a cikin littafinsa
alwasiyyatul kubra, kamar yadda yak e cikin majmu'ul fatawansa ( 3 / 407 – 408
): " Haka kuma iyalan gidan Manzon Allah ( s a w )!; suna da hakkokin day
a zama dole a lura da su; saboda Allah ya sanya musu rabo daga Khumusi da kuma
Fai'u[5],
sannan ya yi umurni da a musu salati tare da Manzon Allah ( s a w ); ya ce:
" قولوا: اللهم صلِّ على محمدٍ، وعلى آل
محمدٍ، كما صليت على آل إبراهيم إنك حميدٌ مجيدٌ، وبارك على محمدٍ، وعلى آل محمدٍ،
كما باركت على آل إبراهيم إنك حميدٌ مجيدٌ "
Su ko iyalan Muhammad ( s a w ) su ne wadanda aka hana su
cin sadaka; haka Shafi'i da Ahmad bn Hanbal da wassunsu daga cikin maluma (
rahimahumul lah ) su ka fada; saboda Annabi ( s a w ) ya ce:
" إنَّ الصدقة لا
تنيغي لمحمدٍ ولا لآل محمدٍ "
Ma'ana: " Lallai ita sadaka bata halalta
wa Muhammad haka kuma ga iyalan Muhammad ". Allah madaukaki ya fada cikin
littafinsa:
ﭽ ﮇ ﮈ ﮉ ﮊ ﮋ ﮌ ﮍ ﮎ ﮏ ﮐ ﮑ ﭼ
Ma'ana: " abin sani kawai: Lallai Allah na nufin ya
tafiyar muku da dauda ne yak u mutanen wannan gidan! Kuma ya tsarkake ku
tsarkakewa "; sannan Allah ya haramta musu sadaka ne saboda kasancewarta
daudar mutane ".
Sannan ya kuma fada a cikin MAJMU'UL FATAAWA
( 28 / 491 ): " Haka kuma iyalan
gidan Manzon Allah ( s a w ) wajibi ne a so su kuma a jibince su sannan a
kiyaye kuma a lura musu da hakkinsu ".
IBNUL KAYYIM ( rahimahul lah ):
Ibnul kayyim ya ce – alhalin yana yin bayanin
dalilai da sabbuban da yasa Mutane ke karbar gurbaceccen tafsiri - : "
Sababi na uku: Shi ne mai fassaran ya jingina fassaran nasa zuwa ga wani mai
girman matsayi, wadda kuma ambatonsa ya tashi cikin gwarzontaka na daga masu
hankali, ko iyalan gidan Annabi ( s a w ), ko wadda ya ke da yabo mai kyau
cikin al'umma, ya ke kuma da harshen gaskiya, Sai ya yi kwalliya wa maganan
nasa ( da jingina shi zuwa ga irin wannan Mutumin ) a cikin zuciyar JAHILAI;
domin yana daga cikin sha'anin Mutane: Girmama maganan wadda yak e da matsayi
mai girma cikin zuciyarsu, har ma za su iya gabatar da maganan nasa akan
maganan Allah da Manzonsa, kuma su ce: Shi ya fi mu sanin Allah!
Da wannan hanyar ne
'Yan shi'a da Isma'iliyya da Nusairiyya su ka isa zuwa ga: tallen barnar da su
ke kai, da kuma tafsirorinsu; yayin da su ka jingina su zuwa ga iyalan gidan
Manzon Allah ( s a w ); wannan kuma ya kasance ne yayin da su ka san dukkan musulmai sun hadu kan son
su da girmama su; Sai su ka jingina zuwa gare su kuma su ka bayyana: soyayyarsu
da kuma girmama su da ambaton falalansu; ta yadda mai sauraronsu zai ga kamar
su din nan masoyansu ne, sannan su ka yi tallen barnarsu ta hanyar jingina ta zuwa gare su.
La'ilaha illal lah!!
Nawa-nawa daga munafurci da kuma keta haddi da bidi'a ta tallatu a duniya da
wannan sababin – alhala su kuma basu da alaka da ita!!!
Idan ka lura da wannan sababin za ka ga shi
ked a rinjaye kan yawa – yawan zukata; don basu da wani abu face kyautata zato
ga wadda ya yi fadi Magana, ba tare da hujja daga Allah ba da ke musu jagora
zuwa ga haka; wannan kuma sun gado shi ne kwanza da kwarkwatarsa daga wadanda
su ka bijire wa addinin manzanni saboda ya musu karo da abin da iyaye da
magabata ke kai! Kuma wannan shi ne sha'anindukkan mai taklidi ( mabiyi ) ga
wadda yak e girmama shi cikin abin day a saba wa gaskiya!! Har tashin kiyama
" MUKHTASARUS SAWA'IKIL MURSALATI ( 1 / 90 ).
AL HAFIZ IBNU KASIR ( rahimahul lah ):
Ibnu kasir a
tafsirinsa na ayar shura – bayan ya bayyana inganceccen zance kan tafsirinta da
cewa abin da ake nufi da:
ﭽ القُربَى
ﭼ
Shi ne: cikkunan ( kabilan ) kuraishawa ( gaba dayansu )
kamar yadda ya zo cikin tafsirin Ibnu Abbas ga ayar a cikin sahihul Bukhari –
ya ce - rahimahul lah -: " Ba za mu musa wasici da aka yi kan Ahlul baiti
ba! Da kuma umurni kan kan kyautata musu, da girmama su da karrama su; saboda
su daga zurriya ne mai tsarki, daga kuma mafi daukakan gida da ak yi abayan
kasa wajen alfahari da matsayi da dangantaka, musamman ma; idan su ka kasance
masu bin sunnar Annabi ingancecciya mabayyaniya kamr yadda magabatansu su ka
kasance, kamar Abbas da 'ya'yansa, da Aliyu da
iyalan gidansa da zurriyarsa, Allah ya kara yarda da su gaba daya
".
Bayan kawo asari[6]
guda biyu daga Abubakar ( r a ), sannan asari daya daga Umar ( r a ) na nuna girman Ahlul baiti da kuma bayanin
daukakan matsayinsu, sai ya ce: "
Halin dattawan nan biyu ( Abubakar da Umar ) shi ne ya zama dole ga kowani
Mulum ya zama kamar haka, shi ya sa su ka zama mafi daukakan mu'uminai bayan
Annabawa da Manzanni, Allah ya kara musu yarda tare sauran sahabbai gaba daya
".
AL HAFIZ IBNU HAJAR ( rahimahul lah ):
Ibnu hajar ya fada a FATHUL BARIY ( 3 / 11 ) a
wani hadisin da a cikin sanadinsa akwai: " Aliyu bn Husain daga Husaini bn
Aliyu daga Aliyu bn Abiy Dalib ( r a ) " ya ce: " Wannan yana daga
cikin mafi ingancin sanadi, kuma shi ne mafi daukakan tarjamomi da ke zuwa da:
( wane ) ya ruwaito daga babansa daga kakansa ".
SHAIKHUL ISLAM MUHAMMADU BN ABDIL WAHHAB (
rahimahul lah ):
Amma shaikhul islam Muhammadu bn Abdil wahhab
( rahimahul lah ) to yana da 'ya'ya maza shida, mace daya; sun e: Abdullahi da
Aliyu da Hasan da Husaini da Ibrahim da Abdul' aziz da Fadimatu, dukkansu sun a
dauke da sunan Ahlul baiti in banda Abdul' aziz; domin Abdullahi da Ibrahim
'ya'yan Annabi ne ( s a w ), sauran kuma: Aliyu da Fadimatu da Hasan da
Husaini; surkinsa ( s a w ) da 'yarsa da jikokinsa.
Zaban sunayen 'yan'yansa da sunayen wadannan
na nuna sonsa ga iyalan gidan Annabi ( s a w ) da kuma girmama su da ya ke yi,
wadannan sunayen kuma sun maimaitu ( da yawa ) cikin jikokinsa!.
A karshen wannan fasalin na ke cewa: Hakika
Allah ya azurta ni da 'ya'ya maza da 'ya'ya mata; wadanda na sanya mu su sunan:
Aliyu da Al hasan da Al husain da kuma Fadimatu, da kuma sunan bakwai daga
cikin uwayen mu'uminai. Su kuma wadanda da na sanya sunansu ( wa 'ya'yana )
hakika sun hada tsakanin kasancewarsu: Sahabbai kuma dangi ( Annabi s a w ).
Ina gode wa Allah da ya min ni'imar son
sahabban Manzon Allah ( s a w ) da kuma iyalan gidansa, kuma ina rokon Allah
day a dawwamar min da wannan ni'imar, kuma ya kiyaye min zuciyata daga ki ( da
hassada ) ga daya daga cikinsu, harshena kuma daga ambatonsu da abin da bai
dace ba:
ﭽ ﭖ ﭗ ﭘ ﭙ ﭚ ﭛ ﭜ ﭝ ﭞ ﭟ ﭠ ﭡ ﭢ ﭣ ﭤ ﭥ ﭦ ﭧ ﭨ ﭼ
" Ya Ubangijinmu ka gafarta mu da 'yan 'uwanmu;
wadanda su ka rigaye mu da imani, kuma kada ka sanya hassadar wadanda su ka yi
imani cikin zuciyarmu, ya Ubangijinmu lallai kai mai tausasawa ne mai rahama
".
FASALI NA SHIDA:
YABON WASSU MALUMA GA JAMA'A DAGA CIKIN SAHABBAI AHLUL
BAITI
BAFFAN MANZON ALLAH ( S A W ) AL ABBAS BN
ABDIL MUDDALIB ( r a ):
Zahabiy ya fada
cikin SIYARU A'ALAMIN NUBALA'I ( 2 / 79 – 80 ): " Ya kasance daga cikin mafi tsayin mazaje, kuma daga
cikin mafi kyawunsu sura, haka kuma yana daga cikin wadanda suka fi
kwarjinikuma yana daga cikin wadanda suka fi
bayyanannan sauti,tare da hakuri mai yawa da shugabanci… Azzubairu bn
Bakkar ya ce: ''Abbas yana da wani tufa
day a tanada ga funtun ( wadda ba shi da tufa ) na bani Hashim, kuma yana da akwashi day a tanada don
mayunwatansu, haka kuma yana da ankwa don wawayensu, sannan ya kasance yana
tsare ( hakkin ) makwabci ( ya kuma kiyaye ), ya kan kuma bada dukiya, haka yak
an bayar da kyauta ga wadda ya shiga tsanani da musifa ".
Amma fadinsa:
(( منظرة ))
A ( littafin )tarikhi ibni Asakir ya zo ne:
(( مقطرة ))
Wadda shi ne: abin da a ke daure wadda ya
ketare iyaka kuma ya yi zalunci ( ankwa ) (ka yi dubi zuwa ga hashiyar SIYAR ).
BAFFAN MANZON ALLAH ( S A W ) HAMZA BN ABDIL
MUDDALIB ( r a ):
Ibnu Abdil barri ya fada a cikin AL ' ISTIY'
AB ( 1 / 270 a hasiyar AL' ISABATU): " Hamzatu bn Abdil muddalib bn
Hashim, Baffan Annabi ( yabo da amincin
Allah su kara tabbata a gare shi ), ya kasance ana ce da shi: Zakin Allah, da
kuma: Zakin Manzon Allah ( s a w ), ana masa alkunya da : Abu umarata da kuma
Abu ya'ala ".
Zahabiy yana fada akansa: " shi ne
shugaba, gwarzo, zaki, zakin Allah, Abu Umarata kuma Ya'ala, bakuraishe,
bahashime, mutumin makka sannan madina, wadda ya halarci badar ( badariyyu),
kuma wadda ya yi shahada, baffan Manzon Allah ( s a w ), kuma dan' uwansa na
daga shayarwa " ( 1 / 172 ).
AMIRUL MU'UMININA
ALIYU BN ABIY DALIB ( r a ):
Muslim ya ruwaito
cikin sahihinsa ( 276 ) da sanadinsa zuwa ga Shuraih bn Hani'i Lallai shi ya
ce: " Na zo wajen A'ishatu ( r a ) ina tambayanta kan shafa a khuffi, sai
ta ce: Ina horonka da Ibn abiy Dalib ka
je ka tambaye shi; saboda shi ya kasance yana tafiya tare da Manzon Allah ( s a
w ), Sai mu ka tambaye shi, sai ya ce: Manzon Allah ( s a w ) ya sanya kwanaki
da dararensu ga matafiyi, ya kuma sanya yini da dare ga mazaunin gida ". A
wata riwayarsa ta ce: " Ka je wajen Aliyu; saboda ya fi ni sanin wannan,
Sai na zo wajen Aliyu, sai ya ambata daga Manzon Allah ( s a w ) kwatankwacin (
hadisin day a gabata ).
Ibnu Abdil barri ( rahimahul lahu ) ya fada
cikin AL ' ISTIY' AB ( 3 / 51 a hasiyar AL 'SABATU): " Ahmad bn Hanbal
Isma'il bn Ishaka al kaadiy sun ce: Ba a ruwaito falalan wani sahabi ba da
sanadi ingancecce kamar yadda aka
ruwaito falalolin Aliyu bn Abiy Dalib, haka kuma Ahmad bn Shu'aib bn
Aliyu an nasa'iy ( ya fada ).
Ya kuma sake cewa ( 3 / 47 ): " An
tambayi Al hasan bn Abil Hasan albasariy kan Aliyu bn Abiy Dalib ( r a )?
Sai ya ce: " Aliyu ya kasance – wallahi!
– kibiya ne da baya kuskurewa daga cikin kibon Allah ga makiyansa, kuma
rabbanin wannan al'umman ne ( shi ne: wadda ke tarbiyyantar da Mutane kan
kananan ilimi kafin manyansu, kuma wadda ya hada tsakanin ilimi da aiki da shi
), kuma shi ne ma'abucin falalarta, kuma ma'abocin rigayenta ( cikin musulunci
), kuma ma'abocin kusacinta zuwa ga Manzon Allah ( s a w ), be kasance barci
ban e kan al 'amarin Allah, kamar yadda bai kasance abun zargi ba cikin addinin
Allah, haka kuma shi ba barawon dukiyar Allah ba ne. Ya bawa alqur'ani karfinsa
sai rabauta daga gare shi ( qur'anin ) da wani irin dausyi mai 'ya'ya! Wannan
shi ne Aliyu bn Abiy Dalib ya kai wawa!!! ".
Ya kuma sake cewa ( 3 / 52 ): " Asammu ya
ruwaito daga Abbas adduriy daga Yahya bn Ma'in lallai shi ya ce: Mafi alkhairi
wannan al ummar bayan Annabinta: Abubakar da Umar sannan sai Uthman sannan sai
Aliyu, wannan shi ne akidarmu! Kuma shi ne maganan Limamanmu!! ".
Ya kuma sake cewa ( 3 / 65 ): Abu Ahmaiz
Zubairiy da waninsa sun ruwaito daga Malik bn Migwal daga Ukail daga Sha'abiy
lallai ya ce: Alkamatu ya ce mini: Shin ka san misalign Aliyu cikin wannan
al'ummar? Na ce: menene misalinsa? Ya ce: misalinsa shi ne misalign Isa; wassu
sun so shi har su ka halaka cikin sonsa, wassu kuma su ka ki shi har su ka
halaka cikin kinsa ".
Abin da Alkamatu yak e nufi da wadanda ya
kamanta da su su ne: Yahudu da nasara, su kuma wadanda ya kamantan su ne: Khawarijawa
da Shi'a.
Ya kuma sa ke cewa ( 3 / 33 ): " Kuma sun
yi ijma'i cewa ya yi sallah yana mai fiskantar alkibla biyu, kuma ya yi hijira,
sannan ya halarci badar da Hudaibiyyat da sauran yakuka kuma lallai shi ya yi
kwazo da bajinta a Badar da Uhud da Khandak da Khaibara bajinta mai girma, kuma
lallai shi ya wadatar a wadannan yakukan kuma ya a cikinsu a matsaya mai
karimci, kuma tutar Manzon Allah ta kasance a hanunsa a guri da yawa, kai!
Ranar badar ta kasance a hanunsa duk da cewa akwai sabani a kan haka, Yayin da
aka kasha Mus'ab bn Umair ranar ( yakin ) Uhud kuma tuta ya kasance a hanunsa
gabanin haka Sai Manzon Allah ( s a w ) ya mika shi zuwa ga Aliyu ( r a ).
Ibnu taimiyyat ( rahimahul lah ) ya fada a
cikin minhajus sunna ( 6 / 178 ): " Kuma Aliyu ( r a ) basu gushe ba –
yana nufin Abubakar da Umar – su na masu karrama shi matukar karramawa da
kowace hanya, suna masu gabatar da shi, kai dama sauran Banu Hashim wajen
kyauta a kan wassunsu, kamar yadda su ke fifita shi su kuma gabatar da shi
wajen martaba da alfarma da so da jibinta da yabo da girmamawa, kamar yadda su
ke aikatawa da sauran, sannan sun a fifita shi da abin da Allah mabuwayi da
daukaka ya fifita shi a kan wadda ba kwatankwacinsa ba, kuma kwata – kwata ba
an san sun taba fadan wata kalma mummuna ( ta batanci ) da su ka yi ba a kan
Aliyu, kai! Haka kuma ( ba a kiyaye musu wannan ba ) a kan wani daga cikin Banu
Hashim " zuwa fadinsa: " haka
kuma Aliyu ( r a ) hakika ya zo ta hanyoyi mutawatirai daga wajensa na sonsa wa
su ( Abubakar da Umar ) da kuma jibintar al'amarinsu da girmamasu da gabatar da
su akan dukkan al'umma, ( ya tabbata daga gare shi ) tabbatar da za a iya sanin
halinsa kan haka, kuma shi ma ba a san wata kalma day a fada ta munanawa akansu
ba, ko wai shi ya fi cancantar shugabanci fiye da sub a; wannan kuma sananne ne
ga duk wadda ya san labaru ( al aasar ) da su ka tabbata, kuma mutawatirai a
wajen masu ilimi d agama garin mutane, da kuma wadanda aka ciro su da labarum
amintattu ".
Ya kuma sake cewa: ( 6 / 18 ): " amma
Aliyu ( r a ) Ahlus sunna sun a sonsa kuma suna jibintar al'amarinsa, kuma su
na shaidawa cewa yana cikin Khalifofo shiryeyyu, kuma yana cikin limamaimasu
shiryarwa ".
Ibnu Hajar ( rahimahul lah ) ya ce a cikin
TAKRIB: " Aliyu bn Abiy Dalib bn Abdil muddalib bn Hashim bahashime, (
wadda ake masa lakabi da ): haidara, kuma shi ne: baban turbaya, baban Hasan da
Husaini, dan baffan Manzon Allah ( s a w ), kuma mijin 'yarsa, kuma na daga
cikin wadanda su ka yi rigaye na farko ( wajen shiga wannan musuluncin ) kai!
Malamai ndayawa sun ma fifita kasancewarsa shi ne farkon wadda ya musulunta;
don haka; shi ne wadda ya riga larabawa, kuma 'dayan mutum goma ne da aka musu
albishir da aljanna, ya rasu a Ramadan a shekara ta arba'in (40); kuma shi ne
mafificin rayayyu a bayan kasa na 'yan adam a lokacin da ijma'in Ahlus sunna,
kuma ( ya rasu ) yana da shekara shittin da uku (63) ga zancen da ya fi rinjaye
"
Aliyu bn Abiy Dalib ( r a ) yana da 'ya'ya
goma sha biyar (15) maza, da kuma goma sha takwas (18) mata, Al'amiriy ya
ambata hakan a cikin ARRIYADUL MUSTADABATU FI JUMLATI MAN RAWA FIS SAHIHAINI MINAS SAHABA ( a
shafi: 180 ), sannan ya ambace su, ya kuma ambaci uwayensu, sannan ya ce:
" amma zurriya da ga 'ya'yan Aliyu ya kasance kawai daga Alhasan ne da
Alhusaini da Muhammad da Umar da kuma Al'abbas ".
JIKAN MANZON ALLAH
( S A W ) AL HASAN BN ALIYU BN ABIY DALIB ( r a ):
Ibnu
Abdil barri ( rahimahul lahu ) ya fada a cikin AL'ISTIY'AB ( 1 / 369 a hasiyar
AL'ISABATU): " Hadisai ingantattu daga Annabi ( s a w ) sun yi tawatur[7]
kan lallai ya ce akan Al hasan bn Aliyu
( r a ):
" إنَّ ابني هذا
سيِّدٌ، وعسى الله أنْ يُبقيَه حتى يُصلح به بين فئتين عظيمتين من المسلمين "
Ma'ana: " Lallai 'dana wannan shugaba ne, kuma da
sannu Allah zai wanzar da shi don ya daidaita ( sulhu ) bangarori guda biyu
masu girma na daga musulmai " Jama'a ce ( dayawa ) na daga sahabbai su ka
ruwaito shi. Ya zo cikin hadisin Abu bakrata cikin haka lallai ( Annabi s a w )
ya ce:
" وأنه ريحانتي من
الدنيا "
Ma'ana: " Kuma lallai shi arzikina ne (
dan lelena kuma abun shanshana na) daga duniya ". Babu kuma wadda ya fi shugabanci fiye da
wadda Manzon Allah ( s a w ) ya masa lakabi da " shugaba " kuma ya
kasance – Allah ya kara masa rahama – mai yawan hakuri ne, mai kuma tsentseni (
gudu wa shubuha ), sannan madaukaki; tsentseninsa ne da kuma daukakarsa su ka
kira shi zuwa ga barin mulki da duniya, yana kuma mai kwadayin abin da ke wajen
Allah; kuma hakika ya ce:
(( والله! ما أحببتُ ـ منذ
علمتُ ما ينفعني ويضرُّني ـ أنْ ألِيَ أمرَ أمةِ محمدٍ r
على أن يُهراق في ذلك محجمة دمٍ ))
Ma'ana: " Na rantse da Allah! Ban taba son na
jagoranci al'amarin al'ummar Annabi Muhammadu ( s a w ) akan a zubar da kaho (
daya ) na jinni ba, - tun da na san abin da zai amfanar da ni da kuma abin da
zai cutar da ni ( ma'ana: na yi hankali ) - . Kuma ya kasance cikin wadanda su
ka yi gaugawa wajen taimakon Uthman ( rahimahul lah ) da kuma kare shi ( daga
wadanda su ka zo kasha shi ) ".
ZAHABIY ya fada
akansa a cikin ( littafinsa ) siyar ( 3 / 245 - 246 ): " Shi ne wannan
shugaban kuma jagora, dan lelen Manzon Allah ( s a w ), kuma jikansa ( ta wajen
'yarsa ), kuma shugaban samarin gidan aljanna! Shi ne kuma Abu Muhammad,
bakuraishe, bahashime, mutumin madina, kuma shahidi ".
Ya kuma sake cewa ( 3 / 253 ): " Hakika
wannan shugaban ya kasance jagora ne, kuma ( Mutum ) mai kyau, mai hankali,
kuma nitsetstse kamemme ( kammalelle mai nauyin kima ), mai yawan kyauta, wadda
ake yawan yabonsa, mai yawan alkhairi, mai riko da addini kuma mai tsentseni,
ma'abocin kunya, kuma mai girman sha'ani ".
Ibnu Kasir yana fada akansa a cikin ALBIDAYATU
WAN NIHAYATU ( 11 / 192 – 193 ): " Hakika ( Abubakar ) as siddiqu ya
kasance yana daukaka shi kuma yana girmama shi, yana kuma masa kyauta, sannan
yana fansarsa ( da iyayensa )! Haka kuma Umar bn Alkhaddab ( r a ) ", ( ya
kawo asarin kyautar Umar ( r a ) lokacin day a yi register ) sannan ya ce:
" haka kuma Uthman bn Affan; shi ma
ya kasance yana kyauta ( ya kuma karrama ) Al hasan da Al husain, sannan yana
sonsu, Shi ma Al hasan bn Aliyu ya kasance yana wajensa – alhali Uthman yana
tsare a ranar da aka kewaye masa gida kuma aka kasha shi – yana wajensa kuma
yana rataye da tokobi don yak are Uthman da shi; Sai Uthman ya jiye masa
tsoro;kuma ya rantse cewa sai ya koma gidansu; ( Uthman ) ya yi haka ne don ya
dadada wa zuciyar Aliyu, sannan kuma yana tsorace ( Al hasan kar a cutar da
shi), Allah ya kara yarda da su ".
JIKAN MANZON ALLAH ( S A W ) ALHUSAIN BN ALIYU BN ABIY 'DALIB (
r a ):
Ibnu Abdil barri ( rahimahul lah )ya fada
cikin AL ISTIY' AB ( 1 / 377 a hashiyar Al' isabatu ): " Kuma Al husan ya
kasance mai girma ne, mai riko da addini; mai yawan azumi da salla da kuma
hajji ( na nafila ) ".
Ibnu taimiya ya ce – kamar yadda ya ke cikin
majmu'ul fatawa ( 4 / 511 ) -: " Alhusain ( r a ) Allah madaukaki ya
karrama shi da yin shahada a wannan yinin – yinin ashura -, ya kuma wulakanta [8] wadda
ya kashe shi ko wadda ya taimaka wajen kashe shi ko ya yarda da kashe shin ( da
kasha shin ), kuma dai yana da abin koyi mai kyau da wadnda su ka riaye shi
daga shahidai; domin shi da dan 'uwansa su ne shugabannin samarin gidan
aljanna. Kuma sun kasance sun samu tarbiyarsu ne cikin daukakar musulunci; shi
ya sa ba su samu ( ladan ) hijira da kuma ( ladan ) hakuri kan cutarwa kan bin
Allah ba; kamar yadda ( sauran ) iyalan gidansa su ka samu ba; sai Allah
madaukaki ya karrama su da yin shahada don ya cika musu kyautarsu, kuma ya daga
darajarsu. Kashe shi kuma musiba ce, Allah kuma ( s w t ) ya shar'anta fadin:
INNA LIL LAHI WA INNA ILAIHI RAJI'UN yayin musiba da fadinsa:
ﭽ ﭫ ﭬ ﭭ ﭮ ﭯ ﭰ ﭱ ﭲ ﭳ ﭴ ﭵ ﭶ ﭷ ﭸ ﭹ ﭺ ﭻ ﭼ ﭽ ﭾﭿ ﮀ ﮁ ﮂ ﮃ ﭼ
Ma'ana: " Kuma ka yi albishir ga masu hakuri * wadanda
idan musiba ta same su su kan ce: Lallai mu daga Allah mu ke, kuma zuwa gare
shi za mu koma * wadancan su na da wassu irin yabo daga wajen Ubangijinsu, da
wata irin rahama, kuma wadancan su ne shiryeyyu "
Zahabiy ( rahimahul lah ) yana fadi akansa a
cikin siyar ( 3 / 280 ): " ( Al husaini shi ne ) wannan shugaban madaukaki,
cikakke, jinkan Manzon Allah ( s a w ) - ta wajen 'yarsa – kuma lelensa daga
duniya, kuma masoyinsa, baban Abdullah; Al husain bn Amiril mu'uminai; baban Al
hasan Aliyu bn Abiy 'Dalib bn Abdul muddalib bn Hashim, Ibn Abdi manaf bn
Kusaiy, bakuraishe, bahashime! ".
Ibnu Kasir ( rahimahul lah ) ya fada a cikin
ALBIDAYATU WAN NIHAYATU ( 11 / 476 ): " Abin nufi dai! Lallai shi Alhusain
ya yi zamani da Manzon Allah ( s a w ) kuma ya aboce shi har ya rasu yana mai
yarda da shi, sai dai shi ya kasance yaro ne, sannan ( Abubakar ) as siddiqu ya
kasance yana masa kyauta kuma yana girmama shi, haka kuma Umar da Uthman,
sannan ya aboci babansa ya kuma ruwaito hadisi daga wajensa, kamar yadda ya
kasance tare da shi a dukkan yakusansa; - a ( yakin ) Jamal da As siffin -,
kuma ya kasance abun girmamawa ne abun darajawa ".
'DAN BAFFAN MANZON ALLAH ( S A W ) ABDULLAHI
BN ABBAS ( r a ):
Bukhari ya ruwaito a cikin sahihinsa ( 4970 )
daga ( Abdullahi ) ibn Abbas ( r a ) ya ce:
((كَانَ عُمَرُ يُدْخِلُنِي مَعَ أَشْيَاخِ بَدْرٍ، فَكَأَنَّ
بَعْضَهُمْ وَجَدَ فِي نَفْسِه،ِ فَقَالَ: لِمَ تُدْخِلُ هَذَا مَعَنَا وَلَنَا
أَبْنَاءٌ مِثْلُهُ؟ فَقَالَ عُمَرُ: إِنَّهُ مَنْ قَدْ عَلِمْتُمْ، فَدَعَاهُ
ذَاتَ يَوْمٍ فَأَدْخَلَهُ مَعَهُمْ فَمَا رُئِيتُ أَنَّهُ دَعَانِي يَوْمَئِذٍ
إِلَّا لِيُرِيَهُمْ قَالَ مَا تَقُولُونَ فِي قَوْلِ اللَّهِ تَعَالَى: ﭽ ﭱ ﭲ ﭳ ﭴ ﭵ ﭶ ﭼ فَقَالَ
بَعْضُهُمْ: أُمِرْنَا أَنْ نَحْمَدَ اللَّهَ وَنَسْتَغْفِرَهُ إِذَا نُصِرْنَا
وَفُتِحَ عَلَيْنَا، وَسَكَتَ بَعْضُهُمْ فَلَمْ يَقُلْ شَيْئًا، فَقَالَ لِي:
أَكَذَاكَ تَقُولُ يَا ابْنَ عَبَّاسٍ؟ فَقُلْتُ: لَا، قَال:َ فَمَا تَقُولُ؟
قُلْتُ: هُوَ أَجَلُ رَسُولِ اللَّهِ r أَعْلَمَهُ لَهُ؛ قَالَ: ﭽ ﭱ ﭲ ﭳ ﭴ ﭵ ﭼ وَذَلِكَ عَلَامَةُ
أَجَلِكَ؛ﭽ ﭿ ﮀ ﮁ ﮂﮃ ﮄ ﮅ ﮆ ﮇ ﭼ فَقَالَ عُمَرُ: مَا
أَعْلَمُ مِنْهَا إِلَّا مَا تَقُولُ )).
Ma'ana: " Umar ya kasance ya kan shigar
da ni tare da dattawan badar; to sai ya zama kamr sashinsu bai ji dadi ba a
ransa; har ma ya ce: Don me ka ke shigo da wannan tare da mu alhali muna da
yara kwatankwacinsa? Sai Umar ya ce: Lallai shi fa shi ne wadda ku ka riga ku ka
sani! Sai ya kira shi wata rana ya kuma shigar da shi cikinsu! – ( Ibnu Abbas
ya ce: ) banga cewa ya kira ni ba a wannan yinin sai don ya nuna musu ( matsayi
na ), Sai ya ce: Me za ku ce kan fadin Allah madaukaki: ( Idan taimakon Allah
ya zo da cin nasara)? Sai sashinsu ya ce: An umurce mu da mu gode wa Allah kuma
mu nemi gafararsa idan aka taimake mu kuma aka mana budi! Wassu kuma su ka yi
shiru ba su ce komai ba, Sai ya ce min: Kai ma haka za ka ce ya kai Ibnu Abbas?
Sai na ce: A'a! Sai ya ce: To me za ka ce? Sai na ce: Ajalin Manzon Allah ne ya
sanar da shi; ya ce: ( Idan nasarar Allah ta zo da budi ) to wannan ita ce
alamar ajalinka; do haka; ( sai ka yi
tasbihi da godewa Ubangijinka, kuma ka nemi gafararsa; lallai shi ya kasance
mai yawan karbar tuba ne ), Sai Umar ya ce: Ban san wani abu daga gareta ba (
suratun nasr ) sai abin da ka ke fadan ".
Ya zo
cikin DABAKAT na Ibnu Sa'ad ( 2 / 369 ) daga Sa'ad bn Abiy Wakkas ( r a )
lallai shi ya ce:
(( ما رأيتُ أحضرَ فهماً،
ولا ألبَّ لُبـاًّ، ولا أكثر علماً، ولا أوسع حِلماً من ابن عباس، ولقد رأيتُ عمر
بنَ الخطاب يدعوه للمعضلات ))
Ma'ana: "
Ban ga mai kaifin ( saurin ) fahimta ba, mai kuma cikar hankali ba, da yawan
ilimi tare da yawan hakuri kamr Ibnu Abbas, kuma hakika na ga Umar bn Alkhaddab
yana kiransa don warware matsaloli ( na ilimi ).
Ya zo kuma a cikinsa ( dabakat 2 / 370 ) daga
'Dalhatu bn Ubaidul lah ( r a ) Lallai shi ya ce:
(( لقد أعطي ابن عباس فهما ولقنا وعلما، ما كنت
أرى عمر بن الخطاب يقدم عليه أحدا ))
Ma'ana:
" Hakika an bawa Ibnu Abbas saurin fahimta da hazaka da kuma ilimi; (
saboda haka ); ban ga Umar bn Alkhaddab yana fifita wani ba akansa ".
Ya zo kuma a cikinsa ( dabakat 2 / 370 ) daga
Jabir bn Abdullahi ( r a ) lallai shi ya ce yayin da ( labarin ) mutuwar Ibnu
Abbas ya zo masa – ya dauki dayan hanunsa ya buga wa 'dayan – ya ce:
(( مات أعلم الناس، وأحلم الناس، ولقد أصيبت به
هذه الأمة مصيبة لا ترتق!))
Ma'ana: " Mafi ilimin mutane, kuma mafi haurin mutane
ya rasu, kuma hakika an jarrabi wannan al'ummar da rashinsa jarabawan da ba zai
toshe ba ".
Ya zo kuma a
cikinsa daga Abubakar bn Muhammad bn Amru bn Hazm lallai ya ce: Yayin da Ibn
Abbas ya rasu; Rafi'u bn Khadij ya ce:
(( مات
اليوم من كان يحتاج إليه مَنْ بين المشرق والمغرب في العلم ))
Ma'ana: " Wadda duk wanda ke tsakanin
gabar da yamma na bukatar sa a ilimi ya rasu yau! ".
Ya zo cikin ISTIY'AB na Ibnu Abdul barri ( 2 /
34 – 345 ): daga Mujahid lallai shi ya ce: " Ban taba jin fatawa ba fiye
da ta Ibnu Abbas; sai dai mai fadi ya ce: Manzon Allah ya ce! ( to wannan kam
ya fi maganan kowa! ), kuma an ruwaito kwatankwacin wannan daga Alkasim bn
Muhammad ".
Ibnu Kasir ( rahimahul lah ) ya ce a cikin
ALBIDAYATU WAN NIHAYATU ( 12 / 88 ): " Kuma ya tabbata dag Umar bn
Alkhaddabi ( r a ) lallai shi ya kasance yak an zaunad da Ibnu Abbas tare da
shehunen sahabbai, kuma ya ce:
(( نِعْمَ ترجمانُ القرآن
عبد الله بن عباس ))
Ma'ana: " madalla! Da masanin fassarar
alqur'ani: Abdullahi bn Abbas ". ya kasance idan kuma ya fiskanto sai Umar
( r a ) ya ce:
(( جاء فتى الكهول، وذو
اللسان السَّؤل، والقلبِ العَقول )).
Ma'ana: " Saurayi dattijo ya zo,
ma'abucin harshe mai yawan tambaya, da kuma zuciya mai yawan fahimta! ".
'DAN BAFFAN MANZON ALLAH ( S A W ) JA'AFAR BN ABIY 'DALIB (
r a ):
Ya zo cikin sahihul Bukhari ( 3708 ) daga
hadisin Abu Huaira ( r a ), a cikinsa:
(( وَكَانَ أَخْيَرَ النَّاسِ لِلْمِسْكِينِ جَعْفَرُ بْنُ أَبِي
طَالِبٍ كَانَ يَنْقَلِبُ بِنَا فَيُطْعِمُنَا مَا كَانَ فِي بَيْتِهِ حَتَّى إِنْ
كَانَ لَيُخْرِجُ إِلَيْنَا الْعُكَّةَ الَّتِي لَيْسَ فِيهَا شَيْءٌ فَنَشُقُّهَا
فَنَلْعَقُ مَا فِيهَا ))
Ma'ana: " Ja'afar bn Abiy 'Dalib ya kasance shi
ne mafi alherin mutane ga miskinai; kuma ya kasance yak an tafi da mu, sai ya
ciyar da mu abin da ke gidansa; har ma ya kasance yana fitar mana da jakar fata
( da ake sa mai ko zuma ) wadda ba komai a cikinta; sai mu tsaga ta kuma mu
lashe abin da ke cikinta ".
Alhafiz
ibn Hajar ya fada a sharhin hadisin ( a cikin Fat' hul bari 7 / 76 ): "
wannan takaicewa da ya zo cikin hadisin ( wato fadinsa: mafi alkhairin mutane ga
miskinai ), da shi za a fassara abin da ya zo a sake ( a cikin hadisi mai
zuwa ); wadda ya zo daga Ikrimatu daga Abu Huraira ( r a ), lallai ya ce:
(( ما
احتذى النِّعال، ولا ركِبَ المطايا بعد رسول الله r
أفضل من جعفر بن أبي طالب ))
Ma'ana: " Babu wadda ya saka takalmi, ko ya hau abin
hawa in banda Manzon Allah ( s a w) fiye da Ja'afar bn Abiy 'Dalib ". Tirmizi da Hakim ne su ka ruwaito shi da
sanadi mai inganci ".
Zahabi
a cikin SIYAR ( 1 / 206 ) na fadi akansa: " ( Ja'afar ) shi ne wannan
shugaban nan, wadda ya yi shahada, mai girman sha'ani, gwarzon masu jihadi (
kuma tutar su ), baban Abdullahi, 'dan Baffan Manzon Allah ( s a w ) Abdu
Manaaf bn Abdul muddalib bn Hashim bn Abdu Manaaf bn Kusayyi, bahashime, 'dan
'uwan Aliyu bn Abiy 'Dalib, shi kuma ya fi Aliyu girma da shekara goma. Ya
yi hijira guda biyu ( hijiran farko da na biyu zuwa Habasha ), sannan ya yi
hijira daga Habashan zuwa Madina; ya iske ( samu )musulmai lokacin su na
Khaibara bayan karbe ta, ya kuma zauna a Madina watanni sannan sai Manzon Allah
( s a w ) ya shugabantar da shi ga rundunar yakan Mu'uta ta bangaren Karak; sai
ya yi shahada. Hakika Manzon Allah ( s a w ) ya yi farin cikin zuwansa (
isowarsa Madina ), kamar yadda – Wallahi! – ya yi bakin cikin rasuwansa!!".
Ya zo
cikin TAKRIB na Ibnu Hajar lallai ya ce:
" Ja'afar bn Abiy 'Dalib, bahashime, baban mikinai, ma'abocin fukafuki
biyu, kuma sahabi mai girma, 'dan Baffan Manzon Allah ( s a w ), ya yi shahada
a yakin mu'uta a shekara ta takwas da hijira, an ambace shi cikin Bukhari da
Muslim ba tare da an ruwaito daga gare shi ba ".
Kuma an ce masa ma'abocin fukafuki biyu ne;
saboda an canza masa a madadin hanayensa da aka gutsure a yakin mu'uta da
fukafukai guda biyu da ya ke furkawa da su tare da Mala'iku; ya zo cikin
sahihul Bukhari ( 3709 ) da sanadinsa zuwa ga Sha'abi: Lallai Ibnu Umar ( r a )
ya kasance idan ya yi sallama wa 'dan Ja'afar sai ya ce:
((
السلام عليك يا ابنَ ذي الجناحَين ))
Ma'ana: " Aminci ya tabbata ga 'dan ma'abocin fukafuki
guda biyu ".
Alhafiz
ya fada cikin sharhin hadisin: " Kamar yana nuni ne zuwa ga hadisin
Abdullahi bn Ja'afar, lallai shi ya ce: Manzon Allah ( s a w ) ya ce min:
" هنيئاً لك؛ أبوك مع الملائكة في السماء!
"
Ma'ana: '' Lalenka! Babanka yana furkawa da Mala'iku a
cikin sama!! ". 'Dabarani ne ya ruwaito shi da sanadi mai kyau ".
Sannan ya
ambaci wassu hanyoyi na daban daga Abu Huraira da Aliyu da Ibnu Abbas (r a), kuma ya ce a wata hanya daga
Ibnu Abbas:
" إن جعفر يطير مع جبريل وميكائيل، له
جناحان؛ عوَّضه الله من يديه "
Ma'ana: " Lallai Ja'afar yana furkawa tare da Jibril
da Mika'il; yana da fukafuki guda biyu da Allah ya musanya masa a madadin
hannayensa " kuma ya ce: sanadin wannan mai kyau ne.".
DAN BAFFAN MANZON ALLAH ( S A W )
ABDULLAHI BN JA'AFAR (r a ):
Ya zo
cikin sahihu Muslim ( 2428 ) daga Abdullahi bn Ja'afar lallai shi y ace:
((
كان رسول الله r إذا قدم من سفر تُلُقِّي بصبيان أهل بيته،
قال: وإنه قدم من سفر فسُبق بي إليه، فحملني بين يديه، ثم جيء بأحد ابنَيْ فاطمة
فأردفه خلفه، فأُدخلنا المدينة ثلاثةً على دابةٍ ))
Ma'ana: " Manzon Allah ( s a w ) ya kasance idan ya
dawo daga tafiya sai a fiskance shi da yaran Ahlul baiti, sai ya ce: kuma
lallai shi ya dawo daga wata tafiya sai aka riga zuwa da ni wajensa sai ya
dauke ni a gaba gare shi, sannan sai a ka zo da dayan yayan Fadima sai ya goye
shi a bayansa, sai ya ce: sai mu ka shiga Madina mu uku akan dabba ".
Zahabi
( rahimahul lah ) yana fada akansa a cikin SIYAR ( 3 / 456 ): " ( Shi
Abdullahi shi ne ) wannan shugaban nan, kuma malami, baban Ja'afar, bakuraishe,
kuma bahashime, shi ne wadda aka haife shi a Habasha, kuma magidanci a Madina,
mai kyauta dan mai kyauta ma'abocin fukafukai biyu, sannan kuma shi sahabi ne (
ya abokanci Annabi s a w yana yaro! ), kuma
ya ruwaito daga gare shi, ana kirga shi cikin kananan sahabbai, babansa
ya yi shahada a ranar Mu'uta, sai manzon Allah ( s a w ) ya rene shi, kuma ya
tashi a gabansa ".
Kuma ya
sake cewa: " Kuma ya kasance mai girman sha'ani ne, mai karrama (girmama)
mutane kuma mai yawan kyauta, ya kuma cancanci shugabanci! ''.
Ya zo cikin
ARRIYADU ALMUSTADABATU na Al'amiri ( p: 205 ): " Aban bn Uthman shi ya masa sallah ( lokacin da
ya rasu ) ya kasance shi ne kuma gwamnan Madina a wannan lokacin, sannan Abanu
ya dauki makararsa alhalin hawayensa yana gangara, yana kuma cewa: ka kasance –
wallahi! – alkhairi ne babu sharri a cikinka, kuma ka kasance – wallahi!! –
madaukaki, mai girma, mai kuma biyayya ".
DAGA CIKIN SAHABBAN MANZON ALLAH ( S A W )
WADANDA SU AHLUL BAITINSA NE:
Abu Sufyan da Naufal da Rabi'atu da kuma
Abidatu 'ya'yan Alharith bn Abdil muddalib.
Da Abdil Muddalib bn Rabi'ata bn Al harith bn
Abdil Muddalib.
Da Al harith da Almugiratu 'ya'yan Naufal bn Al
harith bn Abdil Muddalib.
Da Ja'afar da kuma Abdullah 'ya'yan Abu Sufyan
bn Al harith bn Abdil Muddalib.
Da Mu'attib da kuma Utbatu 'ya'yan Abu lahab
Abdul uzza bn Abdil muddalib.
Da kuma Fadl da Ubaidullahi 'ya'yan Al abbas
bn Abdil muddalib.
FASALI NA BAKWAI:
YABON WASSU MALUMA GA JAMA'A DAGA CIKIN SAHABBAI MATA (
AHLUL BAITI)
'YAR
MANZON ALLAH ( S A W ) FADIMATU ( r a ):
Daga A'isha uwar mu'uminai ( r a ) lallai ta
ce:
(( ما رأيتُ أحداً أشبه
سمْتاً ودلاًّ وهدْياً برسول الله في قيامها وقعودها من فاطمة بنت رسول الله r
... ))
Ma'ana: " Ban ga wadda ya fi kama da Manzon Allah ( s
a w ) cikin kyan misali wajen kankan da kai ga Allah da … da kyan hali da taushin
zance, da kuma shiriya, cikin tsayuwanta da zamanta fiye da Fadimatu 'yar
Manzon Allah ( s a w ) ". Abu Dawud
( 5217 ) ne da Tirmiziy ( 3872 ) su ka ruwaito shi da sanadi mai kyau.
Abu Nu'aim a cikin AL HILYATU ( 2 / 39 ) ya
ce:
((
ومن ناسكات الأصفياء، وصفيات الأتقياء فاطمة رضي الله تعالى عنها.
السيدة البتول، البضعة الشبيهة بالرسول، ألوط أولاده بقلبه لصوقاً، وأولهم بعد
وفاته به لحوقاً، كانت عن الدنيا ومتعتها عازفة، وبغوامض عيوب الدنيا وآفاتها
عارفة )).
Ma'ana: " Kuma daga cikin masu bauta zababbu, da kuma
tatattun masu tsoron Allah: Fadimatu ( r a ), shugaba da ta yanke ga barin
komai zuwa ga bautar Allah , tsokar ( Manzon Allah s a w ), wacce ta yi
kama da Manzo, wacce zuciyarsa yafi ratayuwa da sonta cikin 'ya'yansa, kuma ita
ce farkon wadda ya riske shi bayan rasuwarsa, kuma ta kasance dangane da duniya
da jin dadinta mai kawar da kai ne ( gudun duniya ), kuma ta kasance dangane da
aibukan duniya da basu shahara ba da kuma matsalolinta masaniya ce ".
Zahabiy
( rahimahul lahu ) ya ce a cikin SIYAR ( 2 / 118 -119 ): " Ita ce shugaban
matan duniya a zamaninta, tsokan annabci, wacce ta fito ta bangaren zabebbe,
( ta kasance ana mata alkunya da ) ummu abiha, 'yar shugaban halittu; Manzon
Allah ( s a w ), baban Kasim Muhammadu bn Abdil lah bn Abdil muddalib bn Hashim
bn Abdi manaf, bakuraishe, bahashime, uwar Alhasan da Alhusaini '.
Ya kuma
sake cewa: " Hakika kuma Annabi ( s a w ) yana sonta kuma yana karrama ta,
haka kuma yana sirri da ita, darajojinta da falalolinta suna da yawa, kuma ta
kasance mai hakuri ce, mai riko da addini, mai alkhairi ce, kamemmiya, mai
wadatar zuci ( adila kuma yajejjiya ), mai kuma godiya wa Allah ".
Ibnu
Kasir ( rahimahul lahu ) ya cewa a cikin ALBIDAYATU WAN NIHAYATU ( 9 / 485 ):
" Kuma ana mata alkunya da: ummu abiyha! " ya ce: " Kuma ita ce
karama daga cikin 'ya'yansa mata; a maganan da ta fi shahara, kuma babu wadda
ya rage a bayansa ( daga cikin 'ya'yansa ) in banda ita; don haka ne ma ladanta
ya girmama; saboda an jarrabe ta da rashinsa ( alaihis salatu wassalam ).
UWAR MU'UMINAI KHADIJA BINT KHUWAILID ( r a ):
Zahabi
yana fada a cikin SIYAR ( 2 / 109 – 110 ): " ( Khadija ) ita ce: uwar
mu'uminai, kuma shugaban matan duniya a zamaninta,… uwar 'ya'yan Manzon Allah (
s a w ); in banda Ibrahim, kuma ita ce farkon wadda ta yi imani da shi; kuma ta
gaskata shi kafin kowa, ………………., … abubuwan yabonta da aiyukanta masu kyau su na da yawa, kuma ita
tana daga cikin wadanda su ka cika daga mata, ta kasance mai hankali ce, kuma
madaukakiya mai addini, kamemmemiya kuma mai kyauta, tana dag cikin 'yan
aljanna, Annabi ( s a w ) ya kasance yana yaba mata, kuma yana fifita ta akan
sauran iyayen mu'uminai, kuma yana kai makura wajen girmama ta, … Yana kuma
daga cikin karamar ta:
- Manzon Allah ( s a w ) bai auri mata ba
kafin ta,
- Sannan ya haifi yara da dama tare da
ita,
- Kamar yadda bai auri wata a kanta ba,
haka kuma bai riki baiwa ba, har zuwa rasuwarta; kuma lallai ya ji ciwon
rasa ta; saboda ita ta kasance abokin zama ne da a ke madalla da shi, …
kuma hakika allah ya umurce shi da ya mata albishir da wani irin gida a
cikin aljanna mai kan lu'ulu'i, babu ihu cikinsa, kuma ba a gaji ba wajen
emansa ".
Daga
cikin abin da Ibnul ya fada a cikin JALA'UL AF HAM ( p: 349 ) Lallai yana daga
cikin abubuwan da ta kebanta da su: lallai Allah ya aiko mata da sallama tare
da Jibrilu ( a s ), kuma ya ce:
((
وهذه لعمر الله! خاصةٌ لم تكن لسواها ))
Ma'ana: " Na rantse da Allah! Wannan kuwa wani abu ne
da ta kebanta da shi; be kasance wa watanta tab a " .
Kafin
nan kuma ya ce: " Daga cikinsu ( Na nufin daga cikin abubuwan da ta
kebanta da su: ) Lallai ita ce mafi alkhairin matan wannan al'umma, amma an yi
sabani wajen fifita ta akan A'isha( r a ) ya zuwa ga zance uku [9] :
na ukun shi ne: tsayawa ga barin fifita daya akan daya, Na tambayi malaminmu
Ibnu Taimiya - rahamar Allah ta tabbata akansa? – Sai ya ce: Kowacce ta kebanta
da wani abun da ta kebanta da shi; Amma Khadija; tasirinta ya kasance ne a
farkon musulunci, kuma ta kasance tana rarrashin Manzon Allah ( s a w ) kuma
tana tabbatar da shi, tana nitsar da shi, kuma don shi tana bada dukiyar ta;
sai ta riski ( ladan ) farkon musulunci, sannan ta jure cutarwa in dai akan
Allah ne madaukaki, da Manzonsa ( s a w ); sai ya zama taimakonta wa Manzon ya
kasance ne a mafi girman lokutan bukata; wannan yasa ta ke ( ladan ) taimako da
kuma sadaukarwa; wadda watanta bata da shi. A'isha kuma ( r a ) tasirinta ya
kasance ne a karshen musulunci; wannan ya sat a ked a ( wani kaso ) na fahimtar
addini da kuma isar da shi, da kuma amfanuwan 'ya'yanta da abin da ta basu na
ilimi; wadda hakan bai kasance ga watanta ba; wannan shi ne ma'anar maganarsa!
".
UWAR MU'UMINAI A'ISHA ( r a ):
Zahabiy
na fada a kanta a cikin SIYAR ( 2 / 140 ): " … Kuma Annabi ( s a w ) bai
auri budurwa ba in banda ita, kamar yadda bai so wata mata ba irin sonta, kuma
ni ban san wata ba cikin al'ummar Annabi Muhammadu – kai! A cikin mata ma
daukacinsu ( gaba dayansu ) – ban san wata matar da ta fit a ilimi ba ".
A cikin
SIYAR din kuma du ( 2 / 181 ) ya zo daga Aliyu bn Al'akmar, lallai shi ya ce:
" Masruku ya kasance idan idan zai bada hadisi daga A'isha ya kan ce:
((
حدثتْني الصدِّيقة بنتُ الصدِّيق، حبيبةُ حبيب الله، المبرَّأةُ من فوق سبع سموات
فلم أكذِّبها ))
Ma'ana: " Me gaskiya 'yar mai gaskiya, masoyiyar
masoyin Allah, wacce aka kubutar da ita ( ga barin abin da ka jefe tad a shi na
zina! ) daga saman sammai bakwai ce ta ban labari; Ni kuwa b azan karyata ta ba
".
Ibnul
Kayyim a cikin JALA'UL AF HAM ( p: 351 – 355 ) ya ambaci tarin abubuwan da ta
kebanta da shi; dunkulensu:
- "
Lallai it ace mafi soyuwan mutane ga Manzon Allah ( s a w ),
- Kuma lallai shi bai taba auren budurwa
ba in banda ita,
- kuma wahayi ya kasance yana sauko masa
alhali yana cikin mayafinta,
- kuma yayin da ayoyin bada zabi wa
matansa su ka sauko masa ya fara ne da ita; ya bata zabin; sai ta zabi
Allah da Manzonsa, sai sauran matan nasa su ka yi koyi da ita,
- kuma lallai Allah ya kubutar da ita daga
abin da ma'abota babban karya su ka jefe tad a shi; kuma ya saukar da
wahayi da ake karanta shi a mihrabobin musulmai da kuma sallolinsu har
zuwa tashin kiyama don uzurinta da kubutar da ita,
- kuma ya mata shaida cewa ita tana daga
cikin tsarkaka,
- kuma ya mata alkawari da wata irin
gafara da kuma arziki mai karamci;
Amma
duk da wannan matsayi madaukaki ta kasance tana kaskantar da kanta ga Allah;
har ma ta ce:
((
ولشأنِي في نفسي أهون من أنْ يُنَزِّل الله فيَّ قرآناً يُتلى!! ))
Ma'ana: " Kuma hakika sha'anina a karan kaina bai kai
Allah ya saukar da Alqur'ani da ake karantawa a kaina ba!! ".
- kuma lallai manyan sahabbai ( r a ) sun
kasance idan wani abu na addini ya daure musu kai sun kasance su kan nemi
fatawarta; sai kuma su samu iliminsa a wajenta,
- kuma lallai Manzon Allah ( s a w ) ya
rasu ne a dakinta, kuma a rananta, sannan a tsakanin wuyanta da kirjinta,
kuma an bunne shi a 'dakinta,
- kuma lallai Mala'ika ya nuna photonta wa
Annabi ( s a w ) a jikin wani guntun alhariri mai kyau fari - kafin ya
aure ta, sai ya ce:
" إنْ يكنْ هذا من عند الله يُمضِه! "
Ma'ana: " in hakan ( mafarkin ) ya zama daga allah ne
to zai zartar da shi ".
- kuma lallai mutane sun kasance suna
kardadon ranar da Manzon Allah ( s a w ) yak e dakinta don su kai
kyautarsu; sai sub a shi kyautar abin da ya fi so a a kuma dakin mafi
soyuwan matansa a wajensa ( Allah ya kara yarda da su gaba daya ) ".
UWAR
MU'UMINAI SAUDATU BINT ZAM'ATA ( r a ):
Zahabiy
( rahimahul lahu ) yana fada a cikin SIYAR ( 2 / 265 – 266 ): " ( Saudatu
) Ita ce: farkon wacce Annabi ( s a w ) ya aure ta bayan Khadija ( r a ), kuma
ta kadaita da shi kimanin shekara uku ko fiye, har kuma ya tara da A'isha ( r a
), ta kasance shugaba ce, mai girma kuma madaukakiya, mai jiki … it ace wadda
ta bada kyautar yininta ga A'isha ( r a ); don kula da zuciyar Manzon Allah ( s
a w ), …
Ibnul
Kayyim J rahimahul lahu – ya ce a cikin JALA'UL AF HAMI ( p: 350 ): " …
Kuma ta manyanta a wajensa, sai ya nufi sake ta; sai ta kyautar da yininta ga
A'isha ( r a ); sai ya rike ta; wannan kuma yana daga abubuwan da ta kebanta da
su; cewa: ta fifita masoyiyar manzon Allah ( s a w ) da ranar ta, tana mai
neman kusanta zuwa ga Manzon Allah ( s a w ), da kuma sonsa, da kuma fifita
kasancewarta tare da shi; Manzon Allah ( s a w ) ya kasance yana raba ( kwana )
wa matansa, baya kuma rabawa da ita; alhali ta yarda da hakan, tana mai fifita
yardan Manzon Allah ( s a w ) – Allah ya kara yarda da ita – ".
UWAR MU'UMINAI HAFSAT BINT UMAR BN ALKHADDAB (
r a ):
Zahabiy
yana fada a cikin SIYAR ( 2 / 227 ): " ( Hafsat ita ce ) Sitirar ( Manzon
Allah s a w ) madaukakiya, 'yar Amirul mu'uminina Abu Hafs Umaru bn Alkhaddab,
Annabi ( s a w ) ya aure ta bayan karewar iddar ta da ta yi wa Khunais bn
Huzafata As sahamiy – 'daya daga cikin wadanda su ka yi hijira – a shekara ta
uku na hijira. A'isha ( r a ) ta ce: Ita ce wacce ta kasance ta ke tsere da ni
daga cikin matan Annabi ( s a w ) '.
UWAR MU'UMINAI UMMU SALAMATA HINDU BINT ABIY
UMAYYATA ( r a ):
Zahabiy
ya fada a cikin SIYAR ( 2 / 201 – 203 ): " ( Ummu salamata ita ce ):
Shugaba, wacce ta kai matuka wajen suturta kai!, kuma matsarkakiya, …
kuma tana cikin matan farko da su ka yi hijira, … kuma ta kasance ana kidaya ta
daga cikin maluma mata na sahabbai ''.
Yahya
bn Abiy bakar Al' aamiriy yana cewa a
cikin ARRIYADUL MUSTADABATU ( p: 324 ); " Kuma ta kasance madaukakiya ce
mai yawan hakuri, kuma it ace ta yi nuni wa Manzon Allah "( s a w ) ranar
( sulhun ) Al hudaibiyya – da ya aske kansa kuma ya soke abun hadayarsa -, kuma
tag a ( mala'ika ) Jibrilu a surar Dihyatu ( r a ) ".
UWAR MU'UMINAI ZAINAB BINT KHUZAIMATA
ALHILALIYYATA ( r a ):
Zahabiy ya ambata a cikin SIYAR ( 2 / 218 ) cewa ana mata kirari da:
Uwar miskinai; saboda yawan kyautatawanta.
Ibnul
Kayyim ya fada a cikin JALA'UL AF HAM ( p: 376 ) cewa: " Kuma ta kasance
ana kiranta uwar miskinai; saboda ciyarwanta ga miskinai, kuma ta kasance bat a
zauna ( dade ) a wajen Manzon Allah ( s a w ) said an kadan; wata biyu ko uku,
ta kuma rasu – Allah ya kara mata yarda! ".
UWAR MU'UMINAI JUWAIRIYYA BINT ALHARITH ( r a
):
Ita ce
uwar mu'uminai, kuma matar shugaban Manzanni, wannan kuma ya ishe ta falala da
daukaka; Ibnul Kayyim yana fada a cikin JALA'UL AF HAM ( p: 376 – 377 ): "
Kuma it ace musulmai su ka 'yanta iyalan gida 'dari bakwai bayi saboda ita; su
ka kuma ce: surikan Manzon Allah ( s a w )!; wannaan kuma na daga albarkanta wa
mutanenta! – Allah ya kara yarda da ita!! ".
UWAR MU'UMINAI SAFIYYA BINT HUYAYYI ( r a ):
Ya zo
cikin JAMI'UT TIRMIZIY ( 3894 ) da sanadi ingancecce daga hadisin Anas ( r a ):
Lallai Annabi ( s a w ) ya ce mata:
" إنَّكِ لابنَةُ نبيٍّ، وإنَّ عمَّكِ
لنبيٌّ، وإنَّكِ لتحتَ نبيٍّ "
Ma'ana: " Lallai ke 'yar Annabi ne, kuma baffanki
Annabi ne, kuma lallai ke a karkashin Annabi ki ke ".
Zahabiy
yana fadi a cikin SIYAR ( 2 / 232 ): " Kuma ta kasance madaukakiya ce mai
hankali, ma abociya danganta da kyau da kuma addini – Allah ya kara mata
yarda " .
Ya kuma
sake fada ( 2 / 235 ) cewa: " Safiyyatu ta kasance ma'abociya hakuri ne da
nitsuwa ''.
Ibnul
Kayyim a cikin JALA'UL AF HAM ( p: 377 ) yana cewa: " Manzon Allah ( s a w
) ya auri Safiyya bint Huyayyin ( kuma ) tana daga cikin 'ya'yan Haruna bn
Imran 'dan 'uwan Musa – a s - ".
Ya kuma
sake cewa: " Yana daga cikin abubuwan da ta kebanta da su; Lallai Manzon Allah ( s a w ) ya 'yanta ta kuma ya
sanya 'yanta tan shi ne sadakinta; Anas ( r a ) ya ce:
((
أمهرها نفسها ))
Ma'ana: " Ya bata sadakin kanta! "
Hakan
sai ya zama sunna ga al'umma har zuwa tashin alkiyama; cewa ya halatta mutum ya
sanya 'yantawarsa ga baiwarsa sadakinta; sai ta zama matarsa, kamar yadda Imamu
Ahmad - rahimahul lahu - ya fada ".
UWAR MU'UMINAI UMMU HABIBA RAMLATU BINT ABIY
SUFYAN ( r a ):
Zahabiy na fada a cikin SIYAR ( 2 / 218 ): " ( Ummu Habiba ita ce
): " shugaba wacce ta kai matuka wajen lulluba ".
Ya kuma
sake cewa ( 2 / 222 ): " Hakika Ummu Habiba ( r a ) ya kasance tana da
alfarma da daukaka; musamman lokacin daular 'dan 'uwanta, kuma saboda
matsayinsa a wajenta aka masa lakabi da: baffan mu'uminai ''.
Ibnu
Kasir ya ce a cikin ALBIDAYATU WAN NIHAYATU ( 11 / 166 ): " Hakika ta
kasance daga cikin shugabanin iyayen muminai, kuma daga cikin masu yawan bauta,
masu tsentseni – Allah ya kara yarda da ita – ".
UWAR MU'UMINAI MAIMUNA BINT ALHARITH ( r a ):
A cikin SIYAR ( 2 / 244 ): ya zo daga A'isha (
r a ) Lallai ta ce:
((
أما إنَّها من أتقانا لله، وأوصلنا للرحم )).
Ma'ana: " Ku saurara! Lallai ita ( Maimuna ) ta
kasance daga cikin wadanda su ka fi mu tsoron Allah ( takawa ), kuma daga cikin
wadanda su ka fi mu sada zumunci ".
Zahabi
( 2 / 239 )na cewa: " Ta kasance daga cikin shugabannin mata ".
UWAR MU'UMINAI ZAINAB BINT JAHASH ( r a):
Ya zo
cikin sahihu Muslim ( 2442 ) cikin dogon hadisi daga A'isha ( r a ) Lallai ta
ce:
(( وَهِيَ الَّتِي كَانَتْ تُسَامِينِي مِنْهُنَّ فِي الْمَنْزِلَةِ
عِنْدَ رَسُولِ اللَّهِ r وَلَمْ أَرَ امْرَأَةً قَطُّ خَيْرًا فِي
الدِّينِ مِنْ زَيْنَبَ وَأَتْقَى لِلَّهِ وَأَصْدَقَ حَدِيثًا وَأَوْصَلَ
لِلرَّحِمِ وَأَعْظَمَ صَدَقَةً وَأَشَدَّ ابْتِذَالًا لِنَفْسِهَا فِي الْعَمَلِ
الَّذِي تَصَدَّقُ بِهِ وَتَقَرَّبُ بِهِ إِلَى اللَّهِ تَعَالَى مَا عَدَا
سَوْرَةً مِنْ حِدَّةٍ كَانَتْ فِيهَا تُسْرِعُ مِنْهَا الْفَيْئَةَ )).
Ma'ana: " kuma ita ce ( tana nufin: Zainab ) daga
cikinsu ta ke tsere da ni wajen matsayi a wajen Manzon Allah ( s a w ), Kuma
ban taba ganin wata mace ba wacce ta fi zainab alkhairi wajen addini, da kuma
tsoron Allah, da gaskiyan zance, da sadar da zumunci, da yawan sadaka, tare da
tsananin sadaukar da kai wajen aikin da ta ke yin sadaka da shi kuma ta ke
kusantan Allah madaukaki da shi, ( tare da kamalar sifofi da ta ked a shi ) sai
dai tana da zafin raid a saurin fushin da ta ke dawowa da sauri ta barshi
".
Zahabiy ya
fada a cikin SIYAR ( 2 / 211 ): " Sai Allah madaukaki ya aurar da ita da
nassin littafinsa, ba tare da waliyyi da shaida ba; kuma ta kasance tana
alfahari da hakan wa ( sauran ) uwayen mu'uminai; sai ta ce: Ku iyayenku ne su
ka aurar da ku! Ni kuma Allah shi ya aurar da ni daga saman al'arshinsa "
Wannan hadisin yana cikin sahihul Bukhari ( 7402 ).
Ya kuma
sake cewa ( 2 / 217 ): " Ta kasance saliha ce mai yawan azumi da yawan
tsayuwan dare ( salla ), mai kuma yawan biyayya, ana kuma mata kirari da: Uwar
miskinai! ".
BABAR MANZON ALLAH ( s a w ) SAFIYYA BINT
ABDULMUDDALIB ( r a ):
Zahabiy yana cewa a cikin SIYAR ( 2 / 169 ): " Safiiatu babar
Manzon Allah ( s a w ), 'yar Abdul muddalib, bahashimiya, kuma ita 'yar uwar
Hamza ne ( uwa daya, uba daya ), kuma ita ce uwar kebanceccen mataimakin Annabi
( s a w ): Azzubair ".
Ya kuma
sake cewa ( 1 / 270 ): " Magana mafi inganci shi ne: Babu wata daga cikin
babanin Annabi ( s a w ) da ta musulunta in banda ita, kuma hakika ta yi bakin
cikin rasuwar dan 'uwanta Hamza; amma sai ta yi hakuri kuma ta nemi lada, kuma
tana cikin matan farko da su ka yi hijira ".
DAGA
CIKIN SAHABBAI MATA 'YAN AHLUL BAITI:
'Ya'yansa mata ( s a w ); Zainab da Rukayya da kuma Ummu Kulsum.
Da Ummu
Kulsum da Zainab 'ya'yan Aliyu bn Abiy 'Dalib ( r a ), mahaifiyarsu kuma ita
ce: Fadimatu.
Da kuma
Umamatu bint Abiy Al'aas bn Arrabi'I, Mahaifiyarta kuma ita ce: Zainab 'yar
Manzon Allah ( s a w ), ita ce kuma Manzon Allah yak e daukanta a salla.
Da kuma
Ummu Hani'i bint Abiy 'Dalib bn Abdil muddalib.
Da kuma
Duba'atu da Ummul Hakam 'ya'yan Azzubairu bn Abdul Muddalib, Ambatonsu ya zo
cikin wani hadisi da ke magana akansu; Abu Dawud ya ruwaito shi da lamba ( 2987
), Ita kuma Duba'atu ita ce ma'abuciyar hadisin sa sharadin mahajjaci; wacce
Manzon Allah ( s a w ) ya ce mata:
" قولي: فإنْ حبسني حابسٌ فمحلِّي حيث
حبستني "
Ma'ana: " Ki ce: ( Ya Allah! ) In mai tsarewa ya tsare
ni to wajen warware ( harama na ) shi ne gunda ka tsare ni!! ".
Da
Umamatu bint Hamza bn Abdul Muddalib.
FASALI NA TAKWAS:
YABON WASSU MALUMA GA JAMA'A DAGA CIKIN TABI'AI DA WASSUNSU
AHLUL BAITI
MUHAMMADU BN ALIYU BN ABIY 'DALIB ( WADDA YA
SHAHARA DA: IBNUL HANAFIYYA – rahimahul lahu - ):
Ibnu Hibban ya ce – a cikin ambaton
amintattun tabi'ai -: " Kuma ya kasance daga cikin masu girman iyalan
gidansu ".
Ya zo cikin tarjamarsa a cikin TAHZIBUL KAMALI
na Mizzi: " Ahmad bn Abdillahil Al' ijliy ya ce: Tabi'I ne amincecce, ya
kasance mutum ne na gari … Ibrahim bn Abdillahi bn Aljunaid ya ce: Ba mu san
wani ba da ya kawo hadisi da sanadin Aliyu daga Annabi ( s a w ) wajen yawa da
inganci fiye da Muhammad bn Alhanafiyyat! ".
A cikin SIYAR na Zahabiy ( 4 / 115 ) daga Isra'il
daga Abdil 'a'ala ( shi ne: Ibn Amir ): " Lallai Muhammad bn Aliyu ya
kasance ana masa alkunya da: Baban Kasim, kuma ya kasance mai tsentseni ne mai
yawan ilimi ".
Kuma ya sa ke cewa akansa ( 4 / 110 ): " Shi
ne shugaba kuma limami, Abul Kasim kuma Abu Abdillah ".
ALIYU BN ALHUSAIN BN ALIYU BN ABIY 'DALIB (
Rahimahul lahu! ):
Ibnu Sa'ad na fada a cikin ADDABAKAT ( 5 /
222 ): " Aliyu bn Husain ya kasance amincecce ne, abun amincewa da shi,
mai kuma yawan hadisi, madaukaki kuma mai tsentseni ".
Ibnu Taimiya a cikin MINHAJUS SUNNAH ( 4 / 48
) ya ce: " Amma Aliyu bn Alhusain to yana daga cikin manya – manyan
tabi'ai, da kuma shugabanninsu; wajen ilimi da addini ".
Ya zo cikin tarjamarsa a cikin TAHZIBUL KAMAL
na Mizzi: " Sufyan bn Uyainat ya ce daga Zuhuri: Ban ga bakuraishen da ya
fi Aliyu bn Alhusain falala ba ".
Kuma an ruwaito ma'anarsa daga Abu Hazim, da
Zaid bn Aslam, da Malik, da Yahya bn Sa'id Al 'ansariy – Allah ya musu rahama! –
Ijliy ya ce: Aliyu bn Alhusain mutumin madina
ne, tabi'I kuma amincecce.
Zuhuriy ya ce: Aliyu bn Alhusain ya kasance
cikin mafi daukakar iyalan gidansu, kuma mafi kyawunsu; biyayya, kuma mafi
soyuwansu zuwa ga Marwan bn Alhakam da Abdullahi bn Marwan ".
Zahabiy ya fada a cikin SIYAR ( 4 / 386 ):
" Shi ne shugaba kuma limami, ( wadda ake masa lakabi da ) Zainul abidina,
bahashime, kuma mutumin gidanAliyu, sannan mutumin garin Madina ".
Ibnu Hajar ya fada a cikin TAKRIB cewa: "
amincecce, kuma tabbacce, mai bauta mai kuma ilimi, madaukaki shahararre
".
MUHAMMADU BN ALIYU BN ALHUSAIN BN ALIYU BN
ABIY 'DALIB ( Rahimahul lahu! ):
Yana daga cikin girmamawan Jabir bn Abdillah
Al'an sariy ( r a ): Abin day a zo cikin sahihu Muslim ( 1218 )cikin sanadin
hadisinsa mai tsayi da ke sifanta aikin hajjin ( Manzon Allah – s a w - ) daga
hadisin Ja'afar bn Muhammad ( wadda shi ne Ibnu Aliyu bn Alhusain ), daga
Babansa; Lallai y ace:
(( دَخَلْنَا عَلَى جَابِرِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ، فَسَأَلَ عَنْ
الْقَوْمِ حَتَّى انْتَهَى إِلَيَّ، فَقُلْتُ: أَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ
حُسَيْنٍ، فَأَهْوَى بِيَدِهِ إِلَى رَأْسِي فَنَزَعَ زِرِّي الْأَعْلَى، ثُمَّ
نَزَعَ زِرِّي الْأَسْفَلَ، ثُمَّ وَضَعَ كَفَّهُ بَيْنَ ثَدْيَيَّ وَأَنَا
يَوْمَئِذٍ غُلَامٌ شَابٌّ، فَقَالَ: مَرْحَبًا بِكَ يَا ابْنَ أَخِي! سَلْ عَمَّا
شِئْتَ ... فَقُلْتُ: أَخْبِرْنِي عَنْ حَجَّةِ رَسُولِ اللَّهِ r ))
M a'ana: " Hakika mun shiga wa Jabir bn Abdillah [10] ;
sai ya tambayi su wanene mutanen har ya iso kaina; sai na ce: Ni ne Muhammad bn
Aliyu bn Alhusain, sai ya saukar da hanunsa zuwa ga kaina sannan ya cire
maballi na na sama, sannan ya cire maballi na na kasa; sannan ya sanya tafinsa
a tsakanin nonuwa na [11],
Ni kuma a wannan lokacin yaro [12]
ne saurayi, sai ya ce: Maraba da kai ya kai 'dan 'dan 'uwana!! ka yi tambaya
kan abin da ka ke so, … sai na ce: Ka bani labarin aikin hajjin Manzon Allah (
s a w )?! " Sai ya ba shi labari da hadisinsa mai tsayin nan kan siffar
aikin hajjin Annabi ( s a w )!
Ibnu taimiyya y ace a cikin MINHAJUS SUNNA ( 4
/ 50 ): " Haka kuma Abu Ja'afar Muhammad bn Aliyu yana daga cikin zababbun
masu ili da addini, kuma an ce: abin sani kawai an masa lakabi da BAKIR ne;
saboda ya tsaga ilimi ( kuma ya budo tushensa don ya yi kwari a cikinsa ), ba
wai don sujjada ya tsaga goshinsa ba! ".
Mizzi a cikin TAHZIBUL KAMALI ya fada a
tarjamarsa: " Ijliy ya ce: Mutumin madina ne, tabi'I kuma amincecce, Ibnul
Burki ya ce: Ya kasance malami ne mai girma ".
Zahabi a cikin SIYAR ( 4 / 401 – 402 ) ya
ce:" Shi ne shugaba kuma limami, baban Ja'afar Muhammad bn Aliyu bn
Alhusain bn Aliyu, al'alawiy alfadimiy, mutumin Madina, 'dan ( gidan ) Zainul
abiding … kuma ya kasance dayan wadanda su ka hada tsanin ilimi da kuma aiki,
da shugabanci, da daukaka, da amintuwa, da nitsuwa tare da nauyin kima, kuma ya
kasance ya cancanci khalifanci, kuma yana daya daga cikin Limamai goma da shi'a
Imamiyya ta ke girmama su; kuma ta ke ma cewa su ma'asumai ne kuma sun san
dukkan addini. Babu wani ma'asumi in banda Mala'iku da Annabawa, kuma kowani
Mutum na dacewa kuma ya yi kuskure, a kuma dauka daga maganansa, kuma a bari;
sai dai Annabi ( s a w ); shi kam ma'asumi ne kuma wadda ake karfafansa da
wahayi. Abu Ja'afar ya shahara da lakabinsa BAKIR; wadda daga tsaga ilimi ne;
ta yadda ya san asalinsa da ma abin day a buya a cikinsa. Hakika Abu Ja'afar ya
kasance Limami ne, kuma mujtahidi [13]
mai yawan karanta olittafin Allah, mai kuma girman sha'ani …".
Ya kuma sake cewa ( p: 403 ): " Hakika
Nasa'I da wassunsa sun kidaya shi daga cikin maluman tabi'ai da ke Madina, kuma
duk hafizai sun hadu wajen kafa hujja da Abu Ja'afar ".
JA'AFARU BN MUHAMMAD BN ALIYU BN ALHUSAIN BN
ALIYU BN ABIY 'DALIB ( Rahimahul lahu ):
Al'imam Ibnu
Taimiyya ya fada a cikin MINHAJUS SUNNA ( 4 / 52 – 53 ): " Ja'afarus sadiq
( r a ) na daga cikin zababbun masu ilimi da addini … Amru bn Abil Mikdam ya ce:
" Na kasance idan na dubi Ja'afar bn Muhammad sai na smu yakinin cewa shi
yana daga cikin ruwan Annabawa ( jinin annabta ) ".
Ya kuma siffanta shi a cikin panpalet=dinsa da
ya yi FALALAR AHLUL BAITI DA KUMA HAKKOKINSU ya ce ( p: 35 ): " Shehin
maluman wannan al 'umman! ".
Zahabiy a cikin SIYAR ( 6 / 255 ) ya ce:
" Shi ne Limami kuma mai gaskiya, shehin Banu Hashim, baban Abdullahi,
bakuraishe, bahashime, Al'alawiy, 'dan gidan annabta, mutumin Madina, sannan
daya daga cikin manyan mutane ".
Akansa da babansa ya ce: " Kuma sun
kasance daga cikin manyan maluman madina ".
A cikin TAZKIRATUL HAFFAZ ( 1 / 150 ) ya ce:
" Shafi'I da Yahya bn Ma'in sun ce shi amincecce ne, an samo daga Abu
Hanifata lallai ya ce: Ban ga wadda ya fi Ja'afar bn Muhammad malumta ba, Abu
Hatim ya ce: Amincecce ne; ba a tambaya akan irinsa! ".
ALIYU BN ABDILLAHI BN ABBAS ( Rahimahul lahu
):
Ibnu Sa'ad a cikin ADDABAKAT ( 5 / 313 ) ya
ce: " Kuma Aliyu bn Abdillahi bn Abbas ( r a ) ya kasance shi ne karami
cikin 'ya'yan babansa, kuma shi ne mafi 'kyan bakuraishe a doron kasa, kuma
mafi yawan sallah; shi ya sa ake masa lakabi da ASSAJJAD ( mai yawan sujjada );
saboda ibadarsa da kuma falalarsa ".
Ya kuma sake cewa (
p: 314 ): " Ya kasance amincecce ne, mai karancin hadisi ".
Ya zo cikin TAHZIBUL KAMAL na Mizzi: "
Ijliy da Abu Zur'ata sun ce: amincecce ne, Amru bn Aliyu ya ce: Ya kasance daga
cikin zababbun mutane, Ibnu Hibban ya ambace shi cikin Amintattu " .
Zahabiy a cikin SIYAR ( 5 / 252 ): " Shi
ne shugaba, Abul Khala'if, kuma abu Muhammad, bahashime, mai yawan sallah, … ya
kasance – Allah ya rahamshe shi – masani kuma mai aiki, mai girman jiki kuma
mai kyau, mai tsayi kuma wadda ake jin kwar jininsa! ".
FASALI NA TARA:
'YAR AUNE TSAKANIN AKIDAR AHLUS SUNNA DA WASSUNSU KAN AHLUL
BAITI!
Ya bayyana daga abin da ya gabata; lallai
akidar " Ahlus sunna wal jama'a " kan " Ahlu baitin nabiyyi
" (iyalan gidan Annabi s a w ) tsaka-tsaki ne ( adalci ne ) tsakanin wuce
gona-da-iri da kuma gajartawa wajen bada hakkoki, Kuma lallai su ( Ahlus sunna)
suna son su ( Ahlul baiti) gaba daya, kuma suna jibintansu, basa kuma barin
wani daga cikinsu, sannan basa wuce gona-da-iri kan wani. Kamar yadda kuma su
ke son sahabbai gaba daya kuma su ke jibintansu; sai ya zama: sun hada son
sahabbai da kuma dangi (n Manzon Allah s a w ); Wannan kuma sabanin wassunsu
ma'abota son zuciya da ke wuce gona-da-iri kan wassu Ahlul baiti, sannan su yi
wauta ( su bar ) dayawa daga Ahlul baitin da kuma sahabbai ( r a ).
Daga cikin wuce gona – da – irinsu kan Limamai
goma sha biyu na daga Ahlul baiti; - wadanda su ne: Aliyu da Al-hassan da
Al-husain ( r a ) da kuma mutum tara daga cikin 'Yayan Al-husain – daga cikin
haka: Abin da littafinsu AL"USUL
MINAL KAFI na Kulaini ya kunsa na Babuka ( Babi – babi) daga cikinsu:
(( باب: أنَّ الأئمة عليهم السلام خلفاء الله
عزَّ وجل في أرضه، وأبوابه التي منها يؤتى ))
Ma'ana: Babi:
Lallai Limami ( a s ) sun e khalifofin Allah mabuwayi da daukaka a kasarsa,
kuma su ne kofofinsa da ta wajensu kawai za a zo masa. (1/ 193).
(( باب: أنَّ الأئمة عليهم
السلام هم العلامات التي ذكرها عز وجل في كتابه ))
Ma'ana: Babi:
Lallai su Limamai ( a s ) sun e alamomi da Allah ya ambace su a littafinsa ( 1
/ 206). A wannan akwai hadisai guda uku daga cikin hadisansu wadda su ka kunshi
fassarar fadinsa (Allah) madaukaki:
ﭽ ﭝﭞ ﭟ ﭠ ﭡ ﭢ ﭼ [النحل: ١٦]
Su na Cewa wai
( النجم )
shi ne: Manzon Allah ( s a w ),
su kuma Limamai su
ne:
( العلامات ) .
(( باب: أنَّ الأئمة عليهم
السلام نور الله عز وجل ))
Ma'ana: Babi: Lallai Limamai ( a s ) su ne hasken Allah
mabuwayi da daukaka ( 1 / 194 ). ( Wannan babin ) ya kunshi wadansu hadisai
daga cikin hadisansu, daga cikinsu akwai hadisin da ke isa zuwa ga Abu
Abdullahi ( wadda shi ne: Ja'afarus saadiq ) da ke tafsirin fadin Allah
mabuwayi da daukaka:
ﭽ ﮩ ﮪ ﮫ ﮬﭼ
Ya ce - kamar yadda su ke riyawa - :
ﭽ ﮭ ﮮ ﮯ ﮰﭼ
Mishkaat : Fadimatu ( a s ).
ﭽ ﮱ ﯓﭼ
Misbaah: Shi ne: Al hasan.
ﯔ ﭽ ﯕ ﯖ ﯗﭼ
Al misbaahu fi zujaajat: shi ne Al husain.
ﯘ ﭽ ﯙ ﯚ ﯛ ﯜﭼ
Ma'ana: Fadimatu tauraro ce mai haski cikin
matan duniya
ﭽ ﯝ ﯞ ﯟ ﯠﭼ
Yukadu min shajaratin: shi ne Annabi Ibrahim (
a s ).
ﭽ ﯡ ﯢ ﯣ ﯤ ﯥﭼ
Ma'ana: " ( Annabi Ibrahim )ba bayahude
ba kuma ba banasare ba!
ﭽ ﯦ ﯧ ﯨ ﭼ
Ma'ana: Ilimi ya yi kusa ya bulbulo ( fito )
daga gare ta.
ﭽ ﯩ ﯪ ﯫ ﯬﯭ ﯮ ﯯ ﯰﯱ ﭼ
Nurun ala nur:
Limami na fita daga gare ta ( Fatima ) bayan limami.
ﭽ ﯲ ﯳ ﯴ ﯵ ﯶﭼ
Allah na shiryad da wadda yaga dama zuwa ga
wadannan limaman! ".
(( باب: أنَّ الآيات التي
ذكرها الله عز وجل في كتابه هم الأئمة ))
Ma'ana: Babi: Lallai ayoyin da Allah mabuwayi da daukaka ya
ambace su a littafinsa su ne Limamai ( 1 / 207 ).
A wannan babin ya fassara fadin Allah mabuwayi
da daukaka:
ﭽ ﮏ ﮐ ﮑ ﮒ ﮓ ﮔ ﮕ ﮖ ﮗ ﭼ
Ya fassara lafazin: (Al'aayaat) da ke cikin ayar da cewa:
su ne: Limamai.
Da kuma tafsirin fadinsa:
ﭽ ﯘ ﯙ ﯚ
ﯟ ﭼ
Ya fassara: ( Al aayaat ) da ke cikin ayar da: Wadanda aka
mu su wasiyya da shugabanci da Imamanci gaba dayansu!!!
Ma'ana wannan shi ne: Lallai ukuba da azaba da
ta sauka wa iyalan fir'auna; sababinsa shi ne: karyatawarsu ga wadanda aka musu
wasici wadanda su ne: Limamai!!
(( باب: أنَّ أهل الذكر
الذين أمر الله الخلق بسؤالهم هم الأئمة عليهم السلام ))
Ma'ana: Babi: Lallai ( Ahluz zikri ) da Allah
ya umurci halittu su tambaya ( matukar bas u da sani ) su ne: Limamai ( a s ) (
1 / 216 ).
(( باب: أنَّ القرآن يهدي
للإمام ))
Ma'ana: Babi: Lallai Qur'ani yana shiryarwa zuwa ga Imami (
1 / 216 ).
A wannan babin ya ambaci tafsirin fadin Allah
mabuwayi da daukaka:
ﭽ ﭟ ﭠ ﭡ ﭢ ﭣ ﭤ ﭥ ﭯ ﭼ
Ma'ana: " Lallai wanna Qur'anin yana shiryarwa zuwa ga
abin da ya fi "
ya fassara shi da cewa:
Qur'ani na shiryarwa zuwa ga Imam!!
Sannan a cikin babin ya kawo tafsirin fadin
Allah mabuwayi da daukaka:
ﭽ ﯧ ﯨ ﯩ ﯪ ﯵ ﭼ
(( باب: أنَّ النعمة التي
ذكرها الله عز وجل في كتابه الأئمة عليهم السلام ))
Ma'ana: Babi: Lallai ni'imar da Allah mabuwayi da daukaka a
littafinsa ita ce: Limamai ( a s ) 1 / 217 ).
A cikin wannan babin akwai tafsirin fadin
Allah mabuwayi da daukaka:
ﭽ ﮃ ﮄ ﮅ ﮆ ﮇ ﮈ ﮉ ﮊ
ﮏ ﭼ
Tare da riya cewa Aliyu ( r a ) ya ce:
(( نحن النعمة التي أنعم
الله بها على عباده، وبنا يفوز من فاز يوم القيامة ))!!
Ma'ana: " Mu ne ni'imar da Allah ya yi wa
bayinsa, kuma da mu ne wadda ya tsira ya tsira ranar tashin alkiyama "
Da kuma tafsirin fadin Allah mabuwayi da
daukaka cikin suratur rahman:
ﭽ ﮪ ﮫ ﮬ ﮭ ﮮ ﭼ
Ya ce:
(( أبالنبيِّ أم بالوصيِّ
تكذبان؟!!)).
Ma'ana: " Yanzu wannan Annabin da
wadda aka masa wasici ku ke karyata ".
(( باب: عرض الأعمال على
النبي صلى الله عليه وآله، والأئمة عليهم السلام ))
Ma'ana: Babin: Bijiro da aiyuka wa Manzon
Allah ( s a w ) da kuma Limamai ( a s ) ( 1 / 227 ).
(( باب: أنَّ الأئمة عليهم
السلام عندهم جميع الكتب التي نزلت من عند الله عز وجل، وأنهم يعرفونها على اختلاف
ألسنتها ))
Ma'ana: Babin: Lallai Limamai ( a s ) a
wajensu akawai dukkan littafan da su ka sauka daga wajen Allah mabuwayi da
daukaka, kuma lallai su sun san su ( littafan ) duk da banbancin harshensu (
yarensu) ( 1 / 227 ).
(( باب: أنه لم يجمع القرآن كله إلا الأئمة
عليهم السلام، وأنهم يعلمون عمه كله ))
Ma'ana: Babin: " Lallai babu wadda ya tara
Qur'ani ( da kiyaye shi – hardace shi - ) sai Limamai ( a s ), kuma lallai su
suna da iliminsa gaba daya " ( 1 / 228 ).
(( باب: أن الأئمة عليهم
السلام يعلمون جميع العلوم التي خرجت إلى الملائكة والأنبياء والرسل عليهم السلام
))
Ma'ana: Babin: Lallai Limamai ( a s ) sun san
dukkan ilimin da ya fita zuwa ga Mala'ika da Annabawa da Manzanni ( a s ) ( 1 /
255 ).
(( باب: أنَّ الأئمة عليهم
السلام يعلمون متى يموتون، وأنهم لا يمون إلا باختيار منهم ))
Ma'ana: Babin: Lallai Limamai ( a s ) sun san
yaushe su ke mutuwa, kuma lallai basa mutuwa said a zabinsu ( 1 / 258 ).
(( باب: أن الأئمة عليهم
السلام يعلمون علم ما كان وما يكون، وأنَّه لا يخفى عليهم الشيءُ صلوات الله عليهم
))
Ma'ana: Babin: Lallai Limamai ( a s ) sun san
abin day a kasance da abin da ya ke kasancewa, kuma Lallai baa bin day a ke
buya musu ( yabon Allah ya tabbata a gare su ) ( 1 / 260 ).
(( باب: أنَّ الله عز وجل
لم يعلّم نبيَّه علماً إلا أمره أنْ يعلِّمه أمير المؤمنين عليه السلام، وأنَّه
كان شريكه في العلم ))
Ma'ana: Babin: Lallai Allah mabuwayi da
daukaka bai sanar da Annabinsa wani ilimi ba face ya umurce shi day a sanar da
amirul mu'uminina ( Aliyu a s), kuma lallai shi ( Aliyu )ya kasance wadda ya yi
tarayya da shi ( Annabi ) wajen ilimi ( 1 / 263 ).
(( باب: أنَّه ليس شيء من
الحق في يد الناس إلا ما خرج من عند
الأئمة عليهم السلام، وأنَّ كلَّ شيءٍ لم
يخرج من عندهم فهو باطلٌ ))
Ma'ana: Babin Lallai babu wani abu da ke hanun
Mutane na gaskiya face ya fita ne daga hanun Limamai, duk kuma abin da ba daga
hanunsu ya fito ba to barna ne ( 1 / 399 ).
Wadannan babuka sun kunshi hadisai daga cikin hadisansu,
kuma an ciro su ne daga littafinsu bugegge da mabugar (Book shop din) Saduk a
Dahran su ka watsa a shekara ta 1381h.
Kuma suna daukan littafin cikin manyan
littatafansu – in ma ba shi ne babbansu ba -, a mukaddamar (gabarawan) littafin
kuma akwai yabo mai girma wa littafin da kuma mawallafinsa, Mutuwarsa kuma ya kasance
ne a shekara ta 329h. shi kuma wannan abin da na ciro shi daga littafin misali
ne daga wuce gona – da – irin magabatansu kan Limamai ( 12),
Amma wuce gona – da – irin na karshensu kan
Limaman to zai bayyana daga maganan daya daga cikin manyansu a wannan zamanin
wadda shi ne Khumaini cikin Littafinsa الحكومة الإسلامية shafi na 52, watsawar: Al-Maktabatul
Islamiyyatul Kubra da ta ke Dahran)
Yana cewa:
(( وثبوت الولاية
والحاكمية للإمام (ع) لا تعني تجردَه عن منزلته التي هي له عند الله، ولا تجعله
مثل من عداه من الحكام؛ فإنَّ للإمام مقاماً محموداً ودرجةً ساميةً وخلافةً
تكوينيةً تخضع لولايتها وسيطرتها جميعُ ذرات هذا الكون، وإنَّ من ضروريات
مذهبنا أنَّ لأئمتنا مقاماً لا يبلغه ملَكٌ مقرَّب، ولا نبيٌّ مرسَلٌ، وبموجب
ما لدينا من الروايات والأحاديث فإنَّ الرسول الأعظم (ص) والأئمة (ع) كانوا قبل
هذا العالم أنواراً؛ فجعلهم الله بعرشه مُحدقين، وجعل لهم من المنزلة والزلفى ما
لا يعلمه إلا الله، وقد قال جبرائيل كما ورد في روايات المعراج: لو دنوت أنملة
لاحترقتُ، وقد ورد عنهم (ع): إنَّ لنا مع اللهِ حالاتٍ لا يسعها ملكٌ مقرَّبٌ، ولا
نبيٌّ مرسَلٌ ))!!!
Ma'ana: " Kuma tabbatuwan wilaya da hakimiyya ga Imami
( a s ) baya nufin tobuwansa daga matsayinsa day a ked a shi a wajen Allah, kuma
hakan ba zai sanya shi ya zama kamar waninsa ba daga cikin masu hukunci; saboda
shi limami yana da wani matsayi abun yabo da kuma daraja madaukakiya da kuma
kalifancin duniya wacce duk kwayar zarran duniyan nan na kankan da kai ga
wannan khalifancin da mulkin. Kuma yana cikin lalurar mazhabarmu ( ma'ana: abin da kudure shi cikin
zuciya: wajibi ne): Lallai Imamanmu su na da wani irin matsayi da mala'ika
makusanci ko annabi manzo ba zai isar masa ba. Kuma abin da ke wajenmu na
riwayoyi da hadisai su ke hukuntawa shi ne: Lallai Manzo mafi girma ( s a w )
da kuma limamai ( a s ) sun kasance haske ne kafin wannan duniyar, Allah ya
sanya su kewaye da al'arshinsa, sannan ya bas u matsayi da kusacin da wadda ya
san shi sai Allah, hakika kuma Jibrilu ya fada kamar yadda ya zo cikin
riwayoyin mi'iraji:
" Da zan kara kusanci gwargwadon kan
yatsa da na kone " ya kuma zo daga gare su ( Limamai a s ) cewa:
" Lallai mu na da wassu halaye tare da
Allah; Mala'ika makusanci ko annabi manzo ba ya isar musu " !!!
Mutum ba zai ga ko ya ji irin wannan maganan
ba face ba zai mallaki wani abu ba sai dai ya ce:
ﭽ ﯫ ﯬ ﯭ ﯮ ﯯ ﯰ ﯱ ﯲ ﯳ ﯴ ﯵ ﯶﯷ ﯸ ﯹ ﯺ ﯻ ﭼ [آل عمران: ٨].
Ma'ana: " Ya
ubangijinmu kada ka karkatar da zuciyarmu bayan ka shiryad da mu, kuma ka mana
baiwar wata rahama daga wajenka; lallai kai ne mai yawan baiwa ".
Sannan duk wadda yak e da wata basira duk
karancinta zai tabbatar kuma ya yanke cewa abin da ya gabatan nan daga gare su
( 'Yan shi'a) da makamantansa karya ne kuma kage ne da aka kaga was u wadannan
limaman, kuma lallai su sun barranta daga masu wuce gona – da – iri a kansu
tare da aikinsu (na wuce gona – da –
irin! ).
FASALI NA GOMA:
HARAMCIN DANGANTA KAI - BA TARE DA HAKKI BA - ZUWA GA AHLUL
BAITI
Mafi daukakan danganta; shi ne dangantakar
Annabinmu Muhammadu ( s a w ), haka kuma mafi daukakan dangata kai; shi ne dangantawa
zuwa gare shi ( s a w ) da kuma zuwa ga mutanen gidansa - matukar dangantawan
ya inganta -.
hakika ( da'awar )
danganta kai zuwa ga wannan gida ( mai girma ) ya yi yawa cikin Larabawa dama
Ajamawa; a kan haka: Duk wanda ya kasancena daga cikin mutanen wannan gidan
kuma yana mumini to Allah ya hada masa tsakanin daukakar imani da kuma daukakar
danganta, amma wanda kuma ya yi da'awar kasancewarsa cikin wannan gida ( dangi
) madaukaki alhali baya cikinsu to ya aikata haramun, kuma yana nuna koshi da
abin da ba a bashi ba; ga shi kuwa Annabi ( s a w ) ya ce:
" المتشبِّع بما لم
يُعطَ كلابس ثوبَيْ زورٍ "
Ma'ana: "
Wadda ke nuna koshi da abin da ba a bashi ba kamar mai saka tofofin karya ne
" Muslim ne ya ruwaito shi cikin sahihinsa (2129) daga hadisin A'ishatu (
r a ). kuma haramcin dangantan mutum zuwa wanin danginsa ya zo cikin hadisai
ingantattu; daga cikin haka: Hadisin Abu zarrin ( r a ) lallai shi ya ji Manzon
Allah ( s a w ) yana cewa:
" ليس من رجل ادعى لغير
أبيه وهو يعلمه إلا كفر بالله، ومن ادعى قوماً ليس له فيهم نسبٌ فليتبوأ مقعده من
النار "
Ma'ana: " Babu
wani Mutum da zi yi da'awar wanin babansa - alhalin ya sanshi - face ya kafirce
da da Allah, Duk kuma wanda ya yi da'awar Mutanen da ba shi da dangantaka
cikinsu to ya tanadi makomnsa a wuta " Bukhari ( 3508 ) da Muslim ( 112 )
ne su ka ruwaito shi, wannan kuma lafazin Bukhari ne. A cikin Sahihul Bukhari (
3509 ) daga hadisin Wasilatu bn Al-aska'a ( r a ), lallai shi ya ce: Manzon
Allah ( s a w ) ya ce:
" إنَّ من أعظم الفِرى أن
يدَّعيَ الرجل إلى غير أبيه، أو يُريَ عينَه ما لم ترَ، أو يقول على رسول الله r
ما لم يقل "
Ma'ana: "
Lallai na daga cikin manya-manyan karya: Mutum ya yi da'awar ( Ubantakan) wanda
ba ubansa ba, ko ya nuna wa idonsa abin da bata gani ba ( wato: a barci), ko ya
kirkiri magana ya jingina wa Manzon Allah ( s a w ) - alhali bai fada ba -
".
A cikin - Majmu'u
fatawa Shekhil Islam Ib Taimiyyat ( 31 / 93 ) - Lallai wakafi da aka tanada don
Ahlul baiti / ko Ash-raf ( Sharifai ) ba wanda ya cancanci dauka daga gare shi
sai wanda dangantakansa ya tabbata zuwa ga Ahlul baiti, Hakika an tambaye shi
kan wakafin da aka yi wa Sharifai, ( ya kuma ce: Lallai su: AKARIBU ne), To su
akaribun su ma sharifan ne ko ba Sharifai ba ne?, kuma shin ya halatta su dauki
wani abu daga cikin wannan wakafin ko a'a?
Sai ya amsa da
cewa: " Alhamdu lil lah! In wakafin ya zama ga Ahlul baiti ne ( iyalan
gidan Annabi s a w ), ko ga sashen Ahlul baiti; kamar ( wadanda ake musu lakabi
da) ALAWIYYUN, da FADIMIYYUNA ko ADDALIBIYYUN; wanda 'Ya'yan Ja'afar da 'Ya'yan
Akilu sun shiga cikinsu, ko ga ABBASIYYUNA da makamancin haka, to ba wanda ya
cancanci wani abu daga cikin wannan ( wakafin ) sai wanda dangantakansa ya ke
ingancecce tabbacecce, Amma wanda ya yi da'awar yana cikinsu, ko kuma aka san
baya cikinsu to bai cancanci ( komai ) daga cikin wannan wakafin ba, ko da kuwa
ya yi da'awar yana cikinsun; kamar BANU ABDULLAHI BN MAIMUN ALKADDAH; saboda
masana ilimin dangantaka da wassunsu sun san ba su da dangantaka ingancecciya (
da Annabi s a w ); wanda su ka yi shaida da haka kuwa su ne: Sashen maluman
Fiqhu da Hadisi da (Ilmul ) kalam da masana danganta, Kai! takardun kotu da su
ka tabbatar da hakan ( Al-mahaadir), wannan cikin manya-manyan littafan
musulmai, kai wannan yana daga cikin abin da shahara a wajen maluma shaharar da
ta kai a ce mata: MUTAWATIR.
Haka wanda ya yi
wakafi ga Sharifai, to wannan lafazin - sharifai - sananne ne - a urfi - ba mai
shiga cikinsa sai wadda dangantakansa zuwa ga Iyaln gidan Manzon Allah ( s a w
) ta tabbata (kuma ta inganta).
Amma in mai wakafi
ya yi wakafi ga 'Ya'yan wane, ko dangin wane da makamancin haka, kuma a cikin (
lafazin ) wakafin babu abin da ya yi nuni cewa na iyalan gidan Annabi, sannan
abin da aka bada shi wakafin mallakan wanda ya bada wakafin ne, ( to a irin
wannan halin ) wakafinsa ya inganta ga zurriyar da ya ayyanan, Banu Hashim kuma
basu shiga cikin wannan wakafin ba ".
A nan ne wannan
matashiya ( panpalet) gajeruwa kan FALALAN AHLUL BAITI DA KUMA DAUKAKAR
MATSAYINSU A WAJEN AHLUS SUNNA WAL JAMA"A ta zo karshe, Ina kuma rokon
Allah datarwa zuwa ga abin da yardarsa ya ke cikinsa, da kuma fahimta cikin
addininsa, da tabbata kan gaskiya; lallai Allah mai ji ne kuma mai amsawa,
Allah kuma ya yi karin yabo da aminci da albarka ga Annabinmu Muhammadu, da
Iyalansa da Sahabbansa gaba daya.
ﭽ ﮝ ﮞ ﮟ ﮠ ﮡ ﮢ ﮣ ﮤ ﮥ ﮦ ﮧ ﮨ ﮩ ﭼ [لبقرة:
٩٨ ]
Kaga anan Allah ya yi Magana
kan gaba da Jibrilu da Mika'ilu, - alhali kafin nan: ya yi magana kan gaba da Mala'iku
gaba daya; wadda Jibrilu da Mika'ilu sashe ne daga cikin mala'iku.
[2] A rabon gado akan fara
bawa wadanda su ke da (faradi), sannan sai idan ya saura ne a ke bawa masu (ta'asibi), in kuma bai saura ba sai su
yi hakuri; duk da cewa; akwai wadanda su na ci da ( ta'asibin ) - kamar 'Da da
'dan 'da, da kuma Uba - wadanda basa faduwa a kowani hali. Masana ilimin rabon
gado sun a cewa akan ci gado ne da dayan hali biyu: FARADI da TA'ASIBI kamar
yadda hadisin da ya gabata ya nuna, kuma kamar yadda fadin Allah
ﭽﯙ
ﯚ
ﯛ
ﯜ
ﯝ
ﯞ
ﯟ
ﯠ
ﯡ
ﯢﯣ
ﰅ ﭼ
Ya ke nunawa.
[7] " Hadisi mutawaturi
" shi ne wadda adadi da yawa - wadda a al'adance ba za su hadu kan yin
karya ba - su ka ruwaito shi, kuma a kowani set na masu riwaya an shardanta
samun irin wannan adadin, sannan madogararsu wajen riwayar ya zama ji ne ko gani.
[8] " Alkaramah "
ta kan kasance ne kawai ga waliyyan Allah, yayin da ita kuwa " Al' ihanah "
ta ke kasancewa ga wassunsu.
[11] Ya yi haka ne saboda kasancewarsa
yaro, kuma don ya debe masa kewa da wannan tausasawan nasa; dadin dadawa ga shi
yana cikin iyalan gidan Manzon Allah ( s a w ).
[12] Wannan shi ne sababin da
ya sa ya masa haka; don da babba ne da ba zai yi kyau a cire masa aninin riga, sannan
kuma a sa tafin hanu a tsakanin nonuwansa ba!.
No comments:
Post a Comment