HUDUBAR MASALLACIN ANNABI
(صلى
الله عليه وسلم)
JUMA'A, 20/ZULHIJJAH/1439H
daidai da 31/AUGUST/ 2018M
LIMAMI MAI HUDUBA
SHEIKH ALIYU BN ABDURRAHMAN ALHUZAIFIY
TARJAMAR
ABUBAKAR
HAMZA
HAKKOKI NA WAJIBI
(HAKKIN ALLAH
DA NA IYAYE BIYU)
Shehin Malami wato: Aliyu
bn Abdurrahman Alhuzaifiy –Allah ya kiyaye shi- ya yi hudubar juma'a mai taken: HAKKOKI NA WAJIBI, Wanda kuma a cikinta ya
tattauna, akan
بسم الله الرحمن الرحيم
HUDUBAR FARKO
Yabo ya tabbata ga Allah;
wanda ya yi falala ga bayinsa; sai ya yi bayanin HAKKOKIN da su ke kansu DA
WAJIBAI, kuma ya yarje musu aiyuka masu kyau, ya kuma sanya musu kin munanan
ayyuka, ya yi alkawarin alkhairori ga salihan bayi,
Ina shaidawa babu abin bautawa
da gaskiya, sai Allah shi kadai ya ke bashi da abokin tarayya, Mai amsa
addu'oi,
kuma ina shaidawa lallai
annabi Muhammadu bawansa ne Manzonsa, Wanda aka karfafe shi da mu'ujizozi.
Allah ka yi dadin salati,
da sallama da albarka ga bawanka kuma Manzonka; Muhammadu, da iyalansa da
sahabbansa, masu taimakon addinin Allah, da jihadi da kuma hujjoji bayyanannu,
Bayan haka:
Ku bi Allah da takawa; kada ku tozarta farillanSa, kuma kada ku ketare
dokokinSa, kuma lallai wanda ya yi takawa, ya samu babban rabo, wanda kuma ya
bi son zuciya ya tabe,
Ya ku, Bayin Allah…
!!!
Ku sani
Lallai ayyukan bayi,
sakamakonsu nasu ne, ukubar ayyukan kuma akansu ne, saboda biyayyar bawa bata
amfanar da Allah, kuma aikata sabo baya cutar da Allah, Allah (تعالى) ya ce: "Wanda ya aikata
aikin kwarai, to, domin kansa ne, wanda
kuma ya munana, to, a kansa. Sa'annan zuwa ga Ubangijinku za a mayar da ku" [Jasiya: 15].
Kuma Allah (تعالى) ya ce: "Wanda ya aikata
mummunan aiki, ba za a sakanta masa ba, face da kwatankwacinsa, wanda kuma ya
aikata aiki na kwarai, daga namiji ko mace, alhali yana mumini, to wadannan za
su shiga Aljanna, ana ciyar da su a cikinta, ba da lissafi ba" [Gafir: 40].
Kuma Allah Mabuwayi da
daukaka a cikin hadisin kudusi ya ce: "Lallai ku, ba za ku kai ga
cutar da ni ba, balle ku cutar da ni, kuma ba za ku kai ga amfanar da ni ba,
balle ku amfanar da ni, Ya ku bayina! Lallai wadannan ayyukanku ne, na ke
kididdige muku su, sa'annan sai in cika muku sakamakonsu, saboda haka; Wanda ya
samu alheri to ya gode wa Allah, wanda kuma ya samu akasin haka, to kada ya
zargi kowa, face kansa", Muslim ya ruwaito shi, daga hadisin Abu-zarrin |(رضي الله عنه).
Lallai sauke HAKKOKIN DA
SUKA WAJABA AKAN BAWA, Amfaninsu –a karshen lamari- yana komawa ne ga bawa
mukallafi (mai hankali balagagge), ta hanyar bashi sakamakonsa a duniya da
lahira, kamar yadda Allah (تعالى) ya ke cewa: "Kuma duk wanda ya
aikata, ayyukan kwarai, alhalin yana mumini, to babu musu ga aikinsa, kuma Mu a
gare shi, masu rubutawa ne" [Anbiya'i: 94].
Kuma Allah (تعالى) ya ce: "Lallai wadanda su
ka yi imani, kuma suka aikata ayyukan kwarai, lallai ne Mu, ba za Mu tozartar
da ladan wanda ya kyautata aikinsa ba" [Kahf: 30].
Kuma lallai sakaci, wajen sauke sashin HAKKOKIN DA SUKA
WAJABTA GA BAWA (mai hankali, balagagge), ko tozarta hakkokin gabadaya da barin
sauke su, cutar da ke cikin hakan da ukubarsa, yana komawa ne ga mutumin da ya
tozarta irin hakkokin da addini ya shar'anta;
saboda idan Mutum ya
tozarta HAKKOKIN UBANGIJIN TALIKAI, to, bai cutar da kowa ba, face kansa, a
Duniya da Lahira, domin Allah, Mawadaci ne daga barin talikai, Allah (تعالى) yana cewa: "Idan ku ka kafirta,
to lallai Allah Wadatacce ne ga barinku, kuma bashi yarda da kafirci (butulci)
ga bayinSa, idan kuma kuka yi godiya zai yarda da godiyar, a gare ku" [Zumar: 7].
Kuma Allah (تعالى) ya ce: "Ya ku, Mutane! Ku
ne masu bukata zuwa ga Allah, shi kuma Allah shine Mawadaci Abin godiya" [Faxir: 15].
Kuma Allah Mabuwayi da
daukaka ya ce: "Ga ku, Ya ku wadannan! Ana kiranku, domin ku ciyar ga tafarkin
Allah, amma daga cikinku akwai mai yin rowa, kuma wanda ya yi rowa, to hakika
yana yin rowar ne ga kansa" [Muhammadu: 38].
Kuma Allah (تعالى) ya ce: "Kuma wanda ya
aikata zunubi, to lallai yana tsirfarsa ne a kan kansa, kuma Allah ya kasance
Masani Mai hikima"
[Nisa'i: 111].
Hakkin Ubangiji, wanda ya wajaba a bashi kiyayewa, shine TAUHIDI,
Kuma hakika Allah ya yi mafi girman alkawari akansa, Allah (تعالى) ya ce: "Kuma an kusantar da
Aljanna ga masu takawa, ba da nisa ba * Wannan shine abinda ake yi muku wa'adi
da shi, ga dukkan mai yawan komawa ga Allah, mai kiyaye (umurninsa)" [Kaf: 31-32].
Kuma duk wanda ya tozarta
HAKKIN ALLAH Mabuwayi da daukaka, ta hanyar SHIRKA a gare shi, da rikon wasu koma bayan Allah a
tsakani, yana yin bauta a gare su, ko yana rokonsu, neman yaye cuta, da baqin
ciki, ko biyan buqata, kuma yana tawakkali a gare su, to lallai ya tabe, kuma
ya yi hasara, kuma aikinsa ya ruguje, kuma Allah ba zai karba masa farilla ba,
ko fansa, kuma za a ce masa, ka shiga wuta tare da masu shiga, Saidai
idan ya tuba daga aikata shirka, saboda ya zo cikin hadisi, cewa: Za a fadawa Mutum, daga cikin 'yan wuta, cewa: "Da abinda ke
cikin duniya naka ne, shin za ka fanshi kanka da shi, daga shiga wuta? Sai ya
ce: E, sai a ce masa: Ai an umurce ka da abinda ya fi hakan sauki, cewa kada ka
yi shirka wa Allah",
Bukhariy ya ruwaito shi.
Ku saurara!
Lallai yana daga sakayyar kyakkyawa aikata kyakkyawa a
bayanta, Allah Ta'alah ya ce:
"Kuma wadannan da
suka nemi shiryuwa, Allah yana kara musu shiriyarsu, kuma ya basu sakamakon takawarsu" [Muhammadu: 17].
Kuma ku saurara!
Kuma yana daga ukubar mummunan aiki, aikata mummuna
a bayansa, Allah Subhanahu yana cewa: "A cikin zukatansu akwai cuta, sai
Allah ya kara musu wata cutar" [Bakara: 10].
Kuma ku saurara!
Lallai wanda ya tsira da SALLOLINSA
BIYAR to, hakika ya tsira da yininsa.
Wanda kuma ya tsira da JUMA'ARSA to,
lallai ya tsira da satinsa.
Wanda kuma ya tsira da AZUMIN
RAMADAN nasa to, hakika ya rabauta da shekararsa.
Wanda kuma ya bada ZAKKAR
DUKIYARSA, sai Allah ya kiyaye masa dukiyarsa, kuma ya sanya masa albarka
a cikinsa.
Wanda ya tsira da HAJJINSA,
to, hakika ya tsira da rayuwarsa gaba dayanta.
Wanda kuma ya kiyaye TAUHIDI,
To lallai Allah ya lamunce masa shiga Aljannah.
Idan kuma Mukallafi (mai
hankali balagagge) ya tozarta HAKKOKI, wato, ya ki bayar da hakkokin bayin
Allah na wajibi akansa, to hakika ya haramtawa kansa lada, a Duniya da Lahira.
Idan kuma ya yi sakaci wajen bada sashensu, to lallai za a haramta masa
alherori ne, gwargwadon sakacin da ya yi, wajen bada hakkokin halittun Allah.
Kuma rayuwa tafiya ta ke yi, da abinda Mutum ke samu na
tsanani ko wadaci, da hanawa ko baiwa, kuma ba za ta tsayawa ba, akan yadda
'Dan'adam ke samun hakkokinsa na wajibi, wadanda suke wajen Mutane ba, Saidai
kuma (idan aka cinye masa su) to a wurin Allah ne masu husuma za su hadu, sai
Ya baiwa wanda aka zalunta hakkinsa, daga Mutumin da ya zalunce shi, ya kuma
tozarta hakkinsa, Ya zo daga Abu-hurairah (رضي الله عنه), daga Annabi (صلى الله عليه وسلم), ya ce: "Lallai tabbas, za ku mayar da hakkoki
ga Ma'abutansu, a ranar kiyama, har sai an dauki fansa ga akuyar da bata da
kafo, daga akuya mai kaho", Muslim ya ruwaito shi.
Kuma mafi garman HAKKOKI bayan
hakkin Allah, da ManzonSa, su ne HAKKOKIN IYAYE BIYU,
Kuma saboda girman hakkinsu
ne, Allah ya gwama ambaton hakkokinsu da hakkinSa, a inda yake cewa: "Kuma Ubangijinka ya
hukunta kada ku yi bauta ga kowa face Shi, kuma mahaifa biyu ku kyautata musu
kyautatawa, ko da dayansu zai kai ga tsufa a wurinka, ko dukkansu biyun, to,
kada ka tsawace su, kuma ka fada musu magana mai karimci * Kuma ka sassauta
musu fikafikan tausasawa na rahama, kuma ka ce: Ya Ubangijina! Ka yi musu
rahama, kamar yadda su ka yi renone ina karami" [Isra'i: 23-24].
Kuma Allah (تعالى) ya ce: "Kuma mun yi wasiyya
ga Mutum, game da mahaifansa biyu; Uwarsa ta dauke shi, a cikin rauni a kan
wani rauni, kuma yayensa a cikin shekaru biyu, (mu ka ce masa:) Ka gode mini da
kuma mahaifanka biyu, Makoma zuwa gare Ni ne ta ke" [Lukman: 14].
Kuma Allah ya girmama hakkin iyaye biyu ne, saboda Allah ya
samar da kai ne; ya halitta ka ta hanyarsu; su biyu.
Ita kuma Uwa ta samu mafi tsananin wahala, a matakan
renon ciki, kuma ta yi kusan halaka a lokacin haihuwa, Allah (تعالى) ya ce: "Kuma mun yi wasiyya
ga Mutum, game da mahaifansa biyu; da kyautatawa, Uwarsa ta yi cikinsa da
wahala, kuma ta haife shi da wahala" [Ahkaf: 15].
Kuma shayar da Mutum, aya
ce daga cikin ayoyin Allah.
Shi kuma Uba yana kulawa, yana tarbiyya, kuma yana yin
aiki domin kawo abinci ga dansa.
Kuma iyaye biyu suna neman magani ga cutukan 'ya'ya,
Kuma suna tashi cikin dare
(su hana idanunsu barci) domin dansu ya yi barci,
Suna gajiyar da kansu domin
dansu ya samu hutu,
Suna kuma wahalar ko takura
wa kayukansu, domin su yalwata wa dansu,
Kuma suna jure wa kazantar
yaro, domin ya ji dadi,
Kuma suna ilmantar da
dansu, domin ya zama kamili, madaidaicin Mutum,
Kuma suna so dansu ya zamto
ya fi su, ta kowace fiska,
Don haka;
Kada ka yi mamaki –ya kai
yaro- kan yawaitar wasiyyar da Allah (تعالى) ya yi, dangane da iyaye biyu,
kuma kada ka yi mamakin
yawan narkon azabar da aka tanadar, ga Mutumin da ya ki yin biyayya ga
iyayensa,
Kuma "da" ba zai kai ga cikakken biyayya ga
mahaifi ba, duk yadda ya yi kokarin ya kwatanta, sai a hali daya tak, Hadisi ya
zo daga Abu-hurairah (رضي
الله عنه), daga Annabi (صلى الله عليه وسلم), lallai ya ce: "Da ba zai iya sakanta wa mahaifi
ba, sai dai idan ya same shi a matsayin bawan da aka mallaka, sai ya saye shi,
sannan ya 'yanta shi",
Muslim ya ruwaito shi, da Abu-dawud da Tirmiziy.
Kuma iyaye biyu,
kofofi ne biyu daga cikin kofofin Aljanna; wanda ya musu biyayya, zai shiga
Aljanna, saboda ya zo daga Abu-hurairah (رضي الله عنه), daga Annabi (صلى الله عليه وسلم) lallai ya ce: "Hancinsa ya turbudi kasa! Hancinsa
ya bugi turbaya!! Hancinsa ya turbudi kasa!!! Sai aka ce wanene, ya Manzon
Allah! Sai ya ce: Wanda ya riski iyayensa biyu da rai, a halin tsufa, ko daya
daga cikinsu, sai bai shiga Aljanna ba", Muslim ya ruwaito shi.
Ya kai Musulmi!!!
Idan har iyayenka biyu, suka
yarda da kai, to lallai Ubangijinka ya yarda da kai, Ya zo daga Abdullahi bn
Amr (رضي الله عنهما), daga Annabi (صلى الله عليه وسلم) ya ce: "Yardar
Allah tana cikin yardar mahaifi, Fushin Allah kuma, yana cikin fushin mahaifi", Hadisi ne
ingantacce, Tirmiziy ya ruwaito shi, da Alhakim, a cikin Almustadrak, kuma ya
ce: hadisi ne ingantacce.
Kuma biyayya wa iyaye biyu, shi ne:
- Yin
da'a a gare su, a cikin umurnin da babu sabon Allah a cikinsa,
- Zartar
da umurnin da iyayen biyu su ka bayar, da yin aiki da wasiyyar su,
- Tausasa
musu,
- Shigar
da farin ciki a zukatansu,
- Yalwata
musu ga ciyarwa,
- Bada
dukiya a gare su,
- Jin
kansu, da tausaya musu,
- Shiga bacin
rai, saboda bacin ransu,
- Janyo
abinda zai debe kewa a gare su,
- 'Da'a
ko biyayya ga abokan iyayen biyu,
- Sadar
da zumuntar masoyansu,
- Sada
zumuncinsu,
- Kamewa
daga dukkan nau'ukan cutarwa a gare su,
- Barin
aikata dukkan abinda suka yi hani a kansa,
- Son
tsawon rayuwarsu,
- Neman
gafara a gare su a cikin rayuwarsu da bayan mutuwarsu.
Shi kuma BIJERA WA IYAYE KO
RASHIN BIYAYYA a gare su (wato, Ukuk) shine abinda yake kishiyantar hakan gaba
dayansa,
Kuma lallai yawaitar bijire wa iyaye (wato,Ukuk) yana daga
cikin alamomin Alkiyama, saboda ya zo cikin hadisi: "Lallai yana
daga alamomin kiyama, ruwan sama ya yawaita, 'Da kuma ya zama sababin fushi (ga
iyaye), ashararun Mutane kuma su yi mungun yaduwa, Mutanen kirki kuma su
karanta mummunan karanci".
Yana daga manyan misalan bijire wa
iyaye, Kai
iyaye; su biyun, ko kuma daya daga cikinsu, gidan bada kulawa ga tsofi (masu
shekaru dayawa), da fitar da su daga kulawar 'Dansu, WAL IYAZU BILLAHI,
Kuma yana daga manyan misalan bijire wa
iyaye, Yin
girman kai a gare su, da ta'addanci akansu ta hanyar yin duka a gare su, ko yin
wulakanci a gare su, da zaginsu, da hana su bukatar Duniya, Hadisi ya zo daga
Abu-hurairah (رضي
الله عنه) ya ce: Manzon Allah (صلى الله عليه وسلم): "Lallai Aljanna, ana samun kamshinta daga
tafiyar shekaru dari biyar, kuma mai cutar (ko bijire) wa iyaye ba zai samu
kamshinta ba",
'Dabaraniy ya ruwaito shi.
Allah (تعالى) yana cewa: "Kuma ku bauta wa
Allah, kuma kada ku hada wani da Shi, kuma ga mahaifa biyu ku kyautata musu,
kuma ku kyautata ga ma'abucin zumunta, da marayu, da miskinai, da makwabci
ma'abucin kusanta, da makwabci manisanci, da aboki a gefe, da dan hanya
(matafiyi), da abinda hannunku na dama suka mallaka, Lallai ne Allah ba ya son
wanda ya kasance mai takama mai yawan alfahari" [Nisa'i: 36].
Allah ya yi mini albarka NI
da KU, cikin alkur'ani mai girma, ya kuma amfanar da NI
da KU da abinda ke cikinsa na ayoyi, da tunatarwa mai hikima, Na fadi abinda ku ke ji, kuma ina neman
gafarar Allah Mai girma ga Ni da KU da sauran Musulmai daga kowani zunubi, Ku
nemi gafararSa, lallai shi Mai gafara
ne Mai rahama.
,,, ,,, ,,,
,,, ,,, ,,,
HUDUBA TA BIYU
Yabo ya tabbata ga Allah Ubangijin talikai,
Kuma ina shaidawa babu abin
bautawa da gaskiya sai Allah; shi kadai yake bashi da abokin tarayya, Mai
tsananin karfi,
Kuma ina shaidawa lallai
annabinmu Muhammadu bawanSa ne ManzonSa, Mai gaskiya, Amintacce,
Ya Allah ka kara salati da
sallama da albarka ga bawanka kuma Manzonka Muhammadu, da iyalansa, da
sahabbansa gaba daya.
Bayan haka … !!
Sai ku yi takawar Allah,
iyakar takawa, kuma ku yi riko, a Musulunci da igiya mai karfi,
Ya ku Bayin Allah …
!!
Lallai hakkokin iyaye
biyu –tare da abinda ke cikin tsayuwar dansu wajen sauke su, na tarin lada
mai girma, da albarka- to kuma, bada su yana daga manyan halayyar Musulunci,
yana kuma nuna karamcin dabi'u, wadanda Mutumin da zuciyarsa ta yi kyau yake
tsayuwa wajen bada su, kuma asalinsa ya kyautata, dabi'unsa suka tsarkaka,
Kuma lallai sakamakon
kyautatawa shine kyautatawa,
Kyakkyawan abu kuma, duk
wanda ya maka shi, to, hakkinsa shine a kula da shi, a yi masa sakayya,
Kuma abu mai kyau ana
fiskantarsa ne da mai kyau irinsa,
Kuma babu mai bijire ga
kyakkyawan abu, face mai yasassun halayya, maras mutunci, mai mummunar zuciya,
Allah (تعالى) ya ce: "Kuma kada ku manta
da falalar da ta ke a tsakaninku, Lallai ne Allah ga abinda kuke aikatawa Mai
gani ne"
[Bakara: 237].
Kuma Allah (تعالى) yana cewa dangane
da annabi Isah (عليه
السلام):
"Kuma Ni mai biyayya ne ga Uwata, kuma bai sanya ni mai kaushin
zuciya, marashin alheri ba" [Maryam: 32].
Kuma ya fada, dangane da annabi Yahya (عليه السلام): "Kuma mai biyayya ga mahaifansa biyu,
kuma bai kasance mai girman kai, mai sabo ba" [Maryam: 14].
Kuma Allah ya ce, dangane da shakiyyi marashin alkhairi:
"Kuma wanda ya ce ga mahaifansa biyu, Tir gare ku, Shin kuna tsoratar
da ni cewa za a fitar da ni daga kabari ne, alhali kuwa karnonan Mutane dayawa
sun shude, a gabanina (basu komo ba), Kuma su (mahaifan) suna neman taimakon
Allah, suna ce masa: Kaitonka! ka yi imani, domin alkawarin Allah gaskiya ne, ,,," [Ahqaf: 17].
Kuma an ruwaito daga Abu-hurairah (رضي الله عنه), daga Annabi (صلى الله عليه وسلم) Lallai wani Mutum ya zo wurin Annabi (صلى الله عليه وسلم) sai ya ce: Ya Manzon Allah! WANENE A
CIKIN MUTANE YAFI CANCANTAR KYAUTATA MU'AMALATA?
Sai ya ce: "Mahaifiyarka,
sai mahaifiyarka, sai mahaifiyarka, sa'annan sai Mahaifinka, sa'annan sai wanda
suke kusa da kai, sai wanda suke kusa da kai", Bukhariy da Muslim su ka ruwaito
shi.
Ya ku Bayin Allah… !!!
"Lallai ne, Allah da Mala'ikunsa suna yin salati ga
wannan Annabin, Ya ku wadanda suka yi imani, ku yi salati a gare shi, da
sallamar aminci"
[Ahzab: 56].
Ya Allah! Ka yi salati da sallama wa
Annabi Muhammadu, ……………………………
,,, ,,, ,,,
