BAYANI KAN
ABINDA AKA SHAR'ANTA ZIYARTARSA
DA WANDA BA A SHAR'ANTA ZIYARTARSA BA
DAGA MASALLATAN MADINA
BABBAN MALAMI
ABDUL'AZIZ BN ABDILLAHI BN BAAZ
(Allah ya yi masa rahama)
Fassarar
Abubakar Hamza
Bismil lahir rahmanir rahim
FASALI: CIKIN HUKUNCE –
HUKUNCEN ZIYARA DA KUMA LADDUBOBINTA:
Sunna ne ziyartar masallacin annabi (s a w)
kafin hajji ne ko bayansa; saboda abin da ya tabbata a cikin ingantattun
littatafa biyu (sahihul Bukhari da Muslim) daga Abu hurairata (r a) ya ce:
manzon Allah (s a w) ya ce:
(( صلاةٌ
في مسجدي هذا خيرٌ من ألف صلاةٍ فيما سواه إلا المسجدَ الحرامَ ))
Ma'ana: '' Salla a masallacina wannan yafi
alkhari fiye da salla dubu a waninsa;
sai dai masallaci mai alfarma " (wato makkah), ya kuma zo daga Ibnu
Umar (r a) lallai annabi (s a w) ya ce:
(( صلاةٌ
في مسجدي هذا أفضلُ من ألف صلاةٍ فيما سواه إلا المسجدَ الحرامَ ))
Ma'ana: '' Salla a
masallacina wannan yafi salla dubu a waninsa falala; sai dai masallaci mai alfarma ", Muslim
ya ruwaito shi. (ya zo daga) Abdullahi bnuz Zubair (r a) ya ce: manzon Allah (s
a w) ya ce:
(( صلاةٌ
في مسجدي هذا أفضلُ من ألف صلاةٍ فيما سواه إلا المسجدَ الحرامَ، وصلاةٌ في
المسجد الحرام أفضل من مائة صلاةٍ في مسجدي هذا ))
Ma'ana: '' Salla a masallacina wannan yafi
salla dubu a waninsa falala; sai dai
masallaci mai alfarma, sallah kuma a masallaci mai alfarma ya fi falala fiye da
sallah dari a masallaci na wannan ", Ahmad ne da Ibnu Khuzaimata da Ibnu
Hibban su ka fitar da shi. (ya kuma zo) daga Jabir (r a) lallai manzon Allah (s
a w) ya ce:
(( صلاةٌ
في مسجدي هذا أفضلُ من ألف صلاةٍ فيما سواه إلا المسجدَ الحرامَ، وصلاةٌ في
المسجد الحرام أفضل من مائة ألف صلاةٍ فيما سواه ))
Ma'ana:
'' Salla a masallaci na wannan yafi salla dubu a waninsa falala; sai dai masallaci mai alfarma, sallah kuma a
masallaci mai alfarma ya fi falala fiye da sallah dubu dari a cikin wadda ba
shi ba ". Ahmad ne da Ibnu Maajah su ka fitar da shi; hadisai da ke dauke
da wannan ma'anan suna da yawa.
Idan mai ziyara ya isa masallacin; Mustahabbi
ne ya fara gabatar da kafansa na dama lokacin shigansa; ya kuma ce:
(( بسم
الله، والصلاة والسلام على رسول الله، أعوذ بالله العظيم، وبوجهه الكريم، وسلطانِه
القديم، من الشيطان الرجيم، اللهم افتح لي أبواب رحمتك ))
Ma'ana: " (Ina shiga) da sunan Allah,
Karin yabo da sallama ya tabbata ga manzon Allah, Ina neman tsarin Allah mai
girma, da fiskarsa mai karimci, da kuma karfin mulkinsa da ya jima (bashi da
farko) = daga Shedan wadda aka jefe shi, ya Allah! Ka bude min kofofin
rahamarka ", (mutum zai fadi hakan) kamar yadda ya ke fadan hakan wajen
shigansa sauran masallatai; domin babu wani zikiri da aka kebe
shiga masallacinsa da shi, koma – bayan sauran masallatan.
Sannan sai ya yi sallah raka'a biyu, ya kuma
roki abin da ya so a cikinsu na alkhairin duniya da lahira; Da kuwa zai sallaci
raka'o'in biyun a RAUDA MADAUKAKIYA to da hakan shi ya fi; saboda fadinsa (s a
w):
(( ما
بين بيتي ومِنبري روضةٌ من رياضِ الجنّة ))
Ma'ana:
'' Tsakanin gidana da minbarina wani dausayi ne daga cikin dausayin aljanna ''.
Sannan bayan sallan sai ya ziyarci kabarin
annabi (s a w) da kuma kabari guda biyu na sahabbansa Abubakar da Umar (r a);
sai ya tsaya yana mai fiskantar kabarin annabi (s a w) da ladabi da kuma kankan
da sauti; sannan ya yi sallama a gare shi (yabo da amincin Allah su kara
tabbata a gare shi) yana mai cewa:
((
السلام عليكَ ورحمة الله وبركاته ))
Ma'ana: " Aminci ya kara tabbata a gare
ka da rahamar Allah da kuma albarkokinsa "; saboda abin da ke cikin sunan
na Abu Dawood da sanadi ingancecce daga Abu Hurairata (r a ) ya ce: manzon
Allah (s a w) ya ce:
(( ما
من أحدٍ يُسلِّم عليَّ إلا ردَّ الله عليَّ رُوحي حتى أَرُدَّ عليه السلام ))
Ma'ana: " Babu wani mutum guda da zai min
sallama face Allah ya dawo min da raina don na amsa masa sallaman ".
Inda
mai ziyaran zai ce – a cikin sallaman da zai yi masan - :
(( السلام عليك يا نبيَّ الله، السلام عليك يا خِيرَة
الله مِن خلقه، السلام عليك يا سيِّدَ المرسلين وإمامَ المتقين، أشهد أنَّك قد
بلَّغت الرسالةَ، ونَصحتَ الأُمةَ، وجاهدتَ في الله حق جهاده ))
To
da ba laifi; saboda wannan dukansa yana cikin sifofinsa (s a w).
Ma'anan sallaman shi ne: " Ya annabin
Allah! Aminci ya kara tabbata a gare ka, aminci ya kara tabbata akanka ya kai
zabebben Allah cikin halittunsa, aminci ya kara tabbata akanka ya shugaban
manzanni kuma jagoran masu takawa, na shaida cewa lallai ka isar da manzanci,
kuma ka sauke amana, ka yi nasiha wa wannan al'ummar, sannan ka yi jihadi iyaka
jihadi don daukaka addinin Allah ".
Sannan kuma sai ya yi masa salati ya kuma yi
masa addu'a saboda abin da ya tabbata a cikin wannan shari'ar na shar'anta
gamewa tsakanin salati da sallama a gare shi (s a w) aiki da fadinsa madaukaki:
ﭽ ﭹ ﭺ ﭻ ﭼ ﭽ ﭾ ﭿ ﮀ ﭼ الأحزاب: ٥٦
Ma'ana: " Ya ku
wadanda su ka yi imani ku yi salati akansa (neman Karin yabo a gare shi cikin
mala'iku) kuma ku masa sallama (neman karin aminci) ",
Sannan sai ya yi sallama wa Abubakar da Umar
(r a) ya kuma yi musu addu'a yana mai neman Karin yarda a gare su. (Abdullahi)
Ibnu Umar (r a) ya kasance ya yi idan ya yi sallama wa manzo (s a w) da kuma
abokansa biyu baya karawa – a mafi rinjayen lokaci – akan fadinsa:
(( السلام عليك يا رسول
الله، السلام عليك يا أبا بكرٍ، السلام عليك يا أبَتَاه ))
Ma'ana: " aminci ya
kara tabbata akanka ya ma'aikin Allah, aminci ya kara tabbata akanka ya Aba bakrin, aminci ya kara
tabbata akanka ya babana! " sannan sai ya juya.
Wannan ziyarar abin sani kawai an shar'anta
ta ne cikin hakkin maza a kebe (kawai), Amma mata kam ba su da daman
ziyartan wani abu na kaburbura; kamar yadda ya tabbata daga annabi (s a w) ..
(( لعن زوَّرات القبور مِن النساء، والمتخِذين عليها المساجد،
والسُّرُج ))
Ma'ana: " lallai shi ya
la'anci masu zuwa ziyartan kabari daga mata, da kuma masu rikansu masallaci
(wato: masu yin salla a makabartai) da kuma sa fitillu ".
Amma nufan madina (wato: tafowa zuwa gare ta
daga wani gari) don yin salla a masallacim manzo (s a w) da kuma yin addu'a a
cikinsa da makamancin haka na daga abubuwan da aka shar'anta yin su a cikin
kowani masallatai = to wannan kam an shar'anta shi ne ga kowa (maza da mata);
saboda abin da ya gabata na hadisai.
An kuma sunnanta wa mai ziyaran da ya rinka
sallatan salloli biyar a masallacin manzo (s a w), kuma ya yawaita zikiri da
addu'a da sallan nafila a cikinsa yana mai ribatan wannan ganimar; saboda abin
da ke cikin haka na lada mai yawa, kuma an so ya yawaita sallan nafila a RAUDHA
MADAUKAKIYA saboda abin da ya gabata na inganceccen hadisi kan falalanta; wadda
shi ne fadin annabi (s a w):
(( ما بين بيتي ومنبري روضةٌ من رياض الجنة ))
Amma sallan farilla kam
to ya dace ga mai ziyara da waninsa ya wuce ta (wato: ya gabaci raudhar) ya
kuma kiyaye sahun farko ta ko yaya ya samu dama, koda kuwa cikin karin da ke ta
alkibla ne; saboda abin da ya zo na hadisai ingantattu daga annabi (s a w) na
zaburarwa da kwadaitarwa kan sahun farko; kamar fadinsa (s a w):
(( لو يعلم الناس ما في
النداء والصفِّ الأوَّل، ثم لم يجدوا إلا أنْ يستَهِمُوا عليه لاستَهَمُوا ))
Ma'ana: " Da mutane
sun san abin da ke cikin kiran salla (ladanci) da kuma sahun farko (na lada)
sannan ba su samu ba sai dai su yi kuri'a akansa da sun yi kuri'ar "
(Bukhari da Muslim) sun yi ittifaki akansa, da kuma kamar fadinsa ga
sahabbansa:
(( تقدَّموا فائتموا بي وليأْتمَّ بكم مَنْ بعدَكم،
ولا يزال الرَّجُلُ يتأخر عن الصلاة حتى يُؤَخِّرَه الله ))
Ma'ana: " Ku gabato
don ku yi koyi da ni, wadanda su ke bayanku su yi koyi da ku; mutum ba zai
gushe ba yana jinkiri ga (zuwa) salla face Allah ya jinkirtar da shi ",
Muslim ne ya fitar da shi, Abu Dawood kuma ya fitar daga A'ishatu (r a) da
sanadi mai kyau lallai annabi (s a w) ya ce:
(( لا يزال الرجل يتأخَّر عن الصفِّ المقدَّم
حتى يُؤخِّرَه الله في النار ))
Ma'ana:
" Mutum ba zai gushe ba yana jinkiri ga sahu na gaba face Allah ya
jinkirtar da shi a cikin wuta ".
Kuma ya tabbata daga gare
shi (s a w) lallai shi ya ce ma sahabbansa:
(( آلا تصُفُّون كما تصُفُّ الملائكةُ عند
ربِّها! قالوا: يا رسول الله! وكيف تصُفّ الملائكة عند ربِّها؟ قال يُتمُِّون
الصفوفَ الأولى، ويتراصون ))
Ma'ana:
" Shin ba za kuna yin sahu ba kamar yadda mala'iku ke yin sahu a wajen
ubangijinsu? Sai su ka ce: Ya ma'aikin Allah! Ta yaya mala'iku ke yi sahu a
wajen ubangijinsu? Sai ya ce: suna ciccika sahu –sahun farko kuma suna hadewa
sashinsu zuwa sashi a cikin sahu ", Muslim ne ya ruwaito shi.
Hadisai da su ke dauke da
wannan ma'anan suna da yawa; kuma (hukuncinsu) ya game masallacinsa (s a w) da
waninsa, kafin kara shi da bayan karin.
Kuma ya inganta daga annabi (s a w) lallai
shi ya kasance ya kan kwadaitar da sahabbansa kan: damanta sahu, kuma sananne
ne lallai daman sahu a tsohon masallacinsa (kafin kare – kare da bayansa) ya
fita daga cikin (kewayen) rauda; hakan sai ya sanar da cewa: damuwa da sahun
farko-farko, da kuma dama-daman sahu, shi ne abin gabatarwa (da fifitawa) akan
damuwa da raudha madaukakiya (a cikin farilla kawai), kuma lallai kiyaye su,
su biyun shi ya fi cancanta fiye da kiyaye yin salla a raudha (a farilla).
wannan kuma a bayyane ya ke a fili ga wadda ya yi nazari da tunani kan hadisan da su ka zo
a wannan babin. Allah shi ne mai datarwa.
Baya halatta ga wani mutum ya shafi dakin (da
manzon Allah -s a w- ya ke kwance; dakin A'ishatu -r a- ) ko ya sunbance shi,
ko ya rinka kewaya shi (dawafi); saboda hakan ba a samo mana shi daga magabaata
na kwarai cewa suna yi ba, kai hakan bidi'a ne abun ki, kuma baya halatta ga
wani mutum ya roki manzo (s a w) biyan bukata, ko yaye wani bakin ciki, ko
warkar da wani maras lafiya ko makamancin haka; saboda hakan dukkansa ba a
nemansa sai daga Allah mai tsarki. nemansa kuma daga mamata shirka ne da Allah
kuma bautan waninsa ne; shi kuma addinin musulunci ya ginu ne kan ginshikai biyu (tushe biyu):
Na farkonsu: Kar ayi bauta
sai ga Allah shi kadai,
Na biyun kuma: Kar ayi
bautan sai da abin da manzo (s a w) ya shar'anta; wannan kuma shi ne ma'anan:
SHAHADATU AN LA ILAHA
ILLAL LAHU, WA ANNA MUHAMMADAR RASULUL LAH, (ma'ana: shaidawa
ba wadda za a bauta masa sai Allah -don shi kadai ya cancanci hakan-, kuma
lallai – annabi –Muhammadu- s a w manzon Allah ne), haka kuma baya halatta ga
wani mutum (ko aljani) ya nemi ceto daga wajen manzo (s a w); saboda shi
(ceton) mallakan Allah mai tsarki ne (shi kadai); don haka ba a nema sai daga
wajensa; kamar yadda madaukaki ya ce:
ﭽ ﮔ ﮕ ﮖ ﮗﮘ ﮡ ﭼ [الزمر: ٤٤]
Ma'ana: " Ka ce: ceton
gaba daya na Allah ne ".
Amma ka samu ka ce:
(اللهم شفِّع فِيَّ نبيَّك،
اللهم شفِّع فِيَّ ملائكتَك وعبادَك المؤمنين، اللهم شفِّع فِيَّ أفراطي ونحو ذلك)
Ma'ana: " Ya Allah
ka karbi ceton annabinka a kaina, ya Allah ka karbi ceton mala'ikunka da bayinka
muminai a kaina, ya Allah ka karbi ceton 'ya'yana da su ka rigaye ni (mutuwa) a
kaina, da makamantan haka. Amma matattu kam ba a neman komai a wajensu; ceto ne
ko waninsa, kuma daidai ne sun kasance annabawa ne ko wassunsu; saboda hakan ba
a shar'anta shi ba, kuma saboda macecce aikinsa ya yanke sai wadda shari'a ta
toge; ( ya zo) cikin sahihu Muslim daga Abu Hurairata (r a) ya ce:
(( إذا مات ابنُ آدم انْقَطع عملُه إلا من
ثلاثٍ: صدقةٍ جاريةٍ أو علمٍ يُنتفَع به، أو ولدٍ صالحٍ يدعو لَه ))
Ma'ana: " Idan 'dan
Adam ya mutu aikinsa ya yanke sai guda uku: sadaka da ta ke gudana, ko kuma
ilimi da ake amfana da shi, ko kuma da na gari da ya ke masa addu'a ".
Kuma abin sani kawai ya hallata ne a nemi ceto daga annabi (s a w) a lokacin da
ya ke raye da kuma ranar kiyama ne = saboda yana da iko akan hakan; wato yana
da ikon isa don ya roki ubangijinsa ga mai neman. amma a (rayuwar) duniya kam to
sananne ne hakan ba wai ya kebanta da shi kadai ba ne, kai haka ya game shi da
kuma waninsa; domin ya halatta ga musulmi ya ce wa dan'uwansa:
(( اشفِع لِي إلى ربِّي في كذا وكذا بمعنى: ادع
الله لي ))
Ma'ana: " Ka nema
min ceton ubangijina cikin kaza da kaza; ma'ana: ka roka min Allah! ", ya
kuma halatta ga wadda aka gaya
masa hakan ya roki Allan ya kuma nemi ceton wa 'dan'uwansa; idan wannan abin
neman yana daga cikin abin da Allah ya halatta nemansa. Amma ranar (tashin) kiyama
wani mutum ba shi da damar ceto har sai bayan Allah mai tsarki ya masa izini;
kamar yadda Allah madaukaki ya ce:
ﭽ ﯚ ﯛ ﯜ ﯝ ﯞ ﯟ ﯠﯡ ﯾ ﭼ [البقرة: ٢٥٥ ]
Ma'ana: " Babu wadda
zai yi ceto a wajensa face da izininsa ". Amma halin mutuwa kam to wannan
hali ne kebancecce, baya halatta a riskar da shi (ayi kiyasinsa) da halin mutum
kafin mutuwa, ko kuma da halinsa bayan tayar da mutane (daga kabari) da kuma
fitar da su; saboda aikin mutum (a wannan lokacin) ya yanke, kuma ya kaura da
aikinsa, sai dai abin da shari'a ta toge; kuma neman ceton matattu baya cikin
abin da shari'ar ta toge; don haka baya halatta a riskar da shi da haka. Kuma
ba makawa lallai annabi (s a w) bayan rasuwarsa yana raye a cikin kabarinsa
rayuwa irin ta barzakh; wadda kuma ta fi rayuwar SHAHIDAI cika; sai dai ita
(wannan rayuwar) ba irin rayuwarsa ba ne ta kafin rasuwarsa, kuma ba irin
rayuwar da zai yi ba ne a yinin kiyama, kai dai! rayuwa ce da ba wadda ya san
hakikaninta da yanayinta sai Allah mai tsarki; shi yasa ma fadinsa (a s) ya
gabata cikin hadisi madaukaki:
(( ما
من أحدٍ يُسلِّم عليَّ إلا ردَّ اللهُ عليَّ رُوحِي حتى أَرُدَّ عليه السلامَ ))
Ma'ana: " Babu wani
mutum guda da zai min sallama face Allah ya dawo min da raina don na
amsa masa sallaman ", sai haka ya nuna cewa shi (manzo s a w) macecce ne, kuma
ransa ya rabu da jikinsa, sai dai akan dawo da shi zuwa gare shi lokacin da aka
yi masa sallama, su kuma nassoshi (dalilai) da su ke nuni kan rasuwarsa na
daga alqur'ani da sunna sanannu ne, kuma al'amari ne da ma'abuta ilimi su ka
yi ittafaki akansa sai dai kuma hakan baya hana rayuwarsa ta barzakh, kamar
yadda mutuwan shahidai bai hana rayuwarsu ta barzakhun da aka ambata cikin
fadinsa madaukaki ba:
ﭽ ﮔ ﮕ ﮖ ﮗ ﮘ ﮙ ﮚ ﮛﮜ ﮝ ﮞ ﮟ ﮠ ﮡ ﮢ ﭼ [آل عمران: ١٦٩] Ma'ana:
" Kada ku yi zaton wadanda aka kashe su don daukaka kalmar Allah matattu
ne, A'a rayayyu ne, a wajen ubangijinsu ake azurta su ".
Abin sani kawai mun shumfuda Magana ne kan wannan mas'alar
saboda bukatan hakan; sakamakon yawa-yawan wadanda su ke kawo shubuha a wannan
babin, sannan su kira (mutane) zuwa ga shirka da kuma bautan matattu koma bayan
Allah. Muna kuma rokon Allah ga mu da sauran musulmai kubuta (da kariya) daga
dukkan abin da ya saba wa shari'arsa (Allah). Allah shi ne mafi sani.
Amma abinda sashin masu ziyara ke aikatawa na
daga sauti a wajen kabarinsa (s a w), da kuma dogon tsayuwa a can to wannan shima
ya saba wa abinda aka shar'anta; saboda Allah mai tsarki ya hana al'umma ta
daga sauti sama da sautin wannan annabin (s a w) da kuma bayyanar masa magana
kamar bayyanawan sashinsu ga sashi, ya kuma kwadaitar da su kan runtse
(kankanta) sauti a wajensa cikin fadinsa madaukaki:
ﭽ ﮠ
ﮡ ﮢ ﮣ
ﮤ ﮥ ﮦ
ﮧ ﮨ ﮩ
ﮪ ﮫ ﮬ
ﮭ ﮮ
ﮯ ﮰ ﮱ
ﯓ ﯔ ﯕ
ﯖ ﯗ ﯘ
ﯙ ﯚ ﯛ
ﯜ ﯝ ﯞ
ﯟ ﯠ ﯡ
ﯢ ﯣ ﯤﯥ
ﯦ ﯧ ﯨ ﯩ ﯪ ﭼ
Ma'ana: " Ya ku wadanda su ka yi imani
kada ku daga sautinku sama da sautin wannan annabin, kuma kada ku bayyana masa
magana kamar yadda sashinku ke bayyana wa sashi; sai aikinku ya rushe alhali ku
ba ku sani ba *. Lallai wadanda su ke runtse (kankanta) sautinsa a wajen manzon
Allah to wadannan sun e wadanda Allah ya jarrabi zucciyarsu don tsoronsa
(takawa) suna da wata irin gafara da wani irin lada mai girma ", kuma
saboda dogon tsayuwa a wajen kabarinsa (s a w) da kuma yawaita maimaita sallama
(a gare shi) zai kai zuwa ga cunkoson da yawaita ihu da kuma daguwan sautuka a
wajen kabarinsa (s a w); wannan kuma ya saba wa abin da Allah ya shar'anta shi
ga musulmai a cikin wadannan ayoyi da hukuncinsu yak e tabbace (ba a shafe su
ba), shi kuwa (s a w) abun girmamawa ne yana raye ko yana mace; don haka baya
dacewa ga mumini ya aikata – a wajen kabarinsa – abin da ya saba ma ladabin
shari'a.
Haka kuma abinda wassu masu ziyara da
wassunsu su ke yi na kirdadon addu'a a wajen kabarinsa (s a w) yana mai
fiskantan kabarin (ya sa shi a gaba a matsayin algibla) ya daga hanunsa yana
addu'a; to wannan dukkansa ya saba wa abin da magabata na kwarai ke kansa na
daga sahabban manzon Allah (s a w) da wadanda su ka bi su da kyautatawa, A'a
haka din na daga cikin bidi'o'i da aka kirkiro; kuma hakika annabi (s a w) ya
ce:
(( عليكم بسنتي وسنة
الخلفاء الراشدين المهديين من بعدي تمسكوا بها وعضُّوا عليها بالنواجذ، وإياكم
ومحدثات الأمور؛ فإنَّ كلَّ محدثةٍ بدعةٌ، وكلَّ بدعةٍ ضلالةٌ ))
Ma'ana: " Ina
horonku (da riko) da sunnata da kuma sunnar khalifofina shiryayyu masu
shiryarwa a bayana, ku yi riko da su, kuma ku kama su da fikoki, kuma ina
gargadanku kan
kirkirarrun al'amura; saboda kowani kirkirarre bidi'a ne, kuma kowani bidi'a
bata ne ", Abu Dawu'ud da Nasa'i sun fitar da shi da sanadi mai kyau. Kuma
(s a w) ya ce:
(( من أحدث في أمرنا هذا ما ليس منه فهو ردٌّ ))
Ma'ana:
" Wadda ya kirkiro (wani abu) a cikin wannan al'amarinmu (addininmu) wadda
ba ya cikinsa to an mayar masa ", Bukhari da Muslim su ka fitar da shi, a
cikin wata riwayar Muslim:
(( من عمِل عملاً ليس عليه أمرنا فهو ردٌّ ))
Ma'ana:
" Wadda ya aikata wani aiki wadda al'amarinmu (addininmu) ba a kansa ya ke
ba to an mayar masa ". Kuma Aliyu bnul Husain (ZAINUL ABIDINA) (r anhuma)
ya ga wani mutum na addu'a a wajen kabarin annabi (s a w) sai ya hana shi hakan
kuma ya ce: Shin ba zan baka labarin hadisin da na ji shi daga babana (Husain r
a) daga kakana (Aliyu bn Abiy Dalib r a) daga manzon Allah (s a w) lallai shi
ya ce:
(( لا تتخذوا قبري عيداً، ولا بيوتكم قبورًا؛
وصلُّوا عليَّ؛ فإنَّ تسليكم يبلغني أينما كنتم ))
Ma'ana: " Kada ku
riki kabarina wajen kai komo, haka kuma (kada ku riki) gidajenku kuma (a
matsayin) kaburbura (da ba a salla a cikinsu); kuma ku rinka min salati; saboda
sallamarku zai iso ni a duk inda ku ke ", ALHAAFIZ MUHAMMAD BN ABDILWAHID
ALMAKDASIY ne ya fitar da shi a cikin littafinsa ALMUKHTARAH.
Haka kuma abin da wassu masu ziyara su ke yi
a wajen yi masa sallaman (s a w) na dora (hanun) dama kan hagu a saman kirji ko
kuma kasansa kamar yanayin mai sallah; shi ma wannan yanayin ba ya halatta (a aikata shi) a wajen yi masa
sallama (s a w) haka kuma wajen sallama ga waninsa daga cikin masu mulki da
jagorori da wassunsu; saboda kasancewanta yanayi ne na kaskanci da kankan da
kai da kuma ibada da bata dacewa sai ga Allah; kamar yadda ALHAFIZ IBNU HAJAR
(r l) a cikin ALFAT'HU ya hakaito daga maluma, al'amarin cikin haka a fili kuma
a sarari ya ke ga wadda ya yi tunanin matsayin kuma ya zama manufarsa shi ne
bin magabata na kwarai, Amma wadda TA'ASSUBANCI da son zuciya da kuma bi irin
na makaho (ga wassu maluman bidi'a) tare da munana zato ga masu kira zuwa ga
shiriyar magabata na kwarai to al'amarinsa yana ga Allah, muna kuma rokon Allah
ga mu da shi = shiriya da datarwa wajen fifita gaskiya akan abin da ke waninsa,
lallai shi (Allah) mai tsarki shi ne mafi alkhairin wadda ake roko.
Haka kuma abinda wassu mutane ke aikata shi
na fiskantar wannan kabari madaukaki daga nesa da kuma mommotsa lebba biyu da
sallama ko addu'a; duk wannan shi ma na jinsin abin da ke kafinsa na
kirkirarrun abubuwa; kuma baya dacewa (halatta) ga wani musulmi ya kirkiri wani
abu a cikin addininsa da Allah bai yi izini da shi ba; sannan shi – da wannan
aikin nasa – ya fi kusa da yi masa JAFA'I (s a w) JIBINTARSA DA KUMA GARAUTAKA;
kuma hakika AL'IMAM MALIK (r l) ya yi inkarin (tsawatar) akan wannan aikin da
makamantansa, ya kuma ce:
(( لن يصلح آخر هذه الأمة
إلا ما أصلح أولها ))
Ma'ana:
" Ba abin da zai gyara Karshen wannan al'ummar sai abin da ya gyara
farkonta ", kuma sananne ne lallai
shi abin day a gayra farkon wannan al'ummar shi ne tafiyarsu kan turban annabi
(s a w) da kuma khalifofinsa shiryayyu, da kuma sahabbansa yardaddu da kuma
wadanda su ka bi su da kyautatawa, kuma babu abin da zai gyara karshen wannan
al'ummar sai rikonsu da hakan da kuma tafiyarsu akansa. Allah ya datar da
musulmai zuwa ga abin da tsiransu da rabautarsu da kuma izzarsu a duniya da
lahira ya ke cikinsa; lallai shi mai kyauta ne mai karimci.
FADAKARWA: Ziyaran kabarin
annabi (s a w) ba wajibi ko sharadi ne a aikin hajji ba, kamar yadda wassu
marasa ilimi da makamantansu (kamar ma'abuta son zuciya) su ke zato, A'a ita
dai (ziyarar) mustahabbi ce ga kan wanda ya ziyarci masallacin manzo (s a w) ko
kuma ya kasance a kusa da shi (a madina). Amma na nesa da madina ba shi da
damar daure sirdinsa (da niko garinsa don tahowa) da nufin ziyarar kabari, sai
dai an sunnata masa daura sirdinsa (bulaguro) da nufin ziyartar wannan
masallaci mai girman; in ya iso mata kuma (Madina) sai ya ziyarci kabari
madaukaki da kuma kabarin sahabbai biyun (Abubakar da Umar – r a – kuma ziyarar
kabarinsa (a s) da kabarin abokansa (r a) ya samu shiga ne (a matsayin) mabiyin
ziyarar masallacinsa (s a w) (wato: ziyarar masallacinsa shi ne asali,); haka
kuma ya kasance ne saboda abin day a tabbata a cikin (littatafa biyu)
ingantattu (Bukhari da Muslim) lallai annabi (s a w) ya ce:
(( لا
تُشد الرِّحالُ إلا إلى ثلاثة مساجد؛ المسجدِ الحرام، ومسجدي هذا، والمسجدِ الأقصى
))
Ma'ana: " Ba'a daura sirdi (a kuma kimtsa
tafiya da nufin lada) Sai in zuwa ga masallatai ne guda uku:
1)
Masallaci mai alfarma(makkah)
2)
Masallacina wannan.
3) da kuma masallaci mai
nisa (da ke Kudus) " to da daura sirdi (da shiga mota ko jirgi) da nufin
zuwa kabarinsa (a s) ko kabarin waninsa shari'a ne to da ya nuna wa al'umma
hakan kuma day a shiryad da su zuwa gare zuwa ga falalansa; saboda shi ne ya fi
dukkan mutane yin nasiha (ga mutane), kuma shi ne ya fi su ilimin Allah (da
abin da Allah ya ke so) sannan shi ya fi su tsananin tsoronsa, kuma ya isar (da
manzanci bai boye ba) isarwa mabayyaniya, ya kuma nuna wa al'ummarsa dukkan
alkhairi, sannan ya hane ta daga dukkan sharri; to ta yaya kuma bayan ya yi
gargadi kan daura sirda (da bulaguro) in ba ya zuwa wadannan masallaci guda
ukun ba!!! Ya kuma ce:
(( لا تتخذوا قبري عيدا، ولا بيوتكم قبورا؛
وصلوا عليَّ فإنَّ صلاتكم تبلغني حيث كنتم ))
Ma'ana: " Kada ku
riki kabarina wajen kai komo, haka kuma (kada ku riki) gidajenku kuma (a
matsayin) kaburbura (da ba a salla a cikinsu); kuma ku rinka min salati; saboda
salatinku zai iso ni a duk inda ku ke ",Shi kuma maganan shari'ancin daura
sirdi (yin bulaguro) zuwa ga kabarinsa (s a w) zai kai ya zuwa rikonsa idi (gun
kai komo (da ya hana cikin wannan hadisin), da kuma aukuwan abin da annabin (s
a w) ya ji tsoron faruwansa na wuce – gona – da – iri da wuce iyaka wajen
yabonsa, kamar yadda mafi yawan mutane su ka auka cikin hakan saboda sun
kudurta shari'ancin bulaguro don ziyartar kabarinsa (a s).
Amma abinda ake rawaitowa na hadisai a wannan
babin wadanda wadda ya fadi shari'ancin yin bulaguro ya zuwa kabarinsa (a s) su
ke kafa hujja da su = to hadisai ne da sanadinsu mai rauni ne, kai na karya ne
ma, kamar yadda wadanda ake musu lakabi da ALHUFFAZ (wato: bajamayen maluma a
ilimin hadisin manzo – s a w - ) su ka fadakar kan haka; kamar: ADDARAKUDUNIY,
da ALBAIHAKIY da ALHAFIZ IBNU HAJAR da WASSUNSU; don haka baya halatta a gwara
su da hadisai ingantattu da su ke nuni kan haramcin bulaguron in bag a
masallatai ukun ba.
Ya kai makaranci! Ga wani abu wadannan hadisan
karyan (rubabbun hadisai) da ke wannan babin domin ka sansu kuma ka nisanci
ruduwa da su:
Na farko:
(( من حجّ ولم يزرني فقد جَفانِي ))
Ma'ana: " Duk wanda ya yi aikin hajji,
bai kuma ziyarce ni ba; To ya min wauta kuma ya gajarta wajen ban hakkina ''.
Na biyu:
(( من زارني بعد مماتي فكأنما زارني في حياتِي
))
Ma'ana: '' Duk wadda ya ziyarce ni bayan
mutuwa ta to kamar ya ziyarce ni ne a rayuwa ta ''.
Na uku:
(( من
زارني وزار أبي إبراهيم في عامٍ واحدٍ ضمِنْت له على الله الجنة ))
Ma'ana: '' Duk wadda ya ziyarce ni, kuma ya
ziyarci Babana Ibrahim a shekara 'daya; To na masa lamunin Aljanna a kan Allah ''.
Na hudu:
(( من
زار قبري وجبت له شفاعتي ))
Ma'ana: '' Wanda ya ziyarci kabarina cetona ya wajaba (tabbata)
masa ''.
Wadannan hadisan da makamantansu ba wani abu
da ya tabbata daga cikinsu daga annabi (s a w); ALHAFIZ IBNU HAJAR ya fada a
cikin ATTALKHIIS (Attalkhiis al habiir) – bayan ya ambaci mafi yawan wadannan
riwayoyin -: " Hanyoyin wannan hadisin dukkansu masu rauni ne, ALHAFIZUL
UKAILIY ya ce: Ba wani abu da ya inganta a wannan babin, SHEKHUL ISLAM IBNU
TAIMIYYA (r l) KUMA ya yi yanke cewa wadannan hadisan dukkansu: MAUDU'AI NE (na
karya ne), kuma dai (Ibnu Taimiyya) ya ishe ka wajen ilimi da hadda da kuma
lege – liken karatu. Kuma da wani abu daga cikinsu ya inganta to da sahabbai (r
a) sun riga mutane aiki da shi, da kuma bayanin haka ga al'umma, da kiransu
zuwa gare shi; saboda su ne mafi alkhairin mutane bayan annabawa, kuma su su ka
fi su (mutane) sanin dokoki da iyakokin Allah da kuma abin da ya shar'anta a
bayinsa, kuma su su ka fi yin nasiha ga Allah da kuma halittunsa; to yayin da
ba a ciro wani abu daga gare su ba; hakan sai ya yi nuni cewa lallai hakan
(nufan kabari da ziyara daga wani gari) ba shari'a ba ne; to kai da wani abu ma
ya inganta daga cikinsu (hadisai) to da wajibi ne a dauki hakan da cewa na nuni
ne akan ziyara ta shari'a wacce babu bulaguro a cikinta don nufan kabari; don
(neman) yin jam'i (hade) tsakanin hadisan. ALLAH SUBHANAHU WA TA'ALA shi ne
mafi sani ".
Alhamdu lil lah
07 / 11 / 1429h = 06
/ 11 / 2008m.
FASALI: CIKIN MUSTAHABBANCIN ZIYARTAR MASALLACIN QUBA'A DA KUMA
(MAKABARTAN) BAQI'I:
Kuma an so ga mutmumin
da ya ziyarci Madina ya ziyarci masallacin Quba'a ya kuma yi salla a cikinsa;
saboda abin day a zo cikin (littatafa) ingantattu guda biyu (sahihul Bukhari da
sahihu Muslim) daga hadisin (Abdullahi) bn Umar (r a); lallai ya ce:
((
كان النبيُّ r يزور مسجد قباء راكباً وماشياً، ويصلِّي فيه
ركعتين ))
Ma'ana: " Annabi (s a w) ya kasance yak an ziyarci masallacin
Quba'a akan abin hawa (a wani lokaci, a wani lokacin kuma) da kafa; sa an nan
kuma ya sallaci raka'a biyu a cikinsa ", (ya zo) kuma daga Sahal bn Hunaif
(r a) lallai ya ce; Manzon Allah (s a w) ya ce:
(( من تطهَّر في بيته ثم أتى مسجد قباء
فصلَّى فيه صلاةً كان له كأجر عمرةٍ ))
Ma'ana: " Duk wadda ya
tsarkaka (alwala) a gidansa sa an nan ya zo masallacin Quba'a; sai kuma ya
sallaci wata salla a cikinsa to yana da kamar ladan umra ".
Kuma
an sunnanta masa ziyartan kabarurrukan Baqi'I, da kabarurrukan wadanda su ka yi
shahada (a Uhud) da kabarin Hamza (r a); saboda annabi (s a w) ya kasance yak
an ziyarce su ya kuma yi musu addu'a, kuma saboda fadinsa (s a w):
(( زُورُوا
القبورَ؛ فإنها تذكِّرُكُمُ الآخرةَ ))
Ma'ana:
" Ku ziyarci kaburbura; domin suna tuna mu ku Lahira " Muslim ne ya
ruwaito shi. Kuma annabi (s a w) ya kasance yana ilmantar da sahabbansa
idan su ka ziyarci kabarurruka da su ce:
(( السلام
عليكم أهلَ الديار من المؤمنين والمسلمين، وإنَّا إنْ شاء الله بِكُم لاحقون، أسأل
اللهَ لنا ولكم العافيةَ ))
Ma'ana:
" Aminci ya tabbata a kan
ku ya ku ma'abotan wadannan gidaje na mu'uminai da musulmai, Kuma muma – In
Allah ya so – Ma su haduwa ne da ku, muna roka mana Allah lafiya (kariya daga azaba
…) – mu da ku " Muslim ne ya ruwaito shi daga hadisin Sulaiman bn
Buraidata daga Babansa. Haka kuma tirmiziy ya fitar daga (Abdullahi) bn Abbas
(r a) ya ce: Annabi (s a w) ya wuce kaburburan Madina; sai ya fiskance su da
fiskarsa sa an nan ya ce:
((
السلام عليكم يا أهل القبور، يغفر الله لنا ولكم، أنتم سلفُنا ونحن بالأثر ))
Ma'ana: " Aminci ya tabbat a gare ku yak
u ma'abuta kaburbura! Allah ya mana gafara mu da ku, ku kuka rigaye mu, mu kuma
muna tafe ".
Daga
wadannan hadisan za a san cewa lallai ita ziyara ta shari'a ya zuwa kaburbura =
manufarta shi ne: tuna lahira (wadda hakan sababi ne na gyara aiki) da kuma
kyautata wa matattu da yi musu addu'a tare da nema musu rahama.
Amma
ziyararsu da su ke yi da nufin roko (n Allah) a wajen Kaburbura, ko kuma
tsayuwa a wajen tare da jimawa, ko kuma rokonsu (Mamatan) biyan bukatu, ko
warkad da marasa Lafiya, ko kuma rokon Allah da su, ko da matsayinsu, ko
makamancin haka; =To (duk) wannan ziyara ce ta bidi'a, abun kuma kyama, Allah
bai shar'anta ta ba, haka manzonsa, sannan magabata na kwarai (Allah ya yarda
da su) ba su aikata ta ba, Kai ta na cikin HUJUR (yawaita Magana kan abin da
bai dace da shari'a ba) da Manzon Allah ya yi hani akai cikin fadinsa:
[
زوروا القبور ولا تقولوا: هُجْراً]
Ma'ana: " Ku ziyarci
kabari, amma kada ku fadi abin da ba daidai ba (kamar abubuwan da su ka
gabata).
Wadannan abubuwan da aka ambata (a baya) Duk
kan su sun hadu wajen kasancewarsu bidi'a amma martabobinsu da matsayinsu sun
banbanta; saboda sashensu: Bidi'a ne ba shirka ba; kamar rokon Allah mai girma
da daukaka wajen kabari, da kuma rokonsa da hakkin mamaci ko matsayinsa … da
makamancin haka, Yayin da sashen su kuma suna cikin (nau'in) babban shirka;
kamar rokon mamata da kuma neman agajinsa … da makamantan haka.
Kuma hakika bayanin wannan dalla – dalla ya
gabata cikin abin da ya gabata; don haka ka fadaka! Kuma ka kiyaye!! Sannan ka
roki ubangijinka datarwa da shiriya zuwa ga gaskiya!!!; domin shi (Allah) mai
tsarki shi ne mai datarwa kuma mai shiryarwa, babu wani abun bauta da cancanta
waninsa, kuma babu ubangiji sai shi.
Wannan shine karshen abin da mu ka yi nufin
IMLA'INSA (shiftarsa), godiya da yabo sun tabbata ga Allah a farko da karshe.
Salati da sallama kuma su kara tabbata ga
bawansa kuma manzonsa kuma zabebbensa daga cikin halittunsa Muhammadu, da kuma
iyalansa da sahabbansa, da wadda ya bi su da kyautatawa zuwa ranar sakamako.
No comments:
Post a Comment