SUNNONIN DAREN JUMA'A DA YININTA
Bismillahir rahmanir rahiim.
Lallai yin aiki da sunnoni tabbatattu dayawa sun tabbata daga aikin Annabi Muhammad (SAW) ko daga umurninsa, a cikin daren juma'a ko a yininta, Ga muhimmai daga waxannan sunnoni:
Lallai yin aiki da sunnoni tabbatattu dayawa sun tabbata daga aikin Annabi Muhammad (SAW) ko daga umurninsa, a cikin daren juma'a ko a yininta, Ga muhimmai daga waxannan sunnoni:
1-
Sunnah ne –a yinin juma'a da darenta- a yawaita yin salati ga
annabi (SAW) saboda faxinsa (SAW):
Ma'ana: (Ku
yawaita salati a gare ni a ranar juma'a).
2-
A sallar asubar wannan yinin (na juma'a) an sunnata liman ya
karanta ''suratus sajadah, da Suratu al-insaan'';
Saboda kasancewar annabi (SAW) ya tabbata akan aikata hakan([2]).
A cikin yininta
kuma a karanta ''suratu alkahf''; saboda faxinsa
(SAW):
"مَنْ قَرَأَ سُورَةَ الْكَهْفِ يَوْمَ الْجُمُعَةِ
سَطَع لَهُ نُورٌ من تحت قدمه إلى عنان الـسماء يـضيء به
Ma'ana: (Duk
wanda ya karanta ''suratu alkahf'' a yinin juma'a wani irin haske zai vullo
masa daga qarqashin dugaduginsa zuwa sararin
sama; wanda kuma zai haskaka masa gaba a ranar tashin kiyama, kuma za a gafarta
masa abinda ke tsakanin juma'oi guda biyu).
3-
An sunnata yin sammako zuwa ga sallah,
don samun lada mai girma; ya zo a cikin hadisin Abu-hurairah
(RA) cewa lallai Manzon Allah (SAW) yace:
"مَنِ اغْتَسَلَ يَوْمَ الجُمُعَةِ غُسْلَ الجَنَابَةِ
ثُمَّ رَاحَ فَكَأَنَّمَا قَرَّبَ بَـدَنَةً، وَمَـنْ رَاحَ فِي الـسَّاعَةِ الثَّانِيَةِ
فَكَأَنَّمَا قَرَّبَ
بَـقَرَةً، وَمَنْ رَاحَ فِي السَّاعَةِ الثَّالِثَةِ فَـكَأَنَّمَا قَرَّبَ كَبْشًا
أَقْـرَنَ، وَمَنْ رَاحَ فِي السَّاعَةِ
الرَّابِعَةِ فَكَأَنَّمَا
قَرَّبَ دَجَاجَـةً، وَمَنْ رَاحَ فِي الـسَّاعَةِ الخـَامِسَةِ فَكَأَنَّـمَا قَرَّبَ
بَيْضَةً، فَإِذَا خَرَجَ
Ma'ana: (Duk
wanda ya yi wanka a ranar juma'a irin wankan janaba; sannan ya tafi masallaci
–a farkon lokaci- to kamar ya bada sadakar raqumi,Shi
kuma wanda ya je a lokaci na biyu to kamar ya yi sadaka da saniya, Wanda kuma ya
tafi a lokaci na uku shi kuma kamar ya bada sadakar rago mai qaho
ne, Wanda ya tafi a lokaci na huxu to kamar ya bada
sadakar kaza, Wanda kuma ya tafi a lokaci na biyar to kamar ya bada sadakar
kwai. Idan limami ya riga ya fito to sai Mala'iku su halarto suna sauraron huxuba).
Da kuma saboda faxinsa (SAW):
"مَنْ اغْتَسَلَ يَوْمَ الجُمُعَةِ وَغَـسَّلَ،
وَبَـكَّرَ وَابْـتَكَرَ، وَدَنَا وَاسْتَمَعَ وَأَنْصَتَ، كَانَ لَهُ بِكُلِّ خُطْوَةٍ
Ma'ana:
(Duk wanda yayi wanka a ranar juma'a, ya kuma zama sababin wanka, ya kuma yi
sammako zuwa masallaci, ya kusanci limami; ya saurari huxuba,
to duk wani taku da yayi yana da ladan shekara; ladan azumtarta da tsayuwan
dararen cikinta).
4-
An sunnata yin wanka a cikin yinin juma'a;
saboda hadisin Abu-hurairah (RA) wanda ya gabata, cewa:
Ma'ana: (Duk
wanda yayi wanka a ranar juma'a irin wankan janaba).
Kuma ya dace
mutum ya kwaxaitu wajen aikata wankan juma'a;
kada ya barshi, musamman ga mutanen da suke da warin jiki, ko na aiki.
5-
Sunna ne a sanya tirare da yin tsafta, da kuma gusar da
abinda ya dace a gusar daga jiki: wato
kamar yanke farce da wanin haka.
Lallai kuma
shi ''tsafta'' wani abu ne qari akan ''yin
wanka''; saboda shi ''tsafta'' ya kan kasance ne ta hanyar yanke duk wani wari
da kuma abubuwan da ke jawo shi, kamar gashi da shari'a ta yi umurnin a kawar
da shi, da kuma faratu; don haka; an sunnata aske gashin gaba tare da
wankan juma'a, haka kuma tuzge gashin hamata, da yanke farce, da rage gashin
baki, tare da shafa turare; saboda hadisin Salman (RA) daga annabi (SAW) yace:
"لاَ يَغْتَسِلُ رَجُلٌ يَوْمَ الجُمُعَةِ وَيَتَطَهَّرُ مَا
اسْتَطَاعَ مِنْ طُهْرٍ، وَيَدَّهِنُ مِنْ دُهْنِهِ، أَوْ يَمَسُّ مِنْ
Ma'ana: (Mutum ba
zai yi wanka a ranar juma'a ba, ya kuma tsarkaka da abinda ya sawwaqa
na daga tsarki, ya kuma shafa mansa, ko kuma ya shafa tiraren gidansa).
Alhafiz
Ibnu-hajar yace: «cewa da aka yi:
"مِن طُهْرٍ":
Abinda ake nufi
da shi, shine kaiwa maqura wajen tsaftace jiki. Shi kuma jingina wannan tsafta da aka
yi akan wankan juma'a: ana xauka daga gare shi
cewa: abinda ake nufi da wannan tsaftacewa shine, ta hanyar aske gashin-baki,
da farce, da gashin-gaba» ([8]).
6-
Kuma an sunnata ma bawa ya sanya mafi kyan tufarsa;
Saboda hadisin Abdullahi xan Umar
(RA):
"أَنَّ عُمَرَ بْنَ الخَطَّابِ t
رَأَى حُلَّةً سِيَرَاءَ عِنْدَ بَابِ الـمَسْجِدِ، فَـقَالَ: يَا
رَسُـولَ اللَّهِ! لَوِ
اشْتَرَيْتَ هَذِهِ،
فَلَبِسْتَهَا يَوْمَ الجُمُعَةِ، وَلِلْوَفْدِ؛ إِذَا قَدِمُوا عَلَيْك".
Ma'ana: (Lallai
Umar xan Alkhaxxab –RA- ya ga wani gyauto da
mayafi mai zane-zane da aka sana'anta shi daga ''alharir'' a bakin kofar
masallaci, sai yace: Ya ma'aikin Allah! Da ka sayi ''wannan''; sai ka riqa
sanya shi a ranar juma'a, da kuma in baqi sun zo
maka).
Imamu Albukhariy
ya kafa hujja da wannan hadisi, kan: sanya mafi kyan tufa don tafiya sallar
juma'a, a inda yake cewa: ''Babi da ke magana kan sanya mafi kyan abinda ya
mallaka''.
Alhafiz
Ibnu-hajar yace: «lallai fiskar hujja cikin wannan
hadisi ga wannan babin shine: Annabi –SAW- ya tabbatar da Umar -RA- kan asalin
yin ado da sanya tufa mai kyau don sallar juma'a» ([9]).
Da kuma saboda faxinsa
(SAW):
Ma'ana: (Lallai xayanku
ba laifi akansa; ya sayi riga da wando saboda yinin juma'a, qari
akan kayan da yake aikinsa da su).
7-
Wanda ya shiga cikin masallaci a yinin juma'a an sunnata cewa
kada ya zauna har sai ya sallaci raka'oi guda biyu; Saboda annabi (SAW) ya yi umurni da cewa a aikata haka.
Saidai anso ya taqaita su matuqar ya samu limaminsa yana cikin huxuba([11]).
8-
Kuma an sunnata yawaita yin addu'a,
ana kuma neman ya kirdadi ''lokacin amsa ta''; Saboda faxinsa
(SAW):
"إنّ فِي الجُمُعَة لسَاعَةٌ، لاَ يُوَافِقُهَا
عَبْدٌ مُسْلِمٌ، وَهُوَ قَائِمٌ يُصَلِّي، يَسْأَلُ اللَّهَ تَعَالَى شَيْئًا، إِلا
Ma'ana: (Lallai a
cikin yinin juma'a akwai wata sa'a –lokaci xan taqaitacce-
bawa musulmi ba zai dace da shi ba, yana tsaye yana sallah, yana kuma roqon
Allah wani abu; face Allah ya biya masa buqata).
Wannan shine abinda ya sauwaqa a wannan dama, da fatan Allah ya mana jagora kan aiki
da sunnonin manzonsa (SALLAL LAHU ALAIHI WA SALLAMA) sau-da-qafa.
24/04/1436H = 13/02/2015M
No comments:
Post a Comment