DOGARO DA TAWAKKALI GA ALLAH TA'ALAH التوكل على الله تعالى DR. ALIYU ALHUZAIFY 10 6 1440

HUDUBAR MASALLACIN ANNABI

(صلى الله عليه وسلم)

JUMA'A, 10/Jumadal Akhirah/1440H

daidai da 15/FABARAIRU/ 2019M

LIMAMI MAI HUDUBA

SHEIKH DR. ALIYU DAN ABDURRAHMAN ALHUZAIFIY

TARJAMAR

ABUBAKAR HAMZA

TAWAKKALI GA ALLAH TA'ALAH

(التوكل على الله تعالى)

Shehin Malami wato: Aliyu bn Abdurrahman Alhuzaifiy–Allah ya tsare shi- ya yi hudubar juma'a mai taken: TAWAKKALI GA ALLAH TA'ALAH,Wanda kuma a cikinta ya tattauna, akan

بسم الله الرحمن الرحيم

HUDUBAR FARKO

Godiya ta tabbata ga Allah Mabuwayi Mai yawan gafara,  Mai hakuri abin godiya. Ga Ubangijinmu ne -Mabuwayi da daukaka- falala take, da yabo mai kyau, da ni'imomi na zahiri dana boye, ba mu iya kididdige yabo a gare shi, Shi kamar yadda ya yi yabo ne ga kanSa.

Ina shaidawa babu abin bautawa da gaskiya sai Allah shi kadai yake bashi da abokin tarayya, Masanin abinda suke a cikin kiraza.

Kuma ina shaidawa lallai annabinmu kuma shugabanmu Muhammadu bawanSa ne ManzonSa, wanda Allah ya turo shi domin rahama ga Talikai.

Ya Allah ka yi dadin salati da sallama da albarka ga bawanka kuma Manzonka Muhammadu da iyalansa da sahabbansa, salati da sallama masu dawwama, har zuwa ranar tayarwa da hisabi.

Bayan haka

Ku yi takawar Allah, ta hanyar aikata kyawawan ayyuka, da kauracewa munana, domin hakan shine hanyar samun yardar Allah (سبحانه), da rabauta da samun darajoji a cikin Aljannoni, da gyaruwan halaye, a cikin wannan rayuwar, da kuma bayan mutuwa.

Ya ku Musulmai

Ko yaushe, ku tuna Rahamar da Allah ya muku, a lokacin da ya zubo ni'imominSa akanku na zahiri da kuma a boye. Kuma ku girmama ni'imar Alkur'ani, da ni'imar sunnar Annabi mai yin bayani da fassara ga wannan Littafi Mabuwayi, saboda Allah ya daukaka Mutum ne da su, izuwa ga matsayin da yafi daukaka, Allah Ta'alah ya ce: "Kuma kada ku yi rauni, kuma kada ku yi bakin ciki, domin ku ne mafiya daukaka, idan kun kasance masu imani" [Ali-imrana: 139].

Kuma Allah (Subhanahu) ya ce: "A'aha! Lallai hakika, littafin masu da'a yana wuri madaukaki (na illiyuna)" [Mudaffina: 18].

Kuma Allah Ta'alah ya ce:  "Kun kasance mafi alherin al'ummah, wanda aka fitar ga Mutane, kuna umurni da alheri, kuma kuna hani da abin ki, kuma kuna imani da Allah" [Ali-imrana: 110], don haka, Daukakar Mutum da kimarsa da alkhairinsa da matsayinsa suna kasancewa ne da akidarsa ta Musulunci, da kuma irin ayyukansa na kwarai, wadanda da su ne, yake kasancewa salihi, mai kawo gyara a cikin wannan rayuwar.

ALKUR'ANI MAI GIRMA, DA SUNNAR ANNABI MUHAMMADU saw, Allah ya raya zukata da su, kuma Allah ya warkar da kiraza da su, daga cututtuka, kuma ya bada basira da su daga makanta, kuma da su yake gusar da nau'ukan shirka da bata da kafirci da ilhadi, kuma yake tsarkake  hankula da zukata da su daga cutukan sha'awowi da shubuhohi, wadanda suke canza fidirar addini mikakkiya da hankula lafiyayyu. Wannan kuma rahama ce daga Allah Mabuwayi da daukaka ga Mutane.

Kuma bayan Allah (سبحانه) ya cire daudodi daga zukata, da munanan halaye, da sifofi ababen zargi, ta hanyar Alkur'ani da Sunnah, Sai ya cusa imani da rassansa a cikin zukatan, domin imani da rassansa ba za su samu gindin zama a zuciyar Mutum ba, sai zuciyar ta wofinta daga abinda yake kishiyantar imanin, saboda kwarya ko masaki ba zai kasance mai tsarki ba, sai an gusar da najasosi daga cikinsa, Sai kuma a sanya abubuwa masu tsarki. To ita ma zuciya kwatankwacin masakin take.

Kuma hakika Allah Ta'alah ya sanar da mu hakan, a farkon surar da Allah ya mayar da annabinSa Muhammadu (صلى الله عليه وسلم) manzo da saukarta, saboda ya kasance annabi ne da saukar: Ikra'a, ya kuma kasance: Manzo, da saukar: Ya Ayyuhal Muddasir, a inda Allah (سبحانه) ya ce: "Ya wanda ya lulluba da mayafi * ka tashi domin ka yi gargadi * kuma Ubangijinka sai ka girmama shi * kuma tufafinka sai ka tsarkake shi * Kuma Gumaka sai ka kaurace muku" [Muddassir: 1-5].  Sai Allah ya umurce shi, a farko, da kiyayar shirka, da yin gargadi ga masu dogewa akansa, da bayanin muninsa, da girman ukubobinsa. Sa'annan sai ya umurce shi da girmama Ubangiji Ta'alah ta hanyar tauhidi da kuma kalmomin yabo. Sa'annan sai ya umurce shi, da yin tsarki, a farko a dunkule, sa'annan sai aka saukar da hukunce-hukuncensa dalla-dalla a bayan haka. Kuma ya umurce shi da kaurace wa Gumaka, da kyale su, da barranta daga masu yin bauta a gare su.

Kuma wadannan ayoyin kamar fadin Allah Ta'alah ne: "Babu tilastawa a cikin addini, hakika shiriya ta bayyana daga bata, don haka, wanda ya kafirta da dagutu, kuma ya yi imani da Allah, to hakika ya yi riko da igiya mai karfi, babu yankewa a gare ta" [Bakara: 256]. Sai Allah ya fara da bayar umurnin cewa a kafirce wa Dagutu, domin imani ya tabbatu a cikin zuciya.

Kuma mafi girman ni'imar Ubangiji ga BawanSa, ita ce Allah ya bashi zuciya lafiyayya, wanda zai shiryar da shi da ita zuwa ga ILIMI MAI AMFANI, DA AIKI NA KWARAI, Allah Ta'alah ya ce: "Ranar da dukiya bata amfani, haka 'ya'ya * sai ga wanda yaje wa Allah da zuciya lafiyayya" [Shu'ara'i: 88-89].

Kuma Annabi (صلى الله عليه وسلم) ya ce: "Ya Allah, lallai ni ina rokonka tabbatuwa cikin wannan lamari (Musulunci), da azama akan ayyukan shiriya, kuma ina rokonka godiya ga ni'imominka, da kyautata ibadarka, kuma ina rokon ka bani harshe mai gaskiya, da zuciya lafiyayya" Tirmiziy ya ruwaito shi, da Ibnu-Hibbana daga hadisin Shaddad dan Aus -رضي الله عنه-.

Daukakar Musulmi, tana ga yin imani, da daukacin ressansa, Allah Ta'alah ya ce: "Kuma daukaka ta Allah ne, da ManzonSa, da kuma Muminai, saidai Munafikai ba su sani ba" [Munafikuna: 8].

Kaskantuwar Mutum kuma, tana cikin ayyukan sabo da zunubai, Allah Ta'alah yana cewa: "Lallai wadanda suke saba wa Allah da ManzonSa, lallai wadannan suna daga cikin mafiya kaskanci" [Mujadala: 20].

Kuma Annabi (صلى الله عليه وسلم) ya fada a cikin ganawarsa da UbangijinSa Madaukaki: "Lallai Kai  kana yin hukunci, kai kuma ba a yin hukunci akanka, kuma lallai wanda ka jibinta baya kaskanta, kuma wanda ka ke ki baya samun daukaka, saboda albarkaka -Ya Ubangijinmu- ya yawaita, kuma ka daukaka" Ma'abuta littafin sunan suka ruwaito shi.

Kuma ya tabbata Annabi (صلى الله عليه وسلم) lallai ya ce: "Imani rassa saba'in da wani abu ne, mafi kololuwarsu shine fadin: LA ILAHA ILLAL LAHU, Mafi kankantansu kuma: Gusar da abu mai cutarwa daga hanya. Itama kunya reshe ne daga imani".

Kuma Ubangijinmu Tabaraka wa Ta'alah ya shar'anta mana, abinda zai amfanar da mu a rayuwarmu, da kuma bayan mutuwarmu, ya kuma hane mu aikata abinda zai cutar da mu a cikin rayuwarmu da kuma bayan mutuwarmu. Kuma shi Mahalicci Mabuwayi da daukaka, aikin biyayya baya amfanar da shi, kuma saba masa baya cutar da shi, Allah Ta'alah ya ce: "Lallai Allah hakika Mawadaci ne daga barin Talikai" [Ankabut: 6].

Kuma yana daga dalilan KUDURAR ALLAH سبحانه  da ILIMINSA da HIKIMARSA da RAHAMARSA da FALALARSA da KYAUTATAWANSA da BAIWARSA, Yadda ya shar'anta wa Musulmi ibadodin da zai samu daukaka zuwa ga darajojin kamala, da tsarkaka, da samun kyan hali da su, domin ya isa izuwa ga abinda aka kaddara masa (na matakan girma), kuma domin ya rabauta (ya samu sa'ida) a cikin rayuwarsa da kuma bayan mutuwarsa, Allah Ta'alah yana fada dangane da sifofin Muminai: "Wadanda suke tsayar da sallah, kuma daga abinda muka azurta su suna ciyarwa * Wadannan sune muminai na hakika, suna da darajoji a wurin Ubangijinsu, da wata gafara, da arziki mai karamci" [Anfal: 3-4].

Sai Ubangiji Mai rahama ya bayyana AYYUKAN ZUKATA, a cikin Alkur'ani da Sunnah, kamar tsarkake niyya (Ikhlasi) da yakini, da rukunnan imani, da tsoro da fata, da wasun haka. Kuma Allah a cikin Alkur'ani da Sunnah ya bayyana AYYUKAN GABBAI, Misalin rukunnan Musulunci, da umurni da kyakkyawa, da hani da mummuna, da makamantansu. Kuma ya fifita sashen ayyukan akan sashe.

Kuma mafi girman abinda Musulmi zai kusanci Ubangijinsa da shi, shine ayyukan zukata, wadanda Allah ya yi umurni da su a cikin Alkur'ani da Sunnah.

Kuma ayyukan zukata sune ginshiki ga ayyukan gabbai.

Kuma Musulmai suna samun fifiko da ayyukan zukata, da kuma sanin ma'anoninsu, da sifantuwa da su, don haka ne Sahabbai -رضي الله عنهم- suka rigayi dukkan Mutane, cikin lamarin ayyukan zukata, kuma suka samu fifiko a cikinsu. Sa'annan sai Tabi'ai, saboda yadda suka san cikakken ma'anoninsu, kuma suke aiki da hakikaninsu, kuma saboda cikar fikihunsu ga harshen Larabci, da cikar tauhidinsu, hasanul Basariy ya ce: "Abubakar, ba ya fi ku ne, saboda yawan azumi da salla ba, saidai saboda abinda ya tabbatu a cikin zuciyarsa".

Kuma yana daga cikin MAFI GIRMAN AYYUKAN ZUKATA, WADANDA SUKA FI DAUKAKA: DOGARO KO TAWAKKALI GA ALLAH MABUWAYI DA DAUKAKA, Allah Ta'alah ya ce: "Kuma ga Allah, za ku dogara, idan kun kasance Muminai" [Ma'idah: 23]. don haka, Tawakkin Bawa ga Allah Ta'alah ibada ne, saboda Allah ya yi umurni da shi, a cikin wannan ayar, da kuma wasu ayoyin. Ma'ana: Ku fawwala al'amuranku gabadayansu zuwa gare shi.

Shi kuma fadinSa (سبحانه): "idan kun kasance Muminai" ya nuna cewa lallai Tawakkali sharadi ne na imani, wato imanin yana koruwa a lokacin da tawakkalin ya tafi.

Kuma Allah Ta'alah ya ce: "Kuma gaibin sammai da kasa na Allah ne, kuma zuwa gare shi ake mayar da dukkan al'amura, sai ka bauta masa, kuma ka dogara akansa" [Hudu: 123]. Sai ya ware tawakkali da ambato, bayan ambaton ibada (saboda muhimmancinsa).

MENENE TAWAKKALI GA ALLAH TA'ALAH?

Ma'anar Tawakkali: Shine Dogaro ga Allah سبحانه cikin lamura gaba dayansu, na Duniya da Lahira, da gaskiya cikakkiya, da kuma tsarkake niyya wanda ya barranta daga shakku, da fawwala dukkan al'amura zuwa ga Mahalicci Mai jin kai Mai iko akan komai, da jin amintuwa da Allah Mai girma, tare da barrantar zuciya daga jin tana wayo da karfi, da yarda da abinda Allah ya hukunta wa Bawa na dukkan al'amura. Duk wanda ya samu wannan matsayi na tawakkali (dogaro ga Allah) to ya samu mafi girman abin nema, kuma Allah ya hada masa dukkan abin samu, kuma Allah Ta'alah ya jibinci al'amuransa, sai ya kasance daga cikin Bayin Allah salihai, Allah Ta'alah ya ce: "Lallai Majibincina shine Allah wanda ya saukar da wannan littafin, kuma shine yake jibintar Salihai" [A'araf:  196].

Kuma Allah Ta'alah ya ce: "Ku saurara! Lallai ne Waliyyan Allah (masoyansa) babu wani tsoro akansu, kuma su ba za su yi bakin ciki ba * Wadannan da suka yi imani, kuma suka kasance masu takawa" [Yunus: 62-63].

Kuma Allah a cikin hadisin kudusiy ya ce: "Ni ina ga yadda Bawana ya yi zatona, kuma lallai ina tare da shi idan ya ambace ni", Bukhariy da Muslim suka ruwaito shi, daga hadisin Abu-Hurairah.

Tawakkali shine mafakar Annabawa -عليهم الصلاة والسلام- wanda yake kare su daga makircin makiyansu.

Kuma Tawakkali shine karfin da ba a rinjayarsa daga makiya Annabawa -عليهم السلام-, kuma da shi Annabawan a cikin rayuwarsu suke fiskantar nau'ukan tsanani da bakin ciki, da musibun da suke sauka, sai su rinjayi kowane tsanani da bacin rai da tawakkali, Allah Ta'alah ya ce: "Kuma ka karanta musu labarin Nuhu, a lokacin da ya ce wa Mutanensa, Ya ku Mutanena, idan matsayina da tunatarwata game da ayoyin Allah sun kasance sun yi nauyi akanku, to ga Allah na dogara, sai ku tara al'amarinku, ku da abubuwan shirkinku, sa'annan kada al'amarinku ya kasance rufaffe akanku, sa'annan ku nemi gamawa da ni, kada ku yi mini jinkiri" [Yunus: 71].

Abdullahi dan Abbas -رضي الله عنه- ya ce: "Kalmar HASBUNAL LAHU WA NI'IMAL WAKIL Ma'ana: Allah ya isar mana, Annabi Ibrahim -عليه السلام- ya fade ta, a lokacin da aka jefa shi a cikin wuta" Bukhariy ya ruwaito.

Kuma Allah Ta'alah yake fada ga AnnabinSa Muhammadu -صلى الله عليه وسلم-: "To, idan sun juya baya, sai ka ce: MA'ISHINA SHINE ALLAH, BABU ABIN BAUTAWA FACE SHI. A GARE SHI NA DOGARA, Kuma shine Ubangijin Al'arshi mai girma" [Taubah: 129].

Kuma Allah Ta'alah yake fada dangane da annabi Hudu -عليه السلام-: "Lallai ni na dogara ga Allah Ubangijina kuma Ubangijinku, babu wata dabba face shine Mai riko ga makwarkwadarta, hakika Ubangina yana kan tafarki madaidaici" [Hudu: 56].

Kuma Allah Subhanahu ya ce: "Sai Musa ya ce: Ya ku Mutanena! Idan kun kasance kun yi imani da Allah, to a gare shi kawai za ku dogara, idan kun kasance Musulmai * Sai suka ce: Ga Allah muka dogara" [Yunus: 84-85].

Kuma Allah (سبحانه) yake fada dangane da dukkan Manzanninsa: "Kuma menene a gare mu, ba za mu dogara ga Allah ba, alhali kuwa ya shiryar da mu ga hanyoyinmu? Kuma lallai ne, mu yi hakuri ga abinda kuka cutar da mu, kuma ga Allah ne masu dogaro za su dogara" [Ibrahim: 12].

Don haka, duk wanda ya tabbatar da ibadar tawakkali ga Allah, to lallai shine mai samun rabo, abin taimako akan kansa, da kuma makiyansa na daga Aljanu da Mutane.

Wanda kuma ya tozarta ibadar tawakkali, ba za a taimake shi ba, kuma zai bata, kuma babu abinda zai amfane shi.

Kuma tawakkali yana daga cikin sifofin Muminai masu tauhidi, Allah Ta'alah ya ce: : "Lallai Muminai, sune wadanda suke idan an ambaci Allah, zukatansu suke firgita, kuma idan an karanta ayoyinSa akansu, su kan kara musu imani, kuma ga Ubangijinsu suke dogara" [Anfal: 2].

Kuma yana daga cikin tawakkali, YIN AIKI DA SABUBBAN DA ALLAH YA SHAR'ANTA, da mu'amalantarsu. Da kuma yin aiki da sabubban da aka sansu ta hanyar jarraba su, da yin riko da su, tare da rashin dogaro akansu, a'a dogaron zai kasance ne ga Allah shi kadai.

Saboda barin sabubba baya cikin tawakkali, kuma sabubban halittu ne na Allah; idan Allahn ya yi nufi sai ya bata su; ya zama ba su yin wani amfani. Idan kuma ya so sai ya sanya amfani a cikinsu, don haka al'amarin gaba dayansa na Allah Ta'alah ne.

Kuma BABBAR SHIRKA a babin tawakkali shine, Mutum ya fawwala al'amarinsa zuwa ga 'dan'uwansa mahaluki, rayayye ko matacce, sai kuma ya dogara akansa, akan irin abinda halittar bata da iko a kai, sai Allah Mabuwayi da daukaka, kamar dogaron Mutum ga wani shehi, da cewa zai gafarta masa zunubansa, ko ya taimake shi akan makiyinsa, ko zai amsa masa addu'arsa, ko ya dogara akansa, da cewa zai masa ceto. Domin ceton Manzon Allah -صلى الله عليه وسلم- a ranar kiyamah tana kasancewa ne, ga kowane Musulmi, da kuma kowane salihi, da izinin Allah. Ko ya dogara ga wata halitta cewa, ita zata warkar da shi, ko ta masa baiwar 'da, da makamancin haka.

Shi kuma kaso na biyu na SHIRKA A BABIN TAWAKKALI, Shine shirkar da bata kai ga babbar shirka ba, wanda kuma ita ce: Ya dogara ga wani cikin wani al'amari daga nau'in al'amurran da yake da iko akansu, kamar ya dogara akansa cewa, shi zai samar masa aiki yi, a inda zai iya, sai ya manta da UbangijinSa Mabuwayi da daukaka, ya yi fatan samu daga 'Dan'uwansa halitta. To wannan nau'i bai kai ga babbar shirka ba. Kuma wajibin shine ya sanya wannan halittar a matsayin daya daga cikin sabubban da yake aiki da su, Amma sai ya dogara ga Allah shi kadai, Wani daga cikin Magabatan kwarai yana cewa: "Wani ba zai yi fatan samun wani abu daga wurin wani ba, face ya rasa fatansa a inda bukatarsa tafi tsananta a gare shi".

Amma, bada wakilci a cikin abinda ake iya na'ibci a cikinsa, misalin saye da sayarwa, to wannan ya halatta, tare da wajabcin kudurta, cewa lallai wakili baya iya cika maka muradinka, sai da taimakon Allah, da ikonsa.

Kuma hakika Allah ya yi alkawarin bayar da mafi girman sakayya akan tawakkali, a inda yace: "Lallai ne Allah yana son masu tawakkali" [Ali-imrana: 159]. Saboda, duk wanda Allah ya kaunace shi, to zai bashi alkhairori, kuma zai kiyaye shi daga sharri da ababen ki, Allah Ta'alah ya ce: "Wanda ya dogara ga Allah, to lallai Allah ne ma'ishinsa" [Dalak: 3]. Wato, UbangijinSa ya isar masa abinda ya dame shi, ya ke bakanta masa, kuma zai gyara masa al'amuransa a cikin rayuwarsa da bayan mutuwarsa. Wannan kuma shine mafi girman sakamako da lada. Kuma Allah bai ambaci irin wannan sakamakon a wata ibadar da ba ta tawakkali ba. Kuma wannan ya ishe tawakkali falala.

Kuma Ahmad da Ibnu-Majah da Nasa'iy sun ruwaito daga Abu-zarrin, Lallai Annabi -صلى الله عليه وسلم-  ya karanta masa wannan ayar, sai ya ce masa: "Da dukkan Mutane za su yi riko da wannan ayar da ta isar musu".

Kuma an ruwaito daga Ibnu-Abbas -رضي الله عنهما- daga Annabi -صلى الله عليه وسلم- ya ce: "Wanda yake son ya kasance yafi Mutane karfi, to ya dogara ga Allah", Abdu Ibnu Humaidin ya ruwaito shi.

Allah Ta'alah yana cewa: "Kuma ka dogara akan Rayayye wanda ba ya mutuwa, kuma ka yi tasbihi game da gode masa. Kuma Allah ya isa zama Mai kididdige laifuffukan BayinSa" [Furkan: 58].

Allah ya mini albarka ni da ku cikin Alkur'ani mai girma, ,,,.

,,,          ,,,          ,,,

,,,          ,,,          ,,,

HUDUBA TA BIYU

            Godiya ta tabbata ga Allah Ubangijin Talikai * Mai rahama Mai jin-kai. Ina yin yabo ga Ubangijina kuma ina gode masa akan ni'imominnsa gaba daya, wadanda muka sani da wadanda ba mu sani ba.

            Ina shaidawa babu abin bautawa da gaskiya sai Allah, shi kadai yake bashi da abokin tarayya Madaukaki Mai girma.

            Kuma ina shaidawa lallai annabinmu kuma shugabanmu Muhammadu bawanSa ne manzonSa Mai karamci.

Ya Allah ka yi dadin salati da sallama da albarka ga bawanka kuma Manzonka Muhammadu, da iyalansa da sahabbansa masu shiryarwa zuwa ga tafarki madaidaici.

Bayan haka

Ku ji tsoron Allah iyakar takawarsa, kuma ku yi tawakkali a gare shi, domin duk wanda ya dogara gare shi zai isar masa.

Ya ku Bayin Allah

Ku yi riko da sabubban tawakkali, kuma ku cike matakansa, kuma ku kiyayi abinda yake kishiyantarsa, ko yake rage cikar kamalarsa, saboda tawakkali shine guzurinku a cikin wannan rayuwar, kuma dalilin amintuwa a gare ku bayan mutuwarku daga dukkan azaba da fitina da bakin ciki, Allah Ta'alah ya ce: "Babu hukunci face daga Allah. a gare shi na dogara, kuma a gare shi masu dogara za su dogara" [Yusuf: 67].

Kuma Allah Ta'alah: "Kuma ga Allah ne kadai Muminai za su dogara" [Ibrahim: 11].

Kuma ku rika neman arziki na halal, domin a rika karbar ibadodinku, da addu'oinku, kuma ku nemi shi ta hanyar tawakkali ga Allah Mabuwayi da daukaka, saboda ya zo cikin hadisi, daga Umar dan Alkhaddab -رضي الله عنه- daga Annabi -صلى الله عليه وسلم-, ya ce: "Da za ku dogara ga Allah, hakikanin tawakkali, da ya azurta ku, kamar yadda yake azurta tsuntsu, yana fita da safiya da yunwa, sai ya koma da yammaci a koshe", Imam Ahmad ya ruwaito shi, da Tirmiziy, kuma ya ce: Hadisi ne hasan sahih.

Ya ku Bayin Allah!

"Lallai ne Allah da Mala'ikunSa suna yin salati ga wannan Annabi, Ya ku wadanda suka yi imani ku yi salati a gare shi, da sallamar aminci" [Ahzab: 56].